Stypendia - jaką pomoc materialną mogą otrzymać studenci i doktoranci w roku akademickim 2018/2019?

10.9.2018

Pomoc materialna dla studentów w roku akademickim 2018/2019

Oprócz przepisów powszechnie obowiązujących, przyznawanie pomocy materialnej dla studentów finansowanej z budżetu państwa reguluje także szczegółowy regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów ustalany przez rektora uczelni w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego.

Kto może uzyskać pomoc materialną dla studentów?

Prawo do ubiegania się o pomoc materialną dla studentów przysługuje:

studentom uczelni publicznych i niepublicznych funkcjonujących na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym;
studentom uczelni Kościoła Katolickiego oraz Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie.

Prawo do pomocy materialnej przysługuje studentom studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, niezależnie od wieku, kształcącym się na studiach pierwszego i drugiego stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich.

Prawo do pomocy materialnej nie przysługuje studentom będącym kandydatami na żołnierzy zawodowych lub żołnierzami zawodowymi, którzy podjęli studia na podstawie skierowania przez właściwy organ wojskowy lub otrzymali pomoc w związku z pobieraniem nauki na podstawie przepisów o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.

Prawo do pomocy materialnej nie przysługuje również studentom będącym funkcjonariuszami służb państwowych w służbie kandydackiej albo będących funkcjonariuszami służb państwowych, którzy podjęli studia na podstawie skierowania lub zgody właściwego przełożonego i otrzymali pomoc w związku z pobieraniem nauki na podstawie przepisów o służbie.

Jakie rodzaje świadczeń pomocy materialnej przewidziano dla studentów?

W ramach systemu pomocy materialnej student może ubiegać się o świadczenia w formie:

stypendium socjalnego;
stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych;
stypendium rektora dla najlepszych studentów;
stypendium ministra za wybitne osiągnięcia;
zapomogi.

Student kształcący się na kilku kierunkach studiów równocześnie może otrzymywać świadczenie danego rodzaju wyłącznie na jednym kierunku studiów, według własnego wyboru.

Natomiast poszczególne (różne) rodzaje stypendiów oraz zapomogę student może otrzymywać niezależnie (także stypendium rektora dla najlepszych studentów jednocześnie ze stypendium ministra za wybitne osiągnięcia), o ile spełnia kryteria określone dla każdego ze świadczeń.

Łączna miesięczna wysokość stypendium socjalnego oraz stypendium rektora dla najlepszych studentów nie może przekroczyć 90% najniższego wynagrodzenia zasadniczego asystenta ustalonego w przepisach o wynagrodzeniu nauczycieli akademickich (wynagrodzenie to wynosi 2450,0 zł).

Otrzymanie powyższych świadczeń nie wyklucza również prawa studenta do otrzymywania stypendium przyznawanego przez organy samorządu terytorialnego oraz pracodawców, a także pochodzącego ze środków własnych uczelni oraz środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Jakie są warunki ubiegania się o świadczenia?

Stypendium socjalne

Może je otrzymać student, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, tzn. wysokość dochodu na osobę w jego rodzinie nie przekracza progu dochodu ustalonego w uczelni.

Próg dochodu ustala rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego, w granicach od 668,2 zł do 1051,70 zł (netto) miesięcznie na osobę w rodzinie.

Oznacza to, że każdy student o dochodzie nieprzekraczającym 668,2 zł miesięcznie na osobę w rodzinie ma ustawowo zapewnione otrzymanie stypendium.

Stypendium może otrzymać także student o wyższym dochodzie, jeżeli rektor określi wyższy próg dochodu, nieprzekraczający jednakże 1051,70 zł. Jest to ustawowa maksymalna wysokość i nawet w szczególnych przypadkach uczelnia nie może przyznać stypendium socjalnego przy wyższym dochodzie studenta.

Stypendium socjalne może zostać zwiększone znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej studentowi studiów stacjonarnych z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki (również z niepracującym małżonkiem lub dzieckiem studenta), jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.

Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych

Może je otrzymać student z tytułu niepełnosprawności potwierdzonej orzeczeniem właściwego organu (orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem traktowanym na równi z tym orzeczeniem).

Stypendium to przyznawane jest niezależnie od dochodu studenta.

Stypendium rektora dla najlepszych studentów

może otrzymać student po ukończeniu pierwszego roku studiów, który uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen lub posiada osiągnięcia naukowe, artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym.

