27.11.2018
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Na czym polega koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego?
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, chroniąc osoby wykonujące pracę za granicą przed utratą ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego. Regulacje te - poprzez zapewnienie harmonijnego współistnienia systemów zabezpieczenia społecznego poszczególnych państw - służą ochronie interesów osób przemieszczających się w celu podejmowania zatrudnienia i posiadających okresy zatrudnienia przebyte na terytorium różnych państw.
Osoby, które mieszkają i wykonują pracę w jednym państwie, korzystają z ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego na podstawie wewnętrznych przepisów tego państwa. Przepisy te regulują ich prawa i obowiązki w odniesieniu do obciążeń (składek) oraz korzyści (świadczeń) w ramach systemu zabezpieczenia społecznego państwa, w którym mieszkają. Kiedy osoby te wyjeżdżają za granicę, w celu wykonywania pracy zarobkowej lub zamieszkania, przepisy wewnętrzne nie wystarczają dla zapewnienia im takiej ochrony. Gwarancję ochrony można wówczas uzyskać dopiero dzięki aktom prawa międzynarodowego w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
W ramach Unii Europejskiej koordynację systemów zabezpieczenia społecznego zapewniają przepisy w randze rozporządzeń Rady i Parlamentu; z kolei w stosunkach z innymi państwami - ratyfikowane umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym. Dlatego też możemy wyróżnić koordynację systemów zabezpieczenia społecznego:
- wielostronną (wspólnotową/unijną) oraz
- dwustronną (umowną).
Czego dotyczą umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym?
Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym zapewniają koordynację systemów zabezpieczenia społecznego obowiązujących w Polsce i drugim umawiającym się państwie. Umowy te poprawiają sytuację świadczeniobiorców w zakresie możliwości nabywania prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego, gdyż gwarantują ochronę ubezpieczeniową wszystkim osobom objętym zakresem podmiotowym danej umowy.
Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym powodują, że podejmowanie przez polskich obywateli pracy w państwach związanych
z Polską taką umową zapewnia możliwość w zakresie nabycia prawa do świadczeńz zabezpieczenia społecznego.
Zawierane przez Polskę dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym oparte są na międzynarodowych standardach w zakresie zawierania tego typu umów, czyli podstawowych zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a więc:
- zasadzie równego traktowania,
- zasadzie stosowania jednego ustawodawstwa,
- zasadzie sumowania okresów ubezpieczenia,
- zasadzie zachowania praw nabytych (eksportu świadczeń).
Zakres przedmiotowy umów jest zróżnicowany. Zazwyczaj obejmuje on: świadczenia z tytułu starości (emerytury), świadczenia z tytułu niezdolności do pracy (renty inwalidzkie), świadczenia z tytułu śmierci żywiciela rodziny (renty rodzinne), świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczenia chorobowe (zasiłki chorobowe); a jeżeli obie strony wyrażą taką wolę, także świadczenia zdrowotne, zasiłki rodzinne oraz zasiłki z tytułu bezrobocia.
Wykaz umów o zabezpieczeniu społecznym
Obowiązujące umowy o zabezpieczeniu społecznym
Obecnie obowiązują następujące umowy o zabezpieczeniu społecznym:
- Umowa z dnia 16 stycznia 1958 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii o ubezpieczeniu społecznym - w odniesieniu do: Bośni i Hercegowiny, Serbii oraz Czarnogóry,
- Umowa z dnia 6 kwietnia 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Macedonii o zabezpieczeniu społecznym,
- Umowa z dnia 2 kwietnia 2008 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki,
- Umowa z dnia 2 kwietnia 2008 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Kanadą,
- Umowa z dnia 25 lutego 2009 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Korei,
- Umowa z dnia 7 października 2009 r. między Rzecząpospolitą Polską a Australią o zabezpieczeniu społecznym.
- Umowa z dnia 18 maja 2012 r. między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym,
- Umowa z dnia 9 września 2013 r. między Rzecząpospolitą Polską a Mołdawią o zabezpieczeniu społecznym,
- Porozumienie z dnia 3 czerwca 2015 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Quebecu,
a także na podstawie zapisu w załączniku nr II Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/04:
- art. 33 ust. 3 umowy z dnia 7 września 1998r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 2000 r. nr 104, poz. 1105),
- umowa z dnia 9 października 1975 r. między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o zaopatrzeniu emerytalnym i wypadkowym (Dz.U. z 1976 r. nr 16, poz. 101) pod warunkami i w zakresie określonym w art. 27 ust. 2-4 umowy z dnia 8 grudnia 1990 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1991 r. nr 108, poz. 468),
- art. 11 ust. 3, art. 19 ust. 4, art. 27 ust. 5, art. 28 ust. 2 umowy z dnia 8 grudnia 1990 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1991r. nr 108, poz. 468).
