Projektowane spółdzielnie socjalne

Kto jeszcze może zostać członkiem spółdzielni socjalnej?

Oprócz bezrobotnych, niepełnosprawnych wspomnianych powyżej (z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych) członkostwo spółdzielni socjalnej mogą nabyć także inne osoby, jeżeli ich praca na rzecz spółdzielni socjalnej wymaga szczególnych kwalifikacji, których nie posiadają pozostali członkowie. Jednak liczba takich członków nie może być większa niż 20% członków spółdzielni socjalnej. Jest to o tyle ważne, gdyż przekroczenie tego limitu stanowi podstawę do postawienia spółdzielni socjalnej w stan likwidacji.

Jakich formalności trzeba będzie dokonać wraz z powstaniem spółdzielni socjalnej?

Koniecznym będzie dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Do wniosku o wpis spółdzielni socjalnej do KRS dołączyć należy według projektu zaświadczenie potwierdzające spełnienie przez osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną wymaganych warunków. Zaświadczenia te będą przedstawiane na określonych formularzach, których wzory zostaną określone rozporządzeniem przez Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Projekt postanawia, iż spółdzielnia socjalna nie będzie uiszczać opłaty sądowej od wniosku o wpis tej spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego oraz nie będzie uiszczać opłaty za ogłoszenie tego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Zgodnie z postanowieniami projektu omawianej ustawy statutowa działalność spółdzielni socjalnej w części obejmującej działalność w zakresie społecznej i zawodowej reintegracji nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i może być prowadzona jako statutowa działalność odpłatna, do której stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Jakie warunki będzie musiała spełnić spółdzielnia socjalna, aby prowadzić statutową działalność odpłatną?

Projektodawca postanawia, iż prowadzenie przez spółdzielnie socjalne statutowej działalności odpłatnej wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników, z uwzględnieniem przepisów o rachunkowości.

Poza tym projekt postanawia, iż nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia i jest przeznaczona na zwiększenie funduszu zasobowego (nie mniej niż 40%), cele reintegracji zawodowej (nie mniej niż 40%). Poza tym spółdzielnia socjalna może tworzyć inne fundusze własne (przewidziane w przepisach Prawa spółdzielczego lub w statucie).

Istotne jest to, iż nadwyżka bilansowa nie może podlegać podziałowi pomiędzy członków spółdzielni socjalnej, w szczególności nie może być przeznaczona na zwiększenie funduszu udziałowego, jak również nie może być przeznaczona na oprocentowanie udziałów.

Jaki stosunek prawny będzie łączył członka spółdzielni socjalnej ze spółdzielnią?

Będzie to oczywiście stosunek pracy nawiązany na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, przy czym prawo do wynagrodzenia przysługujące członkowi spółdzielni socjalnej nie obejmuje prawa do udziału w nadwyżce bilansowej.
W spółdzielni socjalnej mogłyby wykonywać pracę także osoby skazane na karę ograniczenia wolności, miałoby się top odbywać zgodnie z przepisami ustawy Kodeks karny wykonawczy.
Na rzecz spółdzielni socjalnej pracę mogą wykonywać także wolontariusze (na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie).

W jaki sposób może dojść do przekształcenia spółdzielni inwalidów i spółdzielni niewidomych?

Spółdzielnia inwalidów i spółdzielnia niewidomych przekształca się w spółdzielnią socjalną na podstawie:
1. uchwały walnego zgromadzenia o przekształceniu w spółdzielnię socjalną lub
2. uchwały walnego zgromadzenia o wyodrębnieniu część spółdzielni o przekształceniu tej części w spółdzielnię socjalną.

Jeżeli chodzi o łączenie, to spółdzielnia socjalna może łączyć się wyłącznie z inną spółdzielnią socjalną, a podzielić (w wyniku podziału także mogą zostać utworzone wyłącznie spółdzielnie socjalne) na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, podjętej większością 2/3 głosów.

Źródło:

• Rządowy projekt ustawy o spółdzielniach socjalnych (druk 3781)