O stypendium rektora dla najlepszych studentów może ubiegać się również student pierwszego roku studiów:

pierwszego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich przyjęty na te studia w roku złożenia egzaminu maturalnego, który jest laureatem olimpiady międzynarodowej albo laureatem lub finalistą olimpiady przedmiotowej o zasięgu ogólnopolskim, o których mowa w przepisach o systemie oświaty,
drugiego stopnia rozpoczętych w terminie roku od ukończenia studiów pierwszego stopnia, który spełnił kryteria (tj. uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen lub posiada osiągnięcia naukowe, artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym) na ostatnim roku studiów pierwszego stopnia.

Stypendium ministra za wybitne osiągnięcia

Może je otrzymać student posiadający wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane ze studiami lub wybitne osiągnięcia w sporcie.

Zapomoga

Może ją otrzymać student, który z przyczyn losowych znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej.

Świadczenie to nie przysługuje, jeśli trudna sytuacja materialna nie jest spowodowana zdarzeniem losowym – w takim przypadku można ubiegać się o stypendium socjalne.

Zdarzeniem losowym może być np. śmierć lub ciężka choroba członka rodziny, klęski żywiołowe (np. pożar, powódź) i inne zdarzenia losowe, na skutek których student znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej.

Szczegółowe kryteria i tryb przyznawania świadczeń

Szczegółowy regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów, w tym:

szczegółowe kryteria i tryb udzielania świadczeń,
sposób wyłaniania studentów mogących otrzymać stypendium rektora dla najlepszych studentów,
wzory wniosków o przyznanie świadczeń,
wzór oświadczenia o niepobieraniu świadczeń na innym kierunku studiów,
sposób udokumentowania sytuacji materialnej studenta

- ustala rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego.

Szczegółowe zasady przyznawania studentom stypendium ministra za wybitne osiągnięcia określa rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia przyznawanych studentom.

Zasady przyznawania świadczeń

Stypendia socjalne, stypendia specjalne dla osób niepełnosprawnych oraz stypendia rektora dla najlepszych studentów przyznawane są na semestr lub rok akademicki, a stypendium ministra za wybitne osiągnięcia na rok akademicki.

Stypendia przyznawane w uczelni student może otrzymywać w danym roku akademickim przez okres do dziesięciu miesięcy, a gdy ostatni rok studiów, zgodnie z planem studiów, trwa jeden semestr – do pięciu miesięcy.

Stypendia wypłacane są co miesiąc, z wyjątkiem stypendium ministra za wybitne osiągnięcia wypłacanego jednorazowo. Zapomoga jest świadczeniem jednorazowym i można ją otrzymać dwa razy w roku akademickim.

Stypendia i zapomogi student może otrzymywać przez okres studiów pierwszego i drugiego stopnia albo jednolitych studiów magisterskich, z tym że stypendium ministra za wybitne osiągnięcia student może otrzymać dopiero po zaliczeniu pierwszego roku studiów.

Zasada ta nie dotyczy studentów pierwszego roku studiów drugiego stopnia, którzy rozpoczęli je w terminie roku kalendarzowego od daty ukończenia studiów pierwszego stopnia.

Studenci ci mogą ubiegać się o stypendium ministra za wybitne osiągnięcia także na pierwszym roku studiów drugiego stopnia według osiągnięć uzyskanych na studiach pierwszego stopnia.

Student studiujący równocześnie na kilku kierunkach studiów może otrzymywać stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, stypendium rektora dla najlepszych studentów, zapomogę oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia tylko na jednym, wskazanym przez studenta kierunku studiów.

Student ubiegający się o przyznanie świadczenia jest obowiązany do złożenia oświadczenia o niepobieraniu świadczenia pomocy materialnej na więcej niż jednym kierunku.

Studentowi, który po ukończeniu jednego kierunku studiów kontynuuje naukę na drugim kierunku studiów, nie przysługują świadczenia pomocy materialnej dla studentów, chyba że kontynuuje on studia po ukończeniu studiów pierwszego stopnia w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego, jednakże nie dłużej niż przez okres trzech lat.

Zgodnie z tym przepisem pomoc materialna nie przysługuje studentom, którzy ukończyli już jeden kierunek studiów z tytułem zawodowym magistra lub równorzędnym albo studentom, którzy po ukończeniu studiów pierwszego stopnia kontynuują naukę na kolejnych studiach pierwszego stopnia.

Student otrzymujący świadczenie pomocy materialnej jest obowiązany niezwłocznie powiadomić uczelnię o ukończeniu studiów na innym kierunku studiów mającym wpływ na prawo do świadczeń pomocy materialnej.