Powyższe oznacza, że mimo obowiązywania od dnia 1 maja 2004 r. w polsko-austriackich oraz polsko-niemieckich stosunkach z zakresu zabezpieczenia społecznego przepisów unijnych, tj. w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 kwietnia 2010 r. Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71, a począwszy od 1 maja 2010 r. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/04, nadal obowiązują także pewne szczególne (korzystne dla polskich obywateli) regulacje, wynikające z obowiązujących do dnia 30 kwietnia 2004 r. między Polską a Austrią oraz Polską a Niemcami umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym.
Wiążące Polskę umowy o zabezpieczeniu społecznym
|
Państwo |
Dokumenty |
Data podpisania |
Data wejścia |
Data i miejsce publikacji |
|
JUGOSŁAWIA
Obecnie dotyczy: Czarnogóry, Serbii, Bośni i Hercegowiny |
|
16.01.1958 r. |
1.01.1959 r. |
Dz.U. z 1959 r. nr 19, poz.114 |
|
MACEDONIA |
6.04.2006 r. |
1.07.2007 r. |
Dz.U. z 2007 r., nr 218, poz. 1619 |
|
|
KANADA |
2.04.2008 r. |
1.10.2009 r. |
Dz.U. z 2009 r.,
|
|
|
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI |
2.04.2008 r. |
1.03.2009 r. |
Dz.U. z 2009 r., |
|
|
KOREA PŁD. |
25.02.2009 r. |
1.03.2010 r. |
Dz.U. z 2010 r., |
|
|
AUSTRALIA |
7.10.2009 r. |
1.10.2010 r. |
Dz.U. z 22.09.2010 r., nr 172, poz. 1160,1162 |
|
|
UKRAINA |
18.05.2012 r. |
1.01.2014 r. |
Dz.U. z 25.11.2013 r., poz. 1373, 1375 |
|
|
MOŁDAWIA |
9.09.2013 r. |
1.12.2014 r. |
Dz.U z 27.10.2014 r., poz. 1460, 1462 |
|
|
QUEBEC (prowincja Kanady) |
|
3.06.2015 r. |
1.09.2018 r. |
Dz.U. poz. 1511, |
|
IZRAEL |
22.11.2016 r.
|
Proces ratyfikacji jeszcze nie zakończył się po Stronie izraelskiej, nie można zatem określić, kiedy Umowa wejdzie w życie. |
|
Dwustronne umowy a Unia Europejska
Do dnia 30 kwietnia 2004 r. stosunki w zakresie zabezpieczenia społecznego między Polską a innymi państwami regulowały dwustronne umowy (konwencje) o zabezpieczeniu społecznym. W latach 1948-2004 Polska związała się tego typu umowami z kilkunastoma państwami. Wśród tych państw (potocznie zwanych „państwami umownymi”), były także państwa członkowskie Unii Europejskiej. Umowy te z dniem 1 maja 2004 r. zostały zastąpione przez przepisy Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 i już nie obowiązują. Do umów tych zaliczamy:
- Umowę z dnia 7 września 1998 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 2000 r. nr 104, poz. 1105),
- Konwencję Generalną z dnia 26 listopada 1965 r. między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Królestwem Belgii o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1967 r. nr 40, poz. 201),
- Umowę z dnia 5 kwietnia 1948 r. pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką Czechosłowacką o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1949 r. nr 6, poz. 34),
- Umowę z dnia 5 kwietnia 1948 r. pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką Czechosłowacką o współpracy w dziedzinie polityki i administracji społecznej (Dz.U. z 1949 r. nr 6, poz. 32),
- Konwencję Generalną z dnia 9 czerwca 1948 r. pomiędzy Polską a Francją o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1949 r. nr 24, poz. 158),
- Umowę z dnia 3 maja 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej o ubezpieczeniu społecznym osób zatrudnionych na terytorium drugiego Państwa (Dz.U. z 1986 r. nr 30, poz.147),
- Umowę z dnia 3 maja 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej o uregulowaniu niektórych problemów zabezpieczenia społecznego (niepublikowana),
- Konwencję z dnia 22 lutego 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 2004 r. nr 28, poz. 244),
- Umowę z dnia 26 marca 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 2005 r. nr 75, poz. 660),
- Umowę z dnia 16 stycznia 1958 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1959 r. nr 19, poz.114) - w odniesieniu do Republiki Słowenii,
- Umowę z dnia 16 stycznia 1958 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii o współpracy w dziedzinie polityki społecznej (Dz.U. z 1959 r. nr 19, poz.116) - w odniesieniu do Republiki Słowenii,
- Konwencję z dnia 1 lipca 1996 r. między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie zabezpieczenia społecznego (Dz.U. z 2001 r. nr 143, poz. 1596),
