Stopy procentowej nie można oznaczać w opisowy sposób

Bank w bankowym tytule egzekucyjnym (b.t.e.) oznaczył wysokość odsetek w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego. Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności b.t.e. co do kwoty głównej pożyczki oraz należności obejmujących koszty monitów i upomnień, oddalił natomiast wniosek w odniesieniu do odsetek za opóźnienie. Bank zakwestionował w zażaleniu oddalenie wniosku w zakresie dotyczącym odsetek powstałych po dacie wystawienia tytułu. Rozpatrując zażalenie banku, Sąd Okręgowy powziął poważne wątpliwości, czy określenie wysokości odsetek według stopy procentowej odsetek maksymalnych, to jest w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego w bankowym tytule egzekucyjnym spełnia wymogi formalne z art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 roku Nr 72 poz. 665 ze zm.). Odpowiadając na pytanie prawne SN podjął uchwałę o następującej treści:

Oznaczenie w bankowym tytule egzekucyjnym stopy odsetek za opóźnienie poprzez posłużenie się formułą "czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego" nie spełnia wymagań przewidzianych w art. 96 ust 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j.: Dz.U. z 2002 r., Nr 72 poz. 665 ze zm.).

Już w uchwale z dnia 7 lipca 2000 r., III CZP 27/00 (OSNC 2001, z. 1, poz. 3) SN ogólnie stwierdził, że w b.t.e. wymagane jest oznaczenie wysokości i terminów płatności wszelkich odsetek, których egzekucja ma być prowadzona. Wskazanie wysokości i terminów płatności odsetek jest niezbędne dla postępowania egzekucyjnego, ponieważ umożliwiają weryfikację prawidłowości dokonanego przez wierzyciela określenia ostatecznego zadłużenia odsetkowego.

Zdaniem SN określenie wysokości odsetek za opóźnienie możliwe jest wówczas, gdy wskazane zostały:

• kwota stanowiąca podstawę do ich obliczenia,

• odpowiednia stopa procentowa oraz

• okres obliczenia odsetek (okres opóźnienia dłużnika).

Jeżeli nie sposób z góry określić czasu trwania ewentualnego opóźnienia dłużnika, to dla określenia wysokości odsetek za opóźnienie pozostaje wskazania kwoty stanowiącej podstawę jej obliczenia i wskazania stopy procentowej. W ten sposób dłużnik banku uzyskuje możliwość zweryfikowania własnego zadłużenia wynikającego z bankowego stosunku obligacyjnego i ujętego w b.t.e.

SN stwierdził, że w/w względy możliwości weryfikacji przez dłużnika elementów jego zadłużenia umieszczonych w b.t.e. nie pozwalają na przyjmowanie dowolnych  - w tym opisowych - sposobów oznaczania stopy procentowej odsetek za opóźnienie, objętych b.t.e. Nie mogą - pisze SN - mieć w tym względzie decydującego znaczenia formułowane niekiedy w piśmiennictwie i w praktyce bankowej racje typowo pragmatyczne w postaci "racjonalizowania i ułatwiania" określania ostatecznego zadłużenia dłużnika banku z tytułu odsetek za opóźnienie.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2009 roku, sygn. akt III CZP 145/08

Zespół
e-prawnik.pl