Decyzja o przyznaniu świadczenia pomocy materialnej wygasa z ostatnim dniem miesiąca, w którym student został skreślony z listy studentów albo ukończył studia na kierunku, na którym pobierał świadczenie, lub utracił prawo do świadczenia w związku z ukończeniem innego kierunku studiów.

Tryb ubiegania się o świadczenia i organy przyznające

Świadczenia pomocy materialnej dla studentów, z wyjątkiem stypendium ministra, przyznawane są przez organy uczelni, tj. kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej (dziekana) i rektora.

Na wniosek właściwego organu samorządu studenckiego kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej lub rektor przekazują uprawnienia do przyznawania świadczeń odpowiednio komisji stypendialnej lub odwoławczej komisji stypendialnej. Komisje te składają się z przedstawicieli studentów i pracowników uczelni, z tym że studenci stanowią większość składu komisji.

Stypendia i zapomogi przyznawane są na wniosek studenta.

Wniosek o przyznanie świadczeń składa się do organu uczelni przyznającego pomoc materialną albo komisji stypendialnej.

Stypendia ministra za wybitne osiągnięcia przyznawane są przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz innych ministrów nadzorujących uczelnie (w przypadku uczelni służb państwowych – Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, uczelni artystycznych – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, uczelni medycznych – Ministra Zdrowia, uczelni morskich – Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej).

Wniosek do właściwego ministra składa rektor uczelni po zaopiniowaniu przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej, a w przypadku uczelni nie posiadającej podstawowej jednostki organizacyjnej – przez senat uczelni. Wniosek o przyznanie stypendium dla studentów uczelni wojskowych wymaga opinii Ministra Obrony Narodowej.

Rozstrzygnięcia dotyczące świadczeń pomocy materialnej

Decyzja o przyznaniu albo odmowie przyznania świadczenia pomocy materialnej wydawana jest w formie decyzji administracyjnej doręczanej studentowi z pouczeniem o przysługujących od tej decyzji środkach odwoławczych.

Decyzja odmowna wymaga uzasadnienia.

Student, który nie zgadza się z decyzją, może złożyć – w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania – odwołanie do rektora lub odwoławczej komisji stypendialnej albo złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w przypadku decyzji podjętej w pierwszej instancji przez rektora lub odwoławczą komisję stypendialną.

Ostateczna decyzja podjęta w postępowaniu odwoławczym może być przez studenta zaskarżona do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Stypendia ministra za wybitne osiągnięcia dla studentów na rok akademicki 2018/2019

Kwestie przyznawania stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia dla studentów regulują przepisy:

art. 173, art. 178, art. 181, art. 184 oraz art. 187 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2183 z późn. zm.),
rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia przyznawanych studentom.

Jakie są warunki ubiegania się o stypendium ministra?

Zgodnie z art. 181 ust. 3 i 4 ww. ustawy, o przyznanie stypendium student może ubiegać się nie wcześniej niż po zaliczeniu pierwszego roku studiów. Wyjątek przewidziano dla studenta pierwszego roku studiów drugiego stopnia rozpoczętych w terminie roku od ukończenia studiów pierwszego stopnia.

Jakie są warunki przyznawania stypendium ministra?

Zgodnie z art. 181 ust. 2 ww. ustawy, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia może być przyznanestudentowi posiadającemu wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane ze studiami, lub wybitne osiągnięcia w sporcie. Rozporządzenie w sprawie stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia przyznawanych studentom precyzuje w § 2 ust. 1, że stypendium na dany rok akademicki może być przyznane studentowi, który zaliczył rok studiów w poprzednim roku akademickim i uzyskał w danym roku akademickim wpis na kolejny rok studiów przewidziany w planie studiów albo został przyjęty na studia drugiego stopnia oraz uzyskał w okresie studiów:

wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane z odbywanymi studiami lub
wybitne osiągnięcia w sporcie.

Spełnienie ww. warunku zaliczenia roku studiów w poprzednim roku akademickim nie jest wymagane, jeżeli student jest wpisany w danym roku akademickim na rok studiów przewidziany w planie tych studiów, a przyczyną niezaliczenia roku studiów w poprzednim roku akademickim był urlop od zajęć w uczelni udzielony w związku ze stanem jego zdrowia lub z narodzinami dziecka. Zgodnie z art. 184 ust. 5 ww. ustawy, studentowi, który po ukończeniu jednego kierunku studiów kontynuuje naukę na drugim kierunku studiów, stypendium nie przysługuje, chyba że kontynuuje on studia po ukończeniu studiów pierwszego stopnia w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego, jednakże nie dłużej niż przez okres trzech lat. Nie może zatem otrzymać stypendium ministra osoba, która ukończyła już jeden kierunek studiów z tytułem zawodowym magistra lub równorzędnym, a także student, który po ukończeniu studiów pierwszego stopnia rozpoczął naukę na kolejnych studiach pierwszego stopnia. Weryfikacji wniosków pod kątem spełniania warunku określonego w art. 184 ust. 5 ww. ustawy dokonują uczelnie.

Okres studiów uwzględniany przy ocenie wniosku

W przypadku studenta studiów pierwszego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich przy ocenie wniosku będą brane pod uwagę osiągnięcia uzyskane od dnia rozpoczęcia tych studiów do dnia 30 września 2018 r.

W przypadku studenta studiów drugiego stopnia przy ocenie wniosku będą brane pod uwagę osiągnięcia uzyskane od dnia rozpoczęcia studiów pierwszego stopnia poprzedzających studia drugiego stopnia do dnia 30 września 2018 r.

W przypadku studenta, który otrzymał stypendium ministra w poprzednich latach przy ocenie wniosku będą brane pod uwagę osiągnięcia uzyskane od dnia 1 października roku, w którym otrzymał ostatnie stypendium ministra, do dnia 30 września 2018 r.

Przykład:

Student otrzymał stypendium na rok akademicki 2017/2018. Przy ocenie jego wniosku będą brane pod uwagę osiągnięcia od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r.

Jakie osiągnięcia są brane pod uwagę przy ocenie wniosków?

Za wybitne osiągnięcia naukowe uważa się:

autorstwo lub współautorstwo publikacji naukowych w czasopismach naukowych ujętych w wykazie ogłoszonym przez ministra właściwego do spraw nauki zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 44 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2018 r. poz. 87)lub w formie książki, o zasięgu co najmniej krajowym, z wyłączeniem publikacji pokonferencyjnych,
udział w projektach badawczych realizowanych samodzielnie przez uczelnię,
udział w projektach badawczych realizowanych przez uczelnię we współpracy z innymi uczelniami lub jednostkami naukowymi, w tym zagranicznymi,
autorstwo lub współautorstwo wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego lub wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny:
- na które udzielono odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, prawa z rejestracji topografii układu scalonego lub przyznano wyłączne prawo do odmiany rośliny, albo
- które zostały zgłoszone w celu uzyskania odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, prawa z rejestracji topografii układu scalonego lub w sprawie których zostały złożone wnioski o przyznanie prawa do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny,
referaty własne wygłoszone samodzielnie na konferencjach naukowych, w których uczestniczyli prelegenci co najmniej z pięciu ośrodków akademickich,
nagrody uzyskane w konkursach o zasięgu międzynarodowym, w których uczestniczyli studenci uczelni co najmniej z pięciu państw, z wyłączeniem konkursów organizowanych w ramach konferencji oraz konkursów o przyznanie innych stypendiów
– o wysokiej randze lub wysokim poziomie innowacyjności.

Za wybitne osiągnięcia artystyczne uważa się:

autorstwo, współautorstwo lub wykonanie dzieł artystycznych, w tym plastycznych, muzycznych, teatralnych lub filmowych, zaprezentowanych publicznie na festiwalach, wystawach lub przeglądach, o znaczeniu co najmniej krajowym, lub wydanych w nakładzie co najmniej 500 egzemplarzy,
autorstwo lub współautorstwo wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego:
- na które udzielono odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, albo
- które zostały zgłoszone w celu uzyskania odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,
nagrody uzyskane w konkursach artystycznych o znaczeniu międzynarodowym, w których brali udział uczestnicy co najmniej z pięciu państw
– o wysokiej randze lub szczególnym nowatorstwie.

Za wybitne osiągnięcia w sporcie uważa się:

zajęcie w klasyfikacji indywidualnej albo drużynowej w sportach olimpijskichlub paraolimpijskich, w których działają polskie związki sportowe, o których mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2017 r. poz. 1463 z późn. zm.), co najmniej:
- dziesiątego miejsca w igrzyskach olimpijskich,
- ósmego miejsca w mistrzostwach świata,
- piątego miejsca w młodzieżowych mistrzostwach świata lub mistrzostwach Europy,
- trzeciego miejsca w młodzieżowych mistrzostwach Europy,
- ww. miejsc w zawodach organizowanych dla osób niepełnosprawnych;
zajęcie w klasyfikacji indywidualnej albo drużynowej w sportach, w których działają polskie związki sportowe, o których mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, co najmniej trzeciego miejsca w:
- uniwersjadzie,
- akademickich mistrzostwach świata,
- akademickich mistrzostwach Europy,
- Europejskich Igrzyskach Studentów.