- Umowę z dnia 25 kwietnia 1973 r. między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o ubezpieczeniu społecznym pracowników wysłanych przejściowo na obszar drugiego Państwa (Dz.U. z 1974 r. nr 42, poz. 250),
- Umowę z dnia 8 grudnia 1990 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 1991 r. nr 108, poz. 468),
- Umowę z dnia 14 lutego 1959 r. między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Węgierską Republiką Ludową o współpracy w dziedzinie polityki społecznej (Dz.U. z 1959 r. nr 67, poz. 416),
- Porozumienie z dnia 20 grudnia 1934 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Łotewską dotyczące ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1935 r. nr 47, poz. 322),
- Porozumienie z dnia 2 czerwca 1992 r. w sprawie wzajemnego przekazywania świadczeń emerytalno-rentowych dla uprawnionych osób zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w Republice Litewskiej (niepublikowane).
Z dniem przystąpienia Bułgarii do Unii Europejskiej, tj. od 1 stycznia 2007 r. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 zastąpiło także umowę z dnia 9 czerwca 2005 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Bułgarii o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U. z 2006 r., nr 172, poz. 1231).
Jednakże nie oznacza to, że obowiązywanie powyższych umów zostało przez zainteresowane państwa oficjalnie wypowiedziane i, że całkowicie zniknęły one z naszego porządku prawnego. Polska, jak też żadne z państw członkowskich UE/EOG związanych z Polską dwustronną umową o zabezpieczeniu społecznym oficjalnie nie dokonało wypowiedzenia żadnej z tych umów. Umowy te nie zostały wypowiedziane z uwagi na następujące czynniki:
- nadrzędność prawa wspólnotowego nad prawem krajowym - nie ma potrzeby wypowiadania dotychczas zawartych z państwami członkowskimi UE/EOG umów o zabezpieczeniu społecznym, gdyż do stanów prawnych obowiązujących od 1 maja 2004 r. automatycznie zastosowanie mają przepisy unijne, czyli w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 kwietnia 2010 r. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71, a począwszy od 1 maja 2010 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/04;
- przeszłość (okres do dnia wejścia Polski do UE) - dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym nadal obowiązują w stosunku do praw (świadczeń) przyznanych na ich podstawie. W czasie obowiązywania tych umów wiele osób na podstawie ich postanowień uzyskało prawo do pewnych świadczeń. Umowy te stanowiły i nadal stanowią podstawę prawną przyznania im określonych praw. W przypadku jakichkolwiek dalszych działań dotyczących tych świadczeń (np. postępowanie sądowe toczące się w sprawie) nadal mają zastosowanie przepisy umów, na podstawie których prawo (świadczenie) zostało przyznane lub odmówiono jego przyznania. Oznacza to, że nawet po wejściu Polski do Unii umowy te mają zastosowanie do świadczeń nabytych w okresie ich obowiązywania;
- prawo korzyści - zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w pewnych sytuacjach, istnieje możliwość przyznania prawa do świadczenia na podstawie umowy, mimo że w danym państwie obowiązują już postanowienia Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71. Trybunał stwierdził, że jeżeli pracownikowi na podstawie umowy o zabezpieczeniu społecznym zawartej między państwami członkowskimi przysługują pewne prawa i umowa ta jest dla niego bardziej korzystna niż przepisy wspólnotowe, które go objęły, wówczas prawa wynikające z tej umowy są przez pracownika nabywane trwale, a wszelkie ograniczenia tych praw są niezgodne z art. 39 i 42 TWE. W takim przypadku jest więc możliwe niestosowanie przepisów Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71, lecz korzystanie z postanowień umowy. Zastosowanie korzystniejszych postanowień umowy międzynarodowej, a nie postanowień rozporządzenia, jest możliwe, o ile spełnione są dwa warunki:
- pracownik skorzystał z prawa do swobodnego przemieszczania się przed wejściem w życie rozporządzenia 1408/71,
- okresy ubezpieczenia uwzględniane do przyznania prawa do świadczenia zostały przebyte w całości lub części w przedziale czasowym poprzedzającym obowiązywanie w danym państwie Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71.
