24.4.2015
Paulina Kopańska
Aplikant Radcowski
Ignorantia iuris nocet (łac. nieznajomość prawa szkodzi) - ta rzymska paremia w najpełniejszy sposób wyraża zasadę obowiązującą w dotychczasowym prawie spadkowym, w szczególności w regulacji dotyczącej przyjęcia lub odrzucenia spadku. Przepisy, które nadal obowiązują i będą stosowane w sprawach spadkowych, w których otwarcie spadku już nastąpiło albo nastąpi przed wejściem w życie nowelizacji, dają podstawę prawną do tego by uznać, że spadkobierca, który w ustawowym terminie nie złoży oświadczenia o odrzuceniu spadku lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, przyjmuje spadek wprost. W praktyce często niewiedza powodowała, że spadkobiercy, którzy w sposób milczący przyjęli spadek wprost, dziedziczyli aktywa wchodzące w skład spadku i jednocześnie odpowiadali za długi spadkowe, nie tylko majątkiem odziedziczonym, ale również własnym, bowiem obie masy majątkowe się scalały. Nowe przepisy zmieniają naczelną zasadę prawa spadkowego i pod rządzami znowelizowanej regulacji spadkobierca, który nie złoży żadnego oświadczenia w ustawowym terminie, przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a nie jak dotychczas – wprost. Nowelizacja została podpisana przez Prezydenta RP i oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw.1 Ustawodawca przewidział 6 miesięczne vacatio legis.
Zmianie nie ulegną ogólne reguły dotyczące terminu do złożenia oświadczenia woli o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Zgodnie z art. 1015 § 1 KC oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Termin do złożenia oświadczenia woli, o którym mowa w art. 1015 § 1 KC ma charakter terminu zawitego, co oznacza, że uprawnienie spadkobiercy wygasa wraz z jego upływem i termin nie może zostać przywrócony.
Aktualne pozostaną również reguły dotyczące zasad ustalania początku biegu terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Zgodnie z przepisami, które nie ulegają zmianie, bieg terminu do złożenia oświadczenia rozpoczyna się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do dziedziczenia. Początek biegu tego terminu każdorazowo winien być dla każdego spadkobiercy ustalany indywidualnie. Nie powinna też nas dziwić sytuacja, w której termin ten zakończy swój bieg w różnym czasie dla różnych osób, choć powołani do dziedziczenia mają ten sam stopień pokrewieństwa wobec spadkodawcy i np. zostali zawiadomieni o tytule swojego dziedziczenia na skutek odrzucenia spadku przez swoich wspólnych wstępnych, bądź spadkobierca został uznany za niegodnego dziedziczenia. Taka sytuacja często ma miejsce w przypadku, gdy postępowanie spadkowe toczy się przed sądem i zawiadamiani w różnych terminach odbierają sądowe przesyłki. Wówczas naturalnym jest, że dla każdego z nich termin może rozpoczynać i kończyć bieg w innym czasie. Dla rozpoczęcia biegu terminu z art. 1015 § 1 KC nie ma znaczenia świadomość spadkobiercy, że termin na złożenie oświadczenia zaczął biec, ale świadomość okoliczności uzasadniających powołanie do spadku spadkobiercy.2
Początek biegu terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku może mieć też znaczenie dla okoliczności posiadania przez spadkobiercę zdolności do czynności prawnych. Taki pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy , który w wyroku z dnia 29 grudnia 2009r., przyjął, że niezłożenie przez stronę stosownego oświadczenia, w sytuacji gdy na początku terminu, o którym mowa w art. 1015 § 1 k.c., nie miała pełnej zdolności do czynności prawnych, oznacza, że przyjęła ona spadek z dobrodziejstwem inwentarza, nawet gdy w trakcie sześciomiesięcznego okresu tę zdolność nabyła.
Omawiając tematykę przyjęcia bądź odrzucenia spadku należy również zwrócić uwagę, na zasadę która pozostanie aktualna pod rządami nowych przepisów, a dotyczy dziedziczenia przez małoletnich. Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego może być dokonane przez przedstawiciela ustawowego, jednakże należy mieć na uwadze fakt, iż jest to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka i zgodnie z regulacją zawartą w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, czynność ta winna zostać poprzedzona zezwoleniem sądu na dokonanie takiej czynności. Złożenie wniosku w sądzie nie przerywa biegu terminu, ale go zawiesza, co oznacza, że po wyrażeniu przez sąd zgody na podjęcie wnioskowanej czynności, 6 miesięczny termin na złożenie oświadczenia biegnie dalej. Omawiana kwestia została poruszona w uzasadnieniu postanowienia z dnia 15 lipca 2005 r., IV CK 20/05, w którym Sąd Najwyższy wskazał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, czynność prawna dotycząca majątku małoletniego, dokonana przez przedstawiciela ustawowego bez uprzedniego zezwolenia sądu opiekuńczego wymaganego przez przepisy art. 101 § 3 i art. 156 KRO. jest nieważna i nie może być konwalidowana. Nie chodzi tu o zgodę osoby trzeciej w rozumieniu art. 63 KC, która może być udzielona także ex post, ale o zezwolenie organu państwa stanowiące materialnoprawną przesłankę dopuszczalności czynności prawnej.
Analizę nowelizacji należy rozpocząć od uzasadnienia projektu ustawy, w którym wskazano, że: „celem projektowanej regulacji jest zmiana przepisów dotyczących ustawowych skutków braku oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku w taki sposób, aby brak owego oświadczenia powodował skutek ustawowy w postaci przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ograniczającego odpowiedzialność spadkobiercy tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, a nie jak to ma miejsce obecnie przyjęcia prostego, a więc bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe tj. zarówno mieniem spadkowym jak i mieniem własnym. Asumptem do nowelizacji była swoista pułapka pojawiająca się w obecnych przepisach kodeksu cywilnego. Polega ona na przyjęciu niezwykle doniosłych skutków prawnych (przyjęcia spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe) w przypadku, gdy spadkobierca nie złoży w przewidzianym terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. (…) Projektodawcy podkreślili, że obecna regulacja stawia w uprzywilejowanej pozycji wierzycieli spadkodawcy (przede wszystkim duże instytucje finansowe), a krzywdzi spadkobierców. Taka sytuacja powoduje swoisty dramat tysięcy spadkobierców, który poprzez nieznajomość prawa są zobowiązani do ponoszenia nieograniczonej odpowiedzialności za długi spadkodawców.
Dlatego też projektodawcy zaproponowali odwrócenie obecnie obowiązującej reguły, aby uchronić spadkobierców od niezwykle negatywnych skutków swojej niewiedzy prawnej.”
W związku z powyższym, jak uprzednio wskazywano, zmianie ulegnie w szczególności art. 1015 § 2 KC, który po nowelizacji będzie brzmiał w sposób następujący: „Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.” Konsekwencją powyższego jest modyfikacja art. 1031 § 2 KC, który otrzyma brzmienie: „W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.” Powyższe ma zapobiec celowemu zaspakajaniu przez spadkobierców wyłącznie jednego lub niewielu wierzycieli spadkowych, podczas gdy spadkobierca ma wiedzę o innych długach spadkowych. Nowelizacja znacznie osłabia pozycję wierzyciela, jednak ten przepis dale wierzycielom namiastkę ochrony ich interesów.
Ustawodawca wprowadza nowelizacją obok istniejącego już spisu inwentarza dokonywanego przez komornika instytucję tzw. prywatnego spisu inwentarza – wykazu inwentarza. Zmiana ta nastąpi na skutek dodania po art. 1031 KC nowych przepisów art. 10311-10314 KC. Wykaz inwentarza będzie fakultatywny, a złożyć go będzie mógł spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu. Wyżej wymienione podmioty będą mogły złożyć wykaz inwentarza w sądzie albo przed notariuszem. Wykaz złożony przed notariuszem zostanie objęty protokołem. Przepisy nie będą nakładały obowiązku składania odrębnych wykazów przez poszczególnych spadkobierców, zapisobierców czy wykonawców, a wręcz przeciwnie - dopuszczalnym będzie złożenie wspólnego wykazu inwentarza przez więcej niż jeden podmiot. Ustawodawca wskazał, że w wykazie inwentarza należy z należytą starannością ujawnić przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. W przypadku pominięcia jakiegoś składnika spadku, będzie istniała możliwość uzupełnienia wykazu.
Ustawodawca zdecydował, że wykaz inwentarza składany w sądzie, sporządzany będzie według ustalonego wzoru. Ponadto ustawodawca wskazał elementy jakie koniecznie będą musiały być zawarte we wzorze. Wzór i sposób udostępniania druków wzoru wykazu inwentarza pozostawiono Ministrowi Sprawiedliwości, który na mocy delegacji ustawowej ujmie to w rozporządzeniu.
Przy omawianiu tych kwestii wspomnieć należy o nowelizacji Kodeksu postępowania spadkowego, w zakresie związanym z prawem spadkowym, a dotyczącym poszerzenia kręgu podmiotów mogących być pełnomocnikami. Zgodnie z nowym art. 87 § 1 KPC „pełnomocnikiem będzie mógł być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.”
Nowelizacja art. 87 KPC umożliwi dalszym wstępnym strony (dziadkom, pradziadkom) pełnienie funkcji pełnomocnika w postępowaniu cywilnym. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy: „Występujące obecnie ograniczenie co do możliwości ustanowienia pełnomocnikiem strony w postępowaniu sądowym dalszych wstępnych (dziadków, pradziadków) nie wydaje się mieć przekonującego uzasadnienia. Sytuacja taka nie tylko ogranicza stronie możliwość wyboru pełnomocnika, ale również dyskryminuje dalszych wstępnych strony. Zachodzące w ostatnich latach zmiany społeczne, w szczególności zwiększająca się długość życia oraz wydłużający się okres sprawności fizycznej i intelektualnej obywateli, są dodatkowymi argumentami przemawiającymi za przyznaniem prawa do reprezentacji strony w procesie nie tylko rodzicom - jak ma to miejsce obecnie - ale wszystkim wstępnym. Na konieczność zmiany art. 87 k.p.c. w tym właśnie kierunku uwagę zwrócił Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie z dnia 15 października 2012 r. (znak RPO - 706763 - V/12/TS).”3
Nowelizację ocenić należy pozytywnie. Po raz kolejny mamy okazję obserwować jak utarte zwyczaje zostają przez ustawodawcę wprowadzone w postaci przepisów do obowiązującego stanu prawnego. Podobnym zjawiskiem był zapis windykacyjny, który ustawodawca wprowadził stosunkowo niedawno do ustawy. Spadkodawcy uprzednio w testamentach wskazywali, że konkretne osoby dziedziczyć mają określone przedmioty, co jednak w ustawowym znaczeniu mogło mieć jedynie wymiar procentowy, na tle wartości całego spadku, przy dziale spadkowym i w żaden sposób nie gwarantowało, że spadkobierca otrzyma wskazany przedmiot.
Odnosząc się do powyżej omówionych zmian w zakresie przyjęcia i odrzucenia spadku oraz instytucji wykazu inwentarza wskazać należy, że zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, zmiany te mają uchronić spadkobierców przed niekorzystnymi dla nich skutkami milczących oświadczeń woli oraz zawęzić ich odpowiedzialność za długi spadkowe do wartości aktywów spadkowych. Dużym krokiem na przód jest możliwość sporządzania tzw. prywatnych spisów inwentarza czyli wykazów inwentarza, które będzie można składać w sądzie spadku, sądzie właściwym dla spadkobiercy czy u notariusza, co bez wątpienia odciąży komorników, zimniejszy koszty postępowań i skróci ich czas.
1 http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=990
2 J. Pisuliński, Niektóre problemy związane z terminem do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, Rejent 1992, nr 6, s. 54
3 Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Sejm RP VII kadencji, Nr druku: 2707
Potrzebujesz porady prawnej?
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich spraw lepiej jest poczekać, a z jakimi przyśpieszyć. Nowa ustawa zastąpi dotychczasową ustawę z (...)
