Projekt ustawy o informatyzacji

Właśnie odbyło się już trzecie czytanie projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne. Projekt ten w swoim założeniu ma realizować zadania zmierzające do rozwoju społeczeństwa   informacyjnego   i integracji Polski z Unią Europejską. Chodzi w głównej mierze o powszechny dostęp on-line do informacji publicznych oraz umożliwienie obywatelom  i innym zainteresowanym podmiotom załatwianie swoich spraw z zakresu  administracji publicznej w sposób interaktywny, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych. Przepisy projektowanej ustawy mają dotyczyć tzw. podmiotów publicznych, tj.:

1. organów administracji rządowej,

   

2. organów jednostek samorządu terytorialnego,

3. urzędów obsługujących lub stanowiących aparat pomocniczy organów, o których powyżej,

4. jednostek  organizacyjnych  podległych  lub  nadzorowanych  przez  organy administracji rządowej albo utworzonych przez organy samorządu terytorialnego,

5. sądów oraz jednostek organizacyjnych prokuratury.

Z zakresu podmiotowego projektowanej ustawy wyłączone są przedsiębiorstwa państwowe, spółki handlowe, państwowe szkoły wyższe i wyższe zawodowe, jednostki badawczo-rozwojowe oraz Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu i Wojskowych Służb Informacyjnych (czyli przepisami ustawy nie  obejmuje się takich podmiotów, które realizują zadania niezwiązane bezpośrednio  z  zadaniami administracji publicznej sensu largo wykonywanymi na rzecz ludności  lub podmiotów gospodarczych).

Co jest głównym celem projektu?

Ustawa ta określałaby zasady ustanawiania Planu Informatyzacji Państwa oraz projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu, zasady ustalania minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych oraz dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej między podmiotami publicznymi, zasady dostosowania systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych do minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych, zasady dostosowania rejestrów publicznych i wymiany informacji w  formie elektronicznej między podmiotami publicznymi do minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji między podmiotami publicznymi.

Z całości proponowanych rozwiązań z punktu widzenia „Jana Kowalskiego” najistotniejsze są te postanowienia, które dotyczą systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych, czy też rejestrów publicznych.

Jakie obowiązki zostały nałożone na podmioty publiczne?

Projekt postanawia, iż podmioty publiczne prowadzące rejestry publiczne są obowiązane:

1. prowadzić rejestry publiczne również z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, spełniających minimalne wymagania dla  systemów teleinformatycznych,

2. prowadzić rejestry publiczne zgodnie z minimalnymi wymaganiami dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej,

3. umożliwić, w przypadku rejestrów publicznych działających z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, dostarczanie oraz udostępnianie informacji drogą elektroniczną.

Dla wspomnianego Kowalskiego szczegółowe regulacje zostaną jednak dopiero ustalone, tzn. projekt postanawia, iż - między innymi - warunki organizacyjno-techniczne doręczania dokumentów elektronicznych, w tym formę urzędowego poświadczania odbioru tych dokumentów przez adresatów określi w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw informatyzacji w porozumieniu z  ministrem właściwym do spraw administracji publicznej.

Co miałoby się zmienić w obowiązujących przepisach?

Zmiany w prawie obecnie obowiązującym są chyba najistotniejsze w świetle zmian proponowanych przez projekt.

Projekt proponuje zmiany (dodać należy, że rozwijające zmiany) w przepisach dotyczących doręczeń w kodeksie postępowania administracyjnego. Jak dotąd obowiązuje przepis, zgodnie z którym organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy. Tymczasem projekt proponuje, aby doręczenie mogło nastąpić za pomocą środków komunikacji  elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jeżeli strona wystąpiła do organu administracji publicznej o załatwienie sprawy drogą elektroniczną lub  o  doręczenie pisma za pomocą tych środków.

Struktura i sposób sporządzania pism  elektronicznych,  a   także  warunki  organizacyjno-techniczne   ich   doręczania,  w  tym  formę   urzędowego poświadczania  odbioru tych pism przez ich  adresata  oraz sposób  udostępniania  ich kopii,  uwzględniając  potrzebę zapewnienia    bezpieczeństwa   przy    stosowaniu    pism elektronicznych oraz sprawność postępowania mas określić w drodze rozporządzenia minister  właściwy  do spraw informatyzacji.