Lista polskich związków sportowych znajduje się na stronie internetowej Ministra Sportu i Turystyki.

Tryb ubiegania się o stypendium przez studenta

Student przedstawia swoją kandydaturę do przyznania stypendium rektorowi uczelni za pośrednictwem kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, a w przypadku uczelni nieposiadającej podstawowej jednostki organizacyjnej – bezpośrednio rektorowi uczelni. Termin przedstawiania kandydatur do stypendium określa uczelnia. Przedstawiając swoją kandydaturę do przyznania stypendium, student składa dokumenty potwierdzające uzyskanie wybitnych osiągnięć, w szczególności mogą to być:

w przypadku osiągnięć naukowych:
- kopia stron czasopisma lub książki zawierających nazwisko autora lub autorów, tytuł publikacji, nazwę wydawnictwa, miejsce wydania, miesiąc i rok wydania, nakład, numer ISBN lub numer ISSN, jeżeli został nadany, albo zaświadczenie wystawione przez wydawcę publikacji,
- zaświadczenie wystawione przez kierownika projektu badawczego,
- kopia dokumentu patentowego, świadectwa ochronnego na wzór użytkowy, świadectwa rejestracji wzoru przemysłowego, świadectwa rejestracji topografii układu scalonego lub decyzji o przyznaniu wyłącznego prawa do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny,
- potwierdzenie złożenia zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego w celu uzyskania odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub prawa z rejestracji topografii układu scalonego albo złożenia wniosku o przyznanie prawa do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny,
- kopia materiału pokonferencyjnego zawierającego nazwisko prelegenta albo zaświadczenie wystawione przez organizatora konferencji,
- kopia dyplomu uzyskanego w konkursie albo zaświadczenie wystawione przez organizatora konkursu;
w przypadku osiągnięć artystycznych:
- kopia stron książki lub albumu zawierających nazwisko autora lub autorów, tytuł publikacji, nazwę wydawcy, miejsce wydania, miesiąc i rok wydania, nakład, numer ISAN lub numer ISBN, jeżeli został nadany, albo kopia okładki płyty wraz z informacją o nakładzie i nazwą wydawcy, albo zaświadczenie wystawione przez wydawcę książki, albumu, płyty lub innego dzieła artystycznego,
- kopia broszury festiwalowej, plakatu filmowego albo programu koncertu, wystawy lub spektaklu, albo zaświadczenie wystawione przez organizatora prezentacji filmu, utworu muzycznego, pracy plastycznej, sztuki teatralnej lub innego dzieła artystycznego,
- kopia dokumentu patentowego, świadectwa ochronnego na wzór użytkowy lub świadectwa rejestracji wzoru przemysłowego,
- potwierdzenie złożenia zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego w celu uzyskania odpowiednio patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,
- kopia dyplomu uzyskanego w konkursie albo zaświadczenie wystawione przez organizatora konkursu;
w przypadku osiągnięć w sporcie:
- zaświadczenie wystawione przez właściwy polski związek sportowy,
- zaświadczenie wystawione przez Akademicki Związek Sportowy.

Student przedstawia również oświadczenie o wyrażeniu zgody na zamieszczenie jego imienia i nazwiska – w przypadku przyznania stypendium – na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra, który przyznał stypendium. Student może przedstawić swoją kandydaturę do stypendium na każdym z kierunków, na którym studiuje, z tym że może otrzymać tylko jedno stypendium na wskazanym przez siebie kierunku. Kandydatura powinna zawierać wyłącznie osiągnięcia związane z danymi studiami, zatem nie należy przedstawiać osiągnięć związanych z odbywanymi równocześnie innymi studiami albo realizacją innych zainteresowań lub hobby, jak również osiągnięć związanych z pracą zawodową.