Renty i emerytury za pracę w getcie
W dniu 1 czerwca 2015 roku weszła w życie Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o eksporcie szczególnych świadczeń dla osób uprawnionych, które zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r. poz. 714), podpisana w Warszawie dnia 5 grudnia 2014 r.
Na podstawie tej umowy, niemieckie renty i emerytury z tytułu pracy w getcie, będą transferowane do osób uprawnionych, które zamieszkują na terytorium RP.
Umowa ułatwia osobom zainteresowanym uzyskanie prawa do niemieckich świadczeń z tytułu zatrudnienia w getcie. Kwestie merytoryczne, jak i proceduralne dotyczące przyznawania i wypłaty tych świadczeń pozostają w wyłącznej kompetencji Strony niemieckiej.
Pliki do pobrania:
- Umowa o eksporcie szczególnych świadczeń (418.7 KB)
- Abkommen zum Export besonderer Leistungen (403.5 KB)
- http://www.deutsche-rentenversicherung.de/Allgemein/de/Inhalt/2_Rente_Reha/01_rente/01_grundwissen/05_rente_und_ausland/07a_zrbg/07_06_zrbg_formulare.html
Władza właściwa
WŁADZA WŁAŚCIWA
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z wyłączeniem rzeczowych świadczeń leczniczych
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa.
tel: 222 500 108 (Informacja dla Obywatela)
www.mrpips.gov.pl
Departament Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego MRPiPS
tel. (022) 461 62 00
fax. (022) 461 62 01
e-mail: sekretariat.dsz@mrpips.gov.pl
Instytucje łącznikowe
INSTYTUCJE ŁĄCZNIKOWE
Dla świadczeń w razie choroby lub macierzyństwa
DLA SYSTEMU POWSZECHNEGO
Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Departament Zasiłków
ul. Szamocka 3, 5
01-748 Warszawa
tel. (0-22) 667 19 05
fax. (0 22) 667 19 25
e-mail: dsk@zus.pl
www.zus.pl
DLA ROLNIKÓW
Centrala Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Biuro Świadczeń
ul. Aleje Niepodległości 190
00 - 608 Warszawa
tel. (022) 592 64 12
fax. (022) 592 66 53
e-mail: bs@krus.gov.pl
www.krus.gov.pl
Dla emerytur i rent, świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, choroby zawodowej, zasiłków pogrzebowych
DLA SYSTEMU POWSZECHNEGO
Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Departament Rent Zagranicznych
ul. Szamocka 3, 5
01-748 Warszawa
tel. (022) 667 26 20, 667 26 21
fax. (022) 667 26 25
e-mail: drz@zus.pl
www.zus.pl
DLA ROLNIKÓW
Centrala Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Biuro Świadczeń
ul. Aleje Niepodległości 190
00 - 608 Warszawa
tel. (022) 592 64 12
fax. (022) 592 66 53
e-mail: bs@krus.gov.pl
www.krus.gov.pl
Dla ubezpieczeń i składek
DLA SYSTEMU POWSZECHNEGO
Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Departament Ubezpieczeń i Składek
ul. Szamocka 3, 5
01-748 Warszawa
tel. (0-22) 667 10 77
fax. (0 22) 667 10 88
e-mail: dus@zus.pl
www.zus.pl
DLA ROLNIKÓW
Centrala Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Biuro Ubezpieczeń
ul. Aleje Niepodległości 190
00 - 608 Warszawa
tel. (022) 592 64 11
fax. (022) 592 66 58
e-mail: bu@krus.gov.pl
www.krus.gov.pl
Dla spraw związanych z pracą i świadczeniami dla osób bezrobotnych
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Departament Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa
tel. (022) 461 62 00
fax. (022) 461 62 01
e-mail: sekretariat.dsz@mrpips.gov.pl
www.mpips.gov.pl
Dla świadczeń rodzinnych
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Departament Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa
tel. (022) 461 62 00
fax. (022) 461 62 01
e-mail: sekretariat.dsz@mrpips.gov.pl
www.mrpips.gov.pl
Dla medycznych świadczeń rzeczowych
Narodowy Fundusz Zdrowia
ul. Grójecka 186
02 – 390 Warszawa
tel. (0 22) 572 60 00
fax. (0 22) 572 63 33
infolinia@nfz.gov.pl
Instytucje właściwe
Dla świadczeń w razie choroby lub macierzyństwa
Pracodawcy zobowiązani do wypłacania swoim pracownikom świadczeń w razie choroby i macierzyństwa.