Co do potwierdzenia odbioru pisma, to do tej pory odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu. Projekt dodaje, iż w przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej, doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 2 dni od  dnia  wysłania pisma organ administracji publicznej nie otrzyma informacji o błędzie w doręczeniu pisma,  niewynikającym z  działania  systemu  teleinformatycznego  używanego  przez  ten organ. W razie otrzymania takiej informacji, organ doręcza  pismo w sposób tradycyjny.

Poza tym nie tak jak obecnie podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu, ale także za  pomocą  formularza umieszczonego   na   stronie   internetowej   właściwego   organu administracji publicznej, umożliwiającego wprowadzenie danych  do systemu  teleinformatycznego  tego  organu,  a  także  ustnie  do protokołu.

Zmiany miałyby dotyczyć wielu dziedzin i wielu instytucji. Projekt wprowadziłby zmiany w ustaw z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych, w ustawie o muzeach (dzięki czemu wizerunki muzealiów będą mogły być utrwalane i przechowywane na elektronicznych nośnikach informacji, a także odpłatnie udostępniane  drogą elektroniczną  lub z wykorzystaniem elektronicznych  nośników informacji).

Zmiany miałyby dotknąć także ustawy o finansach publicznych, czy też ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych  i niektórych  innych  aktów  dzięki czemu nastąpiłoby duże ułatwienie w procesie ogłaszania aktów prawnych. Obecnie podstawą do ogłoszenia aktów normatywnych i innych aktów prawnych jest ich oryginał podpisany przez upoważniony do wydania tego aktu organ, a w przypadku orzeczenia sądu lub Trybunału Konstytucyjnego - odpis orzeczenia. Oryginał aktu normatywnego lub odpis orzeczenia wraz z trzema kopiami jest przedstawiany z wnioskiem o ogłoszenie w dzienniku urzędowym organowi wydającemu dziennik.  Dzięki projektowi wraz z powyższym wnioskiem dostarczałoby się akt normatywny lub inny akt prawny, w tym orzeczenie,  również  w formie  zapisu  elektronicznego.

Bardzo ważną projektowaną zmianą byłoby to, iż od tej pory - czyli od chwili, kiedy projekt stałby się aktem obowiązującym na terenie RP - dzienniki urzędowe będą mogły być wydawane w formie elektronicznej. Nastąpiłoby to jednak co do zasady dopiero od 1 stycznia 2006 r. (Wydawanie   dzienników  urzędowych  i   skorowidzów   do roczników  tych dzienników w formie elektronicznej,  a  także udostępnianie  dzienników  urzędowych,  zbiorów  aktów  prawa miejscowego  ustanowionych przez powiat i  zbiorów  przepisów gminnych oraz ogłoszonych w nich aktów normatywnych i  innych aktów  prawnych przez środki komunikacji elektronicznej  oraz elektroniczne  nośniki  informacji  następuje   od   dnia   1 stycznia 2006 r.).

Jak zatem wynika z powyższego, projekt  stanowi  jeden  z  pierwszych kroków we  wdrażaniu  w  Polsce  idei  e-government  przede wszystkim z uwagi na zakres zmian w przepisach obowiązujących. Jak widać zmiany Kodeksu postępowania administracyjnego mają na celu umożliwienie, z jednej strony, składania pism przez obywateli drogą elektroniczną  oraz,  z  drugiej strony, przesyłania przez organy administracji tą samą drogą pism do obywateli. Zmiana  spowoduje, że obok możliwości załatwiania spraw pisemnie czy ustnie zaistnieje możliwość załatwiania tych  samych spraw  drogą  elektroniczną. W  ustawie  o narodowym zasobie archiwalnym i  archiwach wprowadzono przepisy dopuszczające przechowywanie, przetwarzanie i udostępnianie materiałów archiwalnych za pomocą systemów teleinformatycznych i elektronicznych nośników  informacji oraz obowiązek określenia szczegółowych  wymagań  dla  tych systemów i nośników.

Ustawa miałaby wejść w życie 31 marca 2005 r.

Źródło:

• Rządowy projekt ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne.