W dniu 10.7.2015 r. Sejm uchwalił ustawę o kontroli niektórych inwestycji, mającą na celu ochronę strategicznych krajowych spółek przed wrogim przejęciem. Zgodnie z nową ustawą do organów uprawnionych do uprzedniej kontroli fuzji i przejęć (obok UOKiK i KNF) dołączy minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.
Osiągnięcie dominacji nad spółką, a nawet samo uzyskanie tzw. „istotnego uczestnictwa” (przez co rozumieć należy uzyskanie rzeczywistego oddziaływania na podmiot, przede wszystkim poprzez wykonywanie prawa głosu na walnych zgromadzeniach) w spółce podlegającej ochronie, wymagać będzie uprzedniego zawiadomienia o transakcji Ministra Skarbu Państwa, który będzie władny zgłosić w określonym ustawowo terminie (90 dni) sprzeciw wobec wskazanych działań. Decyzje o sprzeciwie Ministra Skarbu Państwa podlegać będą kontroli sądowej w drodze ponownego rozpatrzenia sprawy przez organ kontroli (autokontrola), jak i w drodze kontroli sądowej. Jako istotne uczestnictwo ustawa definiuje sytuację umożliwiającą wywieranie wpływu na działalność podmiotu poprzez:

- 1.posiadanie akcji albo udziałów dających w okresie ostatnich dwóch lat co najmniej 20% głosów, obliczonej jako średnia ważona w tym okresie, w organie stanowiącym podmiotu, w szczególności walnym zgromadzeniu albo zgromadzeniu wspólników, przy czym zmiany stanu posiadania udziałów albo akcji, w tym również zbycie całości akcji w tym okresie i ich nabycie nie wpływają na określenie istotnego uczestnictwa albo
- 2.posiadanie udziału kapitałowego w spółce osobowej o wartości wynoszącej co najmniej 20% wartości wszystkich wkładów wniesionych do spółki osobowej