Śmierć posiadacza rachunku bankowego
Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? Zgodnie z treścią art. 59a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (dalej: „ustawa – prawo bankowe) umowa prowadzenia rachunku bankowego co do zasady ulega rozwiązaniu z dniem, w którym nastąpił zgon jego posiadacza. Norma ta (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty sądowe a opłaty sądowe Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach (...)
Odrzucenie spadku - Kiedy można i jak odrzucić spadek?
Jakie skutki powoduje oświadczenie o odrzuceniu spadku? Jeżeli zostanie złożone oświadczenie o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę, to od tego momentu traci on prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku. Jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Taka sytuacja pociąga za sobą szereg konsekwencji i zmian. Mogą to być np. zmiany w kręgu osób dziedziczących z ustawy (...)
Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów 26 lutego 2018 r. podjął następującą uchwałę (sygn. I OPS 5/17): "Pozostawanie nieruchomości we władaniu przedsiębiorstwa PKP bez udokumentowanego prawa w sposób określony w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 22, poz. 99 ze zm.) oznacza, (...)
Pora na dostosowania do systemów informacyjnych Schengen
Sejm zajmuje się obecnie rządowym projektem ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej. Potrzeba przyjęcia takiej ustawy wynika z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, a w szczególności w tzw. dorobku prawnym Schengen, którego urzeczywistnienie w pełnym zakresie jest uwarunkowane włączeniem do Systemu Informacyjnego Schengen. Czym (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca Ministra Sprawiedliwości,3. Pan Tomáš Boček, Zastępca (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca Ministra Sprawiedliwości,3. Pan Tomáš Boček, Zastępca (...)
Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym
O tym, że spadek nie zawsze związany jest ze wzbogaceniem, ma świadomość coraz więcej osób. Niestety wielu przekonało się na własnej skórze, że zaniedbanie tych kwestii tzw. milczące przyjęcie spadku, powodowało scalenie się odziedziczonych aktywów i pasywów z majątkiem spadkobiercy i uruchamiało nieograniczoną odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe (...)
System Informacyjny Schengen oraz System Informacji Wizowej
W związku z wejściem do strefy Schengen obowiązuje w naszym kraju ustawa o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej. Potrzeba przyjęcia takiej ustawy wynikała z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, a w szczególności w tzw. dorobku prawnym Schengen, którego urzeczywistnienie w pełnym zakresie było uwarunkowane włączeniem (...)
Zakres odpowiedzialności komandytariusza
Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym. Nie stoi on w sprzeczności z kwotowym ograniczeniem jej do wysokości (...)
Nowa ustawa wdrożeniowa a unijne finansowanie w perspektywie finansowej 2014-2020.
W aktualnej prasie co chwila pojawiają się informacje, że nowe konkursy na unijne granty będą uruchomione lada dzień. Istotnie większość programów pomocowych została już zatwierdzona przez Komisję Europejską i ogłoszone zostały już pierwsze konkursy. Kwota środków do rozdysponowania z budżetu spójności zastrzeżona dla Polski w nowej perspektywie finansowej (...)
Prawo spadkowe - co reguluje prawo spadkowe?
Co określamy mianem "prawo spadkowe"? Prawo spadkowe jest częścią prawa cywilnego. Jego normy są wyodrębnione w osobnej księdze k.c. na podstawie kryterium: normowania skutków prawnych śmierci człowieka (osoby fizycznej) jako podmiotu praw i obowiązków majątkowych w dziedzinie prawa cywilnego (gdy dla prawa rzeczowego i prawa zobowiązań podstawą wyodrębnienia jest charakter (...)
Rekrutując do przedszkoli łamią przepisy o ochronie danych osobowych?
Obecnie zasady i sposób rekrutacji do szkół, przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wyznaczają przepisy ustawy o systemie oświaty. Wielu rodziców ma jednak wątpliwości, czy zbierane przez rekrutujących szczegółowe informacje, które przekładają się później na liczbę punktów dających pierwszeństwo przyjęcia do placówki, nie naruszają ustawy o ochronie (...)
Wyniki górnictwa węgla kamiennego w I kw. br.
W I kw. br. wydobyto 19,9 mln ton węgla kamiennego, sprzedaż eksportowa wyniosła ponad 1,2 mln ton, natomiast wynik finansowy netto całego sektora to 81,9 mln zł. Dane te zostały przedstawione w „Informacji o wstępnych wynikach górnictwa węgla kamiennego w I kw. 2009 r. oraz o ogólnej sytuacji na rynku węgla kamiennego", przyjętej przez Kierownictwo MG 6 maja br.Sytuacja sektora (...)
Przełomowe zmiany w służbie komorników?
Rządowe dwa projekty ustaw, przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, całościowo reformują działalność komorników. Przełomowe regulacje zawarte zostały w propozycji zupełnie nowej, liczącej wraz z uzasadnieniem prawie 200 stron, kompleksowej ustawy o komornikach sądowych, a także odrębnej ustawy o kosztach komorniczych. Zmiany zapobiegają nadużyciom i służą zwiększeniu (...)
Projekt tzw. ustawy o upadłości konsumenckiej
Czego dotyczy projekt tzw. ustawy o upadłości konsumenckiej? Wciąż w Sejmie pracuje się nad poselskim projektem ustawy o przeciwdziałaniu niewypłacalności oraz o upadłości osoby fizycznej, potocznie zwanej ustawą o upadłości konsumenckiej. Projekt dotyczy regulacji zasad wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących osobami fizycznymi (...)
Parlament Europejski o planie odbudowy gospodarczej
Parlament Europejski dyskutował o działaniach podejmowanych przez państwa członkowskie i Wspólnotę w celu złagodzenia skutków kryzysu gospodarczego. Walka z recesją, energia, zmiany klimatyczne i Partnerstwo Wschodnie to również tematy wiosennego szczytu przywódców UE w przyszłym tygodniu. Posłowie przyjęli kilka rezolucji w tym ws. zmian w zasadach wykorzystywania funduszy strukturalnych, (...)
Zmiany w prawie spadkowym - dziadkowie będą dziedziczyć
Rodzice będą dziedziczyli przed rodzeństwem. Do kręgu spadkobierców ustawowych zostaną włączeni dziadkowie jak i pasierbowie zmarłego. Takie zmiany szykuje Sejm, nowelizując obowiązujące od 1965 roku zasady dziedziczenia ustawowego. Teraz czekają one na stanowisko Senatu.Czy zmiany te będą korzystne i czym należy je uzasadniać?Obowiązujące od 1965 roku przepisy o dziedziczeniu ustawowym (...)
Co się dzieje ze starą interpretacją podatkową w razie zmiany przepisów?
Podatnicy, którzy składali wnioski o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej (których stanowisko w sprawie zostało potwierdzone w wyniku braku odpowiedzi organu podakowego w terminie), bądź dysponujący taką interpretacją mają wątpliwości, co dzieje się z wydaną przez organ podatkowy interpretacją, gdy po jej wydaniu nastąpi zmiana stanu prawnego (...)
Gdy przedsiębiorca chce skorzystać z gwarancji na sprzęt... - opinia prawna
Stan faktyczny W ramach prowadzonej przeze mnie działalności gospodarczej zakupiłem notebooka Maxdata od dystrybutora tej firmy Tech Data Sp. z o.o. Notebook, podczas całego czasu eksploatacji nie działał poprawnie. Wielokrotne naprawy gwarancyjne w autoryzowanych serwisach nie przyniosły rezultatu w postaci niewadliwego działania komputera, wręcz przeciwnie obecnie notebook nie nadaje się (...)
Wybudowanie domu na gruncie spadkodawcy – opinia prawna
Stan faktyczny Sprawa dotyczy 4 ha gospodarstwa rolnego wraz z zabudowaniami. Po śmierci dziadka na mocy ówczesnego prawa, w wyniku orzeczenia sądu, gospodarstwo przypadło w udziale 5/8 babce i trojgu rodzeństwa po 1/8, którzy w chwili śmierci dziadka byli nieletni. Pozostała pełnoletnia trójka dzieci nie przebywała w tym okresie w gospodarstwie i sąd nie przyznał im udziałów w spadku. (...)
Dziedziczenie długów? Jaka jest odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkodawcy?
Śmierć dłużnika nie musi oznaczać braku możliwości odzyskania naszego długu. Jest to podyktowane tym, że z chwilą śmierci niejako automatycznie przechodzą na określone osoby nie tylko prawa majątkowe zmarłego ale także jego obowiązki. Dlatego, co do zasady, śmierć naszego dłużnika otwiera drogę do dochodzenia niezapłaconych wierzytelności od jego spadkobierców. Jak kształtuje (...)
Za jakie długi odpowiada spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
Spadkobierca, któremu przypadł spadek, może go przyjąć albo odrzucić. Do 18 października 2015 r., tj. chwili wejścia w życie nowelizacji prawa spadkowego brak oświadczenia w określonym terminie powodował, że spadkodawcę traktowało się tak, jakby przyjął spadek wprost (poza wyjątkami, o których niżej). Zasada ta nadal obowiązuje, jeśli chodzi o spadki otwarte przed (...)
Wykup nieruchomości należącej do spadku przez jednego spadkobiercę - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem jednym ze spadkobierców (1/6 udziałów), zajmującym mieszkanie w budynku należącym do spadku, od 4 lat pełnię funkcję administratora nieruchomości. W skład spadku wchodzi również działka o pow. 780 m2. W związku z tym, że jestem osobiście zainteresowany kupnem tej nieruchomości (poniosłem duże nakłady na remont zajmowanego mieszkania), (...)
Analizując sytuację prawną spadkobiercy pod kątem odpowiedzialności za długi spadkowe należy wyróżnić trzy okresy, w których zasady odpowiedzialności mogą się od siebie różnic. I tak będą to następujące okresy: od otwarcia spadku (tj. od śmierci spadkodawcy) do przyjęcia spadku, od przyjęcia spadku do działu spadku, okres po dokonanym dziale spadku. Jak (...)
Przyjęcie spadku - co to jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?
Zgodnie z prawem polskim dana osoba - spadkobierca, nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (czyli z chwilą śmierci spadkodawcy). Nabycie spadku przez spadkobiercę nie jest jednak nabyciem definitywnym, ponieważ spadkobierca ma prawo w ciągu 6 miesięcy - od daty, kiedy dowiedział się o tytule swego powołania (a więc z reguły od dnia, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy (...)
Gdy spadkobierca nie zdąży przyjąć spadku... (transmisja)
Kiedy będziemy mieli do czynienia z transmisją? Zdarzają się przypadki śmierci spadkobiercy przed złożeniem oświadczenia o przyjęciu spadku bądź przed upływem terminu do złożenia takiego oświadczenia (bezskuteczny jego upływ powoduje ten sam skutek co przyjęcie spadku – patrz porada dotycząca oświadczenia o przyjęciu spadku wprost). Wówczas znajduje zastosowanie (...)
Co to jest przyjęcie spadku wprost?
Zgodnie z przepisami dotyczącymi prawa spadkowego spadkobierca nabywa spadek" z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy. Nie jest to nabycie spadku uzależnione od złożenia jakiegoś wcześniejszego oświadczenia przez spadkobiercę. Jednakże z uwagi na poźniejsze następstwa prawne otwartego spadku spadkobierca może w określonych terminach składać oświadczenia dotyczące spadku. (...)
Konsekwencje śmierci kredytobiorcy
Czy śmierć kredytobiorcy powoduje natychmiastową wymagalność zaciągniętego kredytu? Wymagalność roszczenia to stan, w którym wierzyciel (w niniejszym artykule – bank) uzyskuje możliwość skutecznego żądania zaspokojenia swojej wierzytelności, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia. Przed terminem wymagalności wierzyciel nie ma bowiem prawa domagać (...)
Z miłości do rozsądku, czyli „Małżeństwo a finanse” Decyzja o małżeństwie jest jedną z najtrudniejszych i jednocześnie najważniejszych w życiu każdego człowieka. Myśląc o romantycznym wymiarze formalizacji związku, musimy też pamiętać, że pod względem prawnym małżeństwo wiąże się z szeregiem zobowiązań prawnych. W znacznej mierze dotykają one sfery (...)