Oddziały ZUS – w odniesieniu do osób pracujących na własny rachunek oraz pracowników tak zwanych „małych” przedsiębiorstw, czyli zatrudniających do 20 pracowników.
http://www.zus.pl
Oddziały KRUS – w odniesieniu do rolników
http://www.krus.gov.pl
Dla emerytur i rent, świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, choroby zawodowej, zasiłków pogrzebowych
DLA SYSTEMU POWSZECHNEGO
Szczegółowe informacje dostępne na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
DLA ROLNIKÓW
Szczegółowe informacje dostępne na stronie internetowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Dla ubezpieczeń i składek
DLA SYSTEMU POWSZECHNEGOZakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – terenowe jednostki organizacyjne ZUS właściwe ze względu na siedzibę pracodawcy, u którego dana osoba jest zatrudniona lub firmy prowadzonej przez osobę pracującą na własny rachunek.
DLA ROLNIKÓWKasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) - jednostki terenowe KRUS właściwe ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego
Na podst. www.gov.pl/web/rodzina
Potrzebujesz porady prawnej?
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej - zasady
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w UE W Unii Europejskiej każdy może swobodnie podróżować, studiować, mieszkać i pracować. Jednak każde państwo ma swoje prawo i często krajowe przepisy znacznie różnią się od tych stanowionych u sąsiada. Od ponad trzydziestu lat istnieją nadrzędne zasady, które powodują, iż takie same prawa i obowiązki (...)
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w ramach Unii Europejskiej
Wspólne przepisy UE mają na celu ochronę praw pracowników i ubezpieczonych w zakresie zabezpieczenia społecznego za granicą (kraje UE-28, Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria). Przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nie przewidują zastąpienia systemów krajowych jednym systemem europejskim. Wszystkie kraje mają swobodę decydowania (...)
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w umowach międzynarodowych
Koordynacja Systemów Zabezpieczenia Społecznego Osoby, które mieszkają i wykonują pracę w jednym państwie korzystają z ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego na podstawie wewnętrznych przepisów tego państwa. Przepisy te regulują prawa i obowiązki tych osób w odniesieniu do obciążeń (składek) oraz korzyści (świadczeń) w ramach systemu zabezpieczenia (...)
Rodzinny kapitał opiekuńczy w przypadku, gdy rodzic pracuje za granicą
Nawet 12 tys. zł na drugie i kolejne dziecko w rodzinie od 13. do 36. miesiąca życia – rodzinny kapitał opiekuńczy to dodatkowe wsparcie dla rodzin wprowadzone w ramach Polskiego Ładu. Co się dzieje w przypadku, gdy jeden z rodziców pracuje za granicą? A jeżeli rodzina mieszka za granicą, ale ma meldunek w Polsce? Dowiedz się, w jakich przypadkach świadczenie będzie przysługiwało, (...)
Zmiany w świadczeniach rodzinnych
6 lipca br. wchodzi w życie ustawa z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o podatku rolnym. Jakie zmiany przewidziano w definicjach? Za „osobę uczącą się” należy, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, uznawać osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w (...)
Jeśli za krótko pracowałeś w Polsce, by dostać emeryturę lub rentę, ZUS doliczy ci okres ubezpieczenia za granicą w państwach objętych koordynacją. Jeśli za krótko pracowałeś za granicą, odpowiednik ZUS w tych państwach doliczy ci okres ubezpieczenia w Polsce. Praca w każdym z państw objętych koordynacją liczy się do stażu potrzebnego do uzyskania emerytury (...)
Systemy prawne wszystkich państw UE przewidują świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa. Ich celem jest zastąpienie twojego dochodu, jeśli zachorujesz lub urodzisz dziecko i nie możesz w tym okresie zarabiać na życie. Nie martw się więc, pracując legalnie za granicą lub prowadząc tam działalność gospodarczą, uzyskasz zasiłek bez względu na to, (...)
Koordynacja świadczeń z tytułu bezrobocia w ramach UE
Przepisy wspólnotowe dotyczące koordynacji związanej z poszukiwaniem pracy i możliwością otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych, koncentrują się na trzech zagadnieniach: zasadzie sumowania okresów zatrudnienia i ubezpieczenia przebytych na terytorium różnych państw członkowskich w sytuacji, gdy ktoś ubiega się o prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasadzie (...)
Każde państwo Wspólnoty proponuje pracownikom i osobom prowadzącym działalność gospodarczą, pomoc dla rodziny, jeśli oni znajdą się w kryzysowej sytuacji. Dzięki zasadom koordynacji twoja rodzina otrzyma pomoc bez względu na to, w jakim kraju UE ty przebywasz, a w jakim oni. Musisz jednak spełnić wymagania jakie nakładają na ciebie przepisy kraju, w którym jesteś (...)
Zmiana zasad ustalania miejsca zamieszkania w przypadku obywateli państw trzecich Ustalenie miejsca zamieszkania jest szczególnie istotne w przypadku obywateli państw trzecich. Do takich osób stosuje się art. 1 rozporządzenia nr 1231/2010. Poniższe zasady obowiązują od 2 maja 2018 r. Na tych zasadach zostaną rozpatrzone pierwszorazowe wnioski, bez względu na to, (...)
Polscy emigranci zarobkowi nie są pozbawieni świadczeń socjalnych w krajach do których wyjeżdżają
1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Od tego dnia Polacy zatrudnieni w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii) objęci zostali ochroną, jaką gwarantuje koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Od kwietnia 2006 r. zasady koordynacji mają także zastosowanie do Polaków podejmujących aktywność (...)
PE popiera prawo państw członkowskich do zawierania umów dwustronnych
Parlament poparł propozycję zmierzającą do umożliwienia państwom członkowskim zawieranie umów dwustronnych dotyczących kwestii sektorowych i obejmujących prawo właściwe dla zobowiązań umownych i pozaumownych oraz w zakresie spraw małżeńskich, odpowiedzialności rodzicielskiej i zobowiązań alimentacyjnych. W obszarze sądownictwa cywilnego poza wspólnotowym dorobkiem (...)
Mały ruch graniczny z sąsiadami Unii
Po co Wspólnota reguluje tzw. mały ruch graniczny?W interesie rozszerzonej Wspólnoty leży zapewnienie, aby granice z państwami sąsiadującymi nie stanowiły barier dla handlu, wymiany społecznej i kulturalnej czy współpracy regionalnej. W tym celu opracowano system dla potrzeb małego ruchu granicznego. W związku z tym od 19 stycznia 2007 r. obowiązuje rozporządzenie (WE) (...)
Emerytury dla obywateli Ukrainy?
Trzeba spełnić miejscowe warunki nabycia emerytury ZUS wyjaśnił kwestię emerytur dla obywateli Ukrainy w oparciu o umowę Polska-Ukraina. Umowa między Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z 18 maja 2012 r. stanowi o tym, że osoba, która pracowała i podlegała ubezpieczeniom społecznym w Polsce i na Ukrainie, emeryturę może uzyskać zarówno z Polski, jak i z Ukrainy. (...)
W pewnych przypadkach na polskie emerytury lub renty mogą liczyć osoby pracujące czy zamieszkałe za granicą. Dowiedz się, jak polacy, którzy mieszkają za granicą, mogą nabyć prawo do polskiej emerytury. Jakie są zasady przyznawania emerytur i rent dla osób pracujących w państwach UE/EFTA? Na czym polega unijna koordynacja świadczeń emerytalno-rentowych? W (...)
Na czym polega międzynarodowe podwójne opodatkowanie?
Na czym polega międzynarodowe prawne podwójne opodatkowanie? Międzynarodowe prawne podwójne opodatkowanie można ogólnie określić jako nałożenie porównywalnych podatków przez jurysdykcje w dwu państwach (lub większej liczby państw) na tego samego podatnika z tego samego tytułu i za ten sam okres (tak np.: prof. dr hab. Hanna Litwińczuk podczas seminarium (...)
Usługi do Niemiec - jak ominąć ograniczenia?
Swoboda i jej ograniczenia Wstępując 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej, Polska przystąpiła również do jej rynku wewnętrznego, którego reguły - obok swobody przepływu pracowników oraz swobody zakładania przedsiębiorstw - gwarantują swobodę świadczenia usług (gwarantują ją art. 49 i 50 Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej ). Polskie podmioty (...)
Wspólne zespoły śledcze i bezpośrednia współpraca europejskich prokuratorów są najskuteczniejsze w ściganiu międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (...)Polska podpisała 33 umowy dwustronne o pomocy w sprawach karnych, przystąpiliśmy też do wielu innych. Od kilku lat w naszym krajowym prawie funkcjonują instytucje, które pozwalają na odformalizowane ściganie przestępców, (...)
Dla kogo świadczenia rodzinne?
Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Jakie jeszcze świadczenia rodzinne i na jakich zasadach można otrzymać? Jakie świadczenia rodzinne można otrzymać? Świadczeniami rodzinnymi są: zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, świadczenia (...)
Jak rozwiązać umowę o pracę w zależności od jej rodzaju?
Prawo przewiduje różne sposoby rozwiązywania umów o pracę: na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), z upływem czasu, na który była zawarta, z (...)
Zgoda na ratyfikację umów międzynarodowych z Nową Zelandią, Singapurem, Australią i RFN
17 czerwca Prezydent podpisał 4 ustawy o ratyfikacji umów międzynarodowych. Sprawdź, czego dotyczą. Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o ratyfikacji Umowy o partnerstwie w zakresie stosunków i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Nową Zelandią, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 5 października 2016 r. Celem (...)
Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?
Najważniejsze informacje o programie Program „Rodzina 500 plus” to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia 18 roku życia. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć w gminie, za pośrednictwem Poczty Polskiej oraz przez internet: (...)
Umowa o handlu i współpracy UE – UK
W dniu 24 grudnia 2020 r. Unia Europejska i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie w sprawie umowy o handlu i współpracy między UE a Wielką Brytanią. Obowiązywanie nowej umowy 24 grudnia 2020 r. Unia Europejska i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie po intensywnych negocjacjach w sprawie warunków przyszłej współpracy pomiędzy nimi po zakończeniu okresu przejściowego. (...)
Wykładnia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Kiedy istnieje potrzeba wykładni konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania? Problem interpretacyjny pojawia się m.in. wówczas gdy powstaje sprzeczność pomiędzy normą prawa wewnętrznego i konwencją. Rozstrzygnięcie zależy wtedy od rangi norm zawartych w umowach międzynarodowych w hierarchii norm prawnych danego państwa. W wielu państwach normy zawarte w konwencjach (...)
Konwencje (umowy) o unikaniu podwójnego opodatkowania
Jeśli do opodatkowania jednego dochodu (np. wynagrodzenia za pracę czy dochodów z prowadzenia działalności gospodarczej) roszczą sobie prawa dwa państwa: państwo uzyskania dochodu oraz państwo rezydencji podatnika, to pojawia się problem podwójnego opodatkowania. Jakie środki prawne mają zapobiegać powstawaniu zjawisku podwójnego opodatkowania lub eliminować jego (...)
Zasiłek rodzinny: komu przysługuje?
Co to jest zasiłek rodzinny? Zasiłek rodzinny należy do świadczeń rodzinnych, które stanowią pomoc finansową dla rodzin znajdujących się w ciężkiej sytuacji materialnej, finansowanych z budżetu państwa. Celem przyznania zasiłku rodzinnego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka, np. zakupu odzieży czy przyborów szkolnych bądź realizowanie (...)
Unia Europejska przyjęła mandaty na negocjacje z USA dot. handlu
15 kwietnia br. Rada Unii Europejskiej przyjęła Decyzje i wytyczne (tzw. mandaty negocjacyjne) upoważniające do rozpoczęcia negocjacji z USA umowy o zniesieniu ceł na towary przemysłowe i umowy oceny zgodności. Handel z USA: Rada zezwala na negocjacje w sprawie zniesienia ceł na towary przemysłowe oraz w sprawie oceny zgodności Rada UE zatwierdziła mandaty upoważniające (...)
Uprzednie porozumienia cenowe (APA) w praktyce
Szef KAS wyjaśnił m.in. kwestie związane z wszczęciem procedury APA oraz wymogami formalnymi wniosków o APA. Przed złożeniem wniosku o APA warto poznać odpowiedzi na najczęściej powtarzające się pytania związane z procedurą zawierania uprzednich porozumień cenowych. Poruszone zagadnienia wynikają z analizy już złożonych do Szefa KAS wniosków o APA, które (...)
Komu przysługują świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komu przysługuje prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego? Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują: 1. obywatelom polskim; 2. cudzoziemcom: jeżeli wynika (...)
