Wykonywanie orzeczeÅ„ sÄ…dów obcych w paÅ„stwach Unii Europejskiej reguluje rozporzÄ…dzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeÅ„ sÄ…dowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2001, L 12, s. 1, dalej jako: rozporzÄ…dzenie). JednÄ… z podstaw odmowy stwierdzenia wykonalnoÅ›ci (przez sÄ…d odwoÅ‚awczy) jest sytuacja, gdy orzeczenia nie da siÄ™ go pogodzić z wczeÅ›niejszym orzeczeniem wydanym w innym paÅ„stwie czÅ‚onkowskim (art. 34 pkt 4 w zw. z art. 45 rozporzÄ…dzenia). SÄ…d niemiecki, który rozpoznawaÅ‚ sprawÄ™ o stwierdzenie wykonalnoÅ›ci orzeczenia sÄ…du rumuÅ„skiego, powziÄ…Å‚ wÄ…tpliwość, czy na tej podstawie można odmówić stwierdzenia wykonalnoÅ›ci orzeczenia innego paÅ„stwa, sprzecznego ze wczeÅ›niejszym orzeczeniem z tego samego paÅ„stwa (sÄ…dy rumuÅ„skie wydaÅ‚y dwa orzeczenia w sprawie o to samo i miÄ™dzy tymi samymi stronami). Takie zagadnienie przedstawiÅ‚ TrybunaÅ‚owi SprawiedliwoÅ›ci Unii Europejskiej (dalej jako: TSUE), który stwierdziÅ‚, że:
ArtykuÅ‚ 34 pkt 4 rozporzÄ…dzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeÅ„ sÄ…dowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że nie obejmuje on sprzecznych ze sobÄ… orzeczeÅ„ wydanych przez sÄ…dy tego samego paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego.
W uzasadnieniu TSUE podkreÅ›liÅ‚, że podstawy odmowy wykonania orzeczeÅ„ obcych paÅ„stw należy wykÅ‚adać Å›ciÅ›le. Samo brzmienie art. 34 pkt 4 rozporzÄ…dzenia wskazuje, iż dotyczy ono sprzecznych ze sobÄ… orzeczeÅ„ pochodzÄ…cych z dwóch różnych paÅ„stw czÅ‚onkowskich. Takie rozumienie przepisu wspiera zasada wzajemnego zaufania do wymiaru sprawiedliwoÅ›ci. Do badania zgodnoÅ›ci z prawem orzeczenia wydanego w paÅ„stwie czÅ‚onkowskim wÅ‚aÅ›ciwe sÄ… sÄ…dy tego paÅ„stwa. Gdyby uznać, że art. 34 pkt 4 rozporzÄ…dzenia dotyczy również sprzecznoÅ›ci orzeczeÅ„ pochodzÄ…cych z tego samego paÅ„stwa, sÄ…d orzekajÄ…cy co do wykonalnoÅ›ci oceniaÅ‚by kwestie zgodnoÅ›ci orzeczenia paÅ„stwa obcego z prawem tego paÅ„stwa. ByÅ‚oby to porównywalne z kontrolÄ… merytorycznÄ… orzeczenia, o którego wykonanie wystÄ…piono, co jest jednak wyraźnie wykluczone na podstawie art. 45 ust. 2 rozporzÄ…dzenia. Taka możliwość kontroli merytorycznej stanowiÅ‚aby w praktyce dodatkowy Å›rodek zaskarżenia przeciwko orzeczeniu, a podstawy odmowy wykonania przewidziane w rozporzÄ…dzeniu nie majÄ… na celu stworzenia dodatkowych Å›rodków zaskarżenia przeciwko prawomocnym orzeczeniom krajowym. Ponieważ zaÅ› stosować tu należy wykÅ‚adniÄ™ Å›cisÅ‚Ä…, niedopuszczalne jest również stosowanie analogii.
Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 26 września 2013 r., sprawa C-157/12, www.curia.europa.eu