Stan faktyczny Mój ojciec - rozwodnik zmarł w grudniu 2004 r., nie pozostawił żadnego testamentu, żadnego spadku, żadnego majątku, ale pozostawił różne zobowiązania. Moja siostra za życia ojca podpisała notarialnie umowę o wydziedziczeniu, ja tego nie zdążyłem zrobić. Czy ją to wystarczająco chroni przed zobowiązaniami ojca, co ja powinienem zrobić, aby nie przejąć zobowiązań, (...)
W jakiej formie można złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?
Forma oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku Skuteczność oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku uzależniona jest od tego, czy zostanie ono złożone w terminie wynikającym z art. 1015 § 1 kodeksu cywilnego, czyli w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, oraz od zachowania przewidzianej formy. Brak (...)
Oświadczenie o odrzuceniu spadku musi być złożone w odpowiedniej formie
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku należy złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Brak oświadczenia oznacza, że spadkobierca dziedziczy spadek wprost, czyli bez żadnych ograniczeń w odpowiedzialności za długi spadkowe. Niezłożenie oświadczenia może zatem pociągać niekorzystne skutki. W pewnych (...)
Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości przyjęty przez rząd Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Nowe przepisy skracają postępowania spadkowe i zwiększają bezpieczeństwo prawne spadkobierców. Projekt dostosowuje prawo spadkowe do faktycznych relacji (...)
Spadek dla małoletniej córki - opinia prawna
Stan faktycznyOjciec mojej córki zmarł 30 grudnia 2007 roku. Moja córka (ur. 1993 r.) jest jedyną spadkobierczynią. Spadek nie został odrzucony, więc córka, wg mojego rozeznania, dziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Proszę o opinię dotyczącą najlepszego dla córki dalszego sposobu postępowania i o przedstawienie kilku alternatywnych rozwiązań. Zmarły (...)
Czy musimy odpowiadać za nie swoje długi?
Kryzys, spirala długów, lekkomyślność - niezależnie od przyczyn, jakie kierowały dłużnikiem, by zaciągał określone zobowiązania, najczęściej problem ten dotyka wszystkich osób jemu bliskich. Nierzadko bowiem dzieje się tak, że ktoś zadłuża się ponad miarę, a prawda o tym wychodzi na jaw dopiero, gdy sytuacja jest krytyczna, komornik przystępuje do egzekucji, następuje (...)
Dowód na bycie spadkobiercą – opinia prawna
Stan faktyczny Moja babcia wykupiła od Gminy mieszkanie na raty. Przed śmiercią zdążyła spłacić połowę należności. To mieszkanie przeszło w spadku na jej dwóch synów: mojego ojca i mojego wujka, którzy nie spłacali zaległości. W mieszkaniu tym mieszkał i był zameldowany tylko mój ojciec. Zmarł ojciec i po nim w spadku dziedziczę ja i mój brat. Złożyliśmy w sądzie wniosek (...)
Jak sprawdzić stan spadku przed jego przyjęciem
Przed przyjęciem spadku zapytaj urząd skarbowy. Przed przyjęciem spadku zapytaj urząd skarbowy. Gdy okaże się, że firma otrzymana w spadku ma zaległości, trzeba będzie je uregulować. Nie pomogą tłumaczenia, że nic o nich nie wiedzieliśmy. Fiskusa takie argumenty nie przekonają. Tym bardziej że przepisy ordynacji podatkowej wyposażają spadkobierców w narzędzia pozwalające (...)
Jak udowodnić swoje prawo do spadku? - opinia prawna
Stan faktyczny Moja babcia wykupiła od Gminy mieszkanie na raty. Przed śmiercią zdążyła spłacić połowę należności. To mieszkanie przeszło w spadku na jej dwóch synów: mojego ojca i mojego wujka, którzy nie spłacali zaległości. W mieszkaniu tym mieszkał i był zameldowany tylko mój ojciec. Zmarł ojciec i po nim w spadku dziedziczę ja i mój brat. Złożyliśmy w sądzie wniosek (...)