Rodzaje rozliczeń bezgotówkowych
Czym charakteryzuje się rozliczanie bezgotówkowe za pomocą czeku? W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż czek jest papierem wartościowym. Otrzymuje się go z tego banku, w którym mamy założone konto osobiste czy firmowe. Za jego pomocą osoba wystawiająca zleca swemu bankowi wypłatę określonej na czeku kwoty pieniężnej ze środków na koncie wystawcy (...)
Kto może otrzymywać zasiłek rodzinny?
Ile wynosi zasiłek rodzinny? Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie: 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia; 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków (...)
Ile wynosi zasiłek rodzinny? Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi obecnie miesięcznie: 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia; 124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Od 1 listopada 2017 r. będzie on wynosił: 100 zł na dziecko (...)
Uprzednie porozumienia cenowe (APA)
Czym są uprzednie porozumienia cenowe? Podmioty powiązane w transakcjach między sobą są zobowiązane, co do zasady, stosować ceny rynkowe. Ustalona cena powinna więc odpowiadać cenie, jaką zapłaciłby kontrahent zewnętrzny, niebędący podmiotem powiązanym. Wszystkie podmioty powiązane maja obowiązek stosowania cen transferowych, przy czym podatnik musi stale liczyć się z ryzykiem ich (...)
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i dopłata do żłobka od 1 stycznia 2022 r.
Celem ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym jest wsparcie rodzin z dziećmi, przede wszystkim poprzez wprowadzenie dwóch nowych świadczeń: rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz dopłaty do żłobka lub dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. ##baner## Rodzinny kapitał opiekuńczy Już wkrótce do wielu (...)
Jak działają wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy?
Publiczne służby zatrudnienia Publiczne służby zatrudnienia (PSZ) w Polsce tworzy system wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy powoływanych przez władze samorządowe odpowiednio szczebla: wojewódzkiego i powiatowego, urząd obsługujący ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędy wojewódzkie, realizujące zadania określone ustawą. Co (...)
Becikowe - Jak uzyskać 1000 zł becikowego?
Jeśli urodziło Ci się dziecko, możesz dostać pomoc finansową od państwa - tzw. becikowe. Przysługuje jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się żywego dziecka - w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Kto może otrzymać becikowe? Może je dostać każdy, kto: jest rodzicem nowo narodzonego dziecka, jest opiekunem prawnym dziecka (tzn. osobą, (...)
UE - Ukraina: od Euronestu do Unii Czarnomorskiej
Parlament Europejski poparł porozumienie między UE a Ukrainą w sprawie utrzymania zobowiązań dotyczących handlu usługami zawartych w umowie o partnerstwie i współpracy. Autor sprawozdania, polski deputowany Zbigniew Zaleski uważa, że Unia Europejska powinna prowadzić wyważoną politykę sąsiedztwa i wykazać większą aktywność w promowaniu jej wschodniego wymiaru. Przedstawiając (...)
Podatek od spadku zapłacisz dwa razy
Będzie to konieczne przy odziedziczeniu majątku położonego za granicą. Jedynie w przypadku spadku z Czech, Węgier i Austrii można tego uniknąć. Wynika to z tego, że tylko z tymi krajami Polska zawarła odrębne umowy zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu spadków – przypomina Gazeta Prawna. Dwustronne umowy podatkowe, które nasz kraj podpisał z innymi krajami, nie obejmują natomiast (...)
Nadchodzą zmiany w procedurach podatkowych
Nowelizacja ma wejść w życie w zasadzie 1.09.2005 r., ale przepisy dotyczące deklaracji elektronicznych – 16.08.2006 r., a regulacje w sprawie porozumień cenowych i sposobu zaokrąglania – 1.01.2006 r. Udział organizacji społecznej Nowością będzie możliwość uczestniczenia organizacji społecznych w postępowaniu na prawach strony. Celem tej zmiany ma być umocnienie (...)
Zwrot podatku z zagranicy. Obalamy mity
Wielu Polaków pracujących za granicą nie ubiega się o zwrot nadpłaconego podatku, bojąc się, że może to spowodować niepożądane konsekwencje. Zajmująca się zwrotem podatku nadpłaconego za granicą firma RT TAX, pomaga obalić siedem największych mitów dotyczących odzyskiwania pieniędzy. 1. Zwrot podatku z zagranicy może spowodować, że trzeba będzie zapłacić go w Polsce. Dochody (...)