Tryb składania wniosków przez uczelnie

Zgodnie z art. 178 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, stypendia ministra są przyznawane studentom na wniosek rektora uczelni zaopiniowany przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej, a w przypadku uczelni nieposiadającej podstawowej jednostki organizacyjnej – przez senat uczelni. W tym celu rektor przekazuje wniosek wraz z dokumentami potwierdzającymi uzyskanie wybitnych osiągnięć ww. organom kolegialnym, które wyrażą opinię, czy przedstawione przez studenta osiągnięcia są wybitnymi osiągnięciami, o których mowa w rozporządzeniu oraz czy są związane ze studiami odbywanymi przez studenta (z wyłączeniem osiągnięć w sporcie). W przypadku, gdy student przedstawi osiągnięcia spoza katalogu wybitnych osiągnięć lub niezwiązane ze studiami, opinia ta może być negatywna. Rektor uczelni przekazuje Ministrowi jedynie pozytywnie zaopiniowane wnioski. Wnioski o stypendia ministra są przekazywane przez rektorów uczelni w terminie do 15 października 2018 r. W przypadku:

uczelni nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – wnioski przesyła uczelnia na adres Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich – wnioski przesyła uczelnia na adres ministerstw nadzorujących daną uczelnię (odpowiednio: Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwa Zdrowia lub Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej).

Sposób oceny wniosków o stypendium ministra

Wnioski są oceniane metodą punktową. Punkty są przyznawane za poszczególne osiągnięcia naukowe, artystyczne lub osiągnięcia w sporcie. W celu oceny wniosków minister może powołać ekspertów. Po zakończeniu oceny Minister sporządza listę rankingową wniosków uszeregowaną według liczby punktów. Stypendium otrzymają studenci najwyżej ulokowani w tym rankingu; dany minister określi ich liczbę w ramach ustalonego w rozporządzeniu limitu.

Wysokość i liczba stypendiów ministra

Wysokość stypendium ustala właściwy minister, lecz nie może ona przekroczyć 15 000 zł. Limit liczby stypendiów jest określony dla każdego z ministrów nadzorujących uczelnie. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może przyznać nie więcej niż 845 stypendiów w danym roku kalendarzowym.

Ogłoszenie listy stypendystów i wypłata stypendium ministra

Lista stypendystów jest ogłaszana na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra, który przyznał stypendium. Następnie do uczelni oraz studentów są wysyłane decyzje administracyjne w sprawie przyznania lub odmowy przyznania stypendium. Stypendium wypłaca studentowi uczelnia ze środków finansowych przekazanych na ten cel przez ministra, który przyznał stypendium. Wypłata stypendium następuje jednorazowo na rachunek bankowy wskazany przez studenta albo w innej uzgodnionej formie, w terminie 14 dni od daty zaksięgowania środków na rachunku bankowym uczelni.

Wniosek o przyznanie stypendium

Wniosek przygotowuje uczelnia na podstawie kandydatury przedstawionej przez studenta.
Wniosek składa się z części formalnej (A) oraz części zawierającej wykaz wybitnych osiągnięć (B).
Osiągnięcia w części B wniosku – w ramach danej kategorii – powinny być oznaczone literami alfabetu.
Przez datę uzyskania osiągnięcia rozumie się dzień, miesiąc i rok.
Do wniosku przekazywanego właściwemu ministrowi NIE DOŁĄCZA SIĘ dokumentów potwierdzających uzyskanie wybitnych osiągnięć.

Pomoc materialna dla doktorantów w roku akademickim 2018/2019

Oprócz przepisów powszechnie obowiązujących, obowiązują też wewnętrzne zasady przyznawania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów, ustalane przez rektora w uzgodnieniu z uczelnianym organem samorządu doktorantów.

Kto może uzyskać pomocą materialną dla doktorantów?

Prawo do ubiegania się o pomoc materialną dla doktorantów przysługuje:

doktorantom uczelni publicznych i niepublicznych funkcjonujących na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym;
doktorantom uczelni Kościoła Katolickiego;
doktorantom studiów doktoranckich prowadzonych w jednostce naukowej (tj. instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym albo międzynarodowym instytucie naukowym utworzonym na podstawie odrębnych przepisów, działającym na terytorium RP).

Prawo do pomocy materialnej przysługuje doktorantom kształcącym się na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, niezależnie od wieku.

Jakie formy świadczeń pomocy materialnej przewidziano dla doktorantów?

W ramach systemu pomocy materialnej doktorant może ubiegać się o świadczenia w formie:

stypendium socjalnego;
stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych;
stypendium ministra za wybitne osiągnięcia (w przypadku doktorantów w uczelniach);
stypendium dla najlepszych doktorantów;
zapomogi.

Poszczególne (różne) rodzaje stypendiów oraz zapomogę doktorant może otrzymywać niezależnie (także stypendium dla najlepszych doktorantów jednocześnie ze stypendium ministra za wybitne osiągnięcia), o ile spełnia kryteria określone dla każdego ze świadczeń. Łączna miesięczna wysokość stypendium socjalnego oraz stypendium dla najlepszych doktorantów nie może przekroczyć 90% najniższego wynagrodzenia zasadniczego asystenta ustalonego w przepisach o wynagrodzeniu nauczycieli akademickich (wynagrodzenie to wynosi 2450,0 zł).

Otrzymanie powyższych świadczeń nie wyklucza również prawa doktoranta do otrzymywania stypendium przyznawanego przez organy samorządu terytorialnego oraz pracodawców, a także pochodzącego ze środków własnych uczelni oraz środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Jakie są warunki ubiegania się o świadczenia?

Stypendium socjalne

Może otrzymać doktorant, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, tzn. wysokość dochodu na osobę w jego rodzinie nie przekracza progu dochodu ustalonego w uczelni lub jednostce naukowej.

Próg dochodu ustala rektor uczelni, a w jednostkach naukowych – dyrektor tej jednostki, w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu doktorantów, w granicach od 668,2 zł do 1051,70 zł (netto) miesięcznie na osobę w rodzinie.

Oznacza to, że każdy doktorant o dochodzie nieprzekraczającym 668,2 zł miesięcznie na osobę w rodzinie ma zapewnione otrzymanie stypendium.

Stypendium może otrzymać także doktorant o wyższym dochodzie, jeżeli rektor uczelni lub dyrektor jednostki naukowej określi wyższy próg dochodu, nieprzekraczający jednakże 1043,9 zł do 1051,70 zł. Jest to ustawowa maksymalna wysokość i nawet w szczególnych przypadkach uczelnia lub jednostka naukowa nie mogą przyznać stypendium socjalnego przy wyższym dochodzie.

Stypendium socjalne może zostać zwiększone znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej doktorantowi studiów stacjonarnych z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki (również z niepracującym małżonkiem lub dzieckiem doktoranta), jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni lub jednostki naukowej uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.

Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych

Może je otrzymać doktorant z tytułu niepełnosprawności potwierdzonej orzeczeniem właściwego organu (orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem traktowanym na równi z tym orzeczeniem). Stypendium to przyznawane jest niezależnie od dochodu doktoranta.

Stypendium dla najlepszych doktorantów

Może je otrzymać doktorant:

na pierwszym roku studiów doktoranckich, jeżeli osiągnął bardzo dobre wyniki w postępowaniu rekrutacyjnym;
na drugim roku i kolejnych latach studiów doktoranckich, jeżeli w roku akademickim poprzedzającym przyznanie stypendium spełnił łącznie następujące warunki:
- uzyskał bardzo dobre lub dobre wyniki egzaminów objętych programem studiów doktoranckich,
- wykazał się postępami w pracy naukowej i przygotowywaniu rozprawy doktorskiej,
- podczas studiów doktoranckich prowadzonych przez uczelnię wykazał się szczególnym zaangażowaniem w pracy dydaktycznej.

Stypendium ministra za wybitne osiągnięcia

Może je otrzymać doktorant kształcący się na studiach doktoranckich w uczelni posiadający wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane ze studiami lub wybitne osiągnięcia w sporcie.

Zapomoga

Może ją otrzymać doktorant, który z przyczyn losowych znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej.

Świadczenie to nie przysługuje, jeśli trudna sytuacja materialna nie jest spowodowana zdarzeniem losowym – w takim przypadku można ubiegać się o stypendium socjalne.

Zdarzeniem losowym może być np. śmierć lub ciężka choroba członka rodziny, klęski żywiołowe (np. pożar, powódź) i inne zdarzenia losowe, na skutek których doktorant znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej.

Szczegółowe kryteria i tryb przyznawania świadczeń

Do przyznawania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów stosuje się odpowiednio przepisy o pomocy materialnej dla studentów, z wyjątkami określonymi w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym.

W szczególności nie stosuje się tu:

limitu ilościowego, jaki obowiązuje w przypadku stypendiów rektora dla najlepszych studentów (czyli do 10 % liczby studentów każdego kierunku studiów prowadzonego w uczelni),
proporcji podziału środków dotacji na stypendia socjalne i zapomogi oraz stypendia rektora dla najlepszych studentów ( na stypendia rektora dla najlepszych studentów nie można przeznaczyć więcej niż 40% środków przeznaczonych łącznie na te stypendia, stypendia socjalne i zapomogi, a od 1 stycznia 2017 r. – nie więcej niż 60%),
kryteriów przyznawania stypendium rektora dla najlepszych studentów (ustawa przewiduje odrębne kryteria dla stypendium dla najlepszych doktorantów, w tym również możliwość otrzymywania tego stypendium na pierwszym roku studiów doktoranckich).

Szczegółowe zasady przyznawania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów ustala rektor w uzgodnieniu z uczelnianym organem samorządu doktorantów, a w przypadku świadczeń dla doktorantów w jednostkach naukowych – dyrektor tej jednostki w uzgodnieniu z samorządem doktorantów.

Szczegółowe zasady przyznawania stypendium ministra za wybitne osiągnięcia dla doktorantów w uczelniach określa rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia przyznawanych doktorantom.

Zasady przyznawania świadczeń

Stypendia socjalne, stypendia specjalne dla osób niepełnosprawnych oraz stypendia dla najlepszych doktorantów przyznawane są na semestr lub rok akademicki, a stypendium ministra za wybitne osiągnięcia na rok akademicki.

Doktorant może otrzymywać stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych oraz stypendium dla najlepszych doktorantów w danym roku akademickim przez okres do dziesięciu miesięcy, a gdy ostatni rok studiów, zgodnie z planem studiów, trwa jeden semestr – do pięciu miesięcy.

Stypendia i zapomogi doktorant może otrzymywać w okresie studiów doktoranckich, z tym że stypendium ministra za wybitne osiągnięcia doktorant może otrzymać dopiero po zaliczeniu pierwszego roku studiów. Stypendium to może być przyznane doktorantowi, który zaliczył rok studiów doktoranckich w poprzednim roku akademickim i uzyskał w danym roku akademickim wpis na kolejny rok studiów doktoranckich przewidziany w programie tych studiów. Stypendium to nie przysługuje zatem w przypadku przedłużenia okresu trwania studiów doktoranckich po czwartym roku studiów.

W przypadku ukończenia jednych studiów doktoranckich i kontynuowania nauki na kolejnych studiach doktoranckich, świadczenia pomocy materialnej dla doktorantów nie przysługują.

Tryb ubiegania się o świadczenia i organy przyznające

Świadczenia pomocy materialnej dla doktorantów, z wyjątkiem stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia, przyznawane są przez organy uczelni, tj. kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej (dziekana) i rektora oraz przez dyrektora jednostki naukowej.

Na wniosek właściwego organu samorządu doktorantów kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej lub rektor, albo dyrektor jednostki naukowej przekazują uprawnienia do przyznawania świadczeń odpowiednio komisji stypendialnej lub odwoławczej komisji stypendialnej. Komisje te składają się z przedstawicieli doktorantów i pracowników uczelni lub jednostki naukowej, przy czym doktoranci stanowią większość składu komisji.

Stypendia i zapomogi przyznawane są na wniosek doktoranta. Wniosek o przyznanie świadczeń przyznawanych w uczelni lub jednostce naukowej składa się odpowiednio do organu uczelni przyznającego pomoc materialną lub dyrektora jednostki naukowej albo komisji stypendialnej.

Stypendia ministra za wybitne osiągnięcia dla doktorantów kształcących się w uczelniach przyznawane są przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz innych ministrów nadzorujących uczelnie (w przypadku: uczelni służb państwowych – Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, uczelni artystycznych – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, uczelni medycznych – Ministra Zdrowia, uczelni morskich – Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej).

Wniosek do właściwego ministra składa rektor uczelni po zaopiniowaniu przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej, a w przypadku uczelni nieposiadającej podstawowej jednostki organizacyjnej – przez senat uczelni. Wniosek o przyznanie stypendium dla studentów uczelni wojskowych wymaga opinii Ministra Obrony Narodowej.

Rozstrzygnięcia dotyczące świadczeń pomocy materialnej

Decyzja o przyznaniu albo odmowie przyznania świadczenia pomocy materialnej wydawana jest w formie decyzji administracyjnej doręczanej doktorantowi z pouczeniem o przysługujących od tej decyzji środkach odwoławczych.

Decyzja odmowna wymaga uzasadnienia.

Doktorant niezgadzający się z decyzją, może złożyć – w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji – odwołanie do rektora lub odwoławczej komisji stypendialnej albo złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w przypadku decyzji podjętych w pierwszej instancji przez rektora, dyrektora jednostki naukowej lub odwoławczą komisję stypendialną.

Ostateczna decyzja podjęta w postępowaniu odwoławczym może być przez doktoranta zaskarżona do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Podstawa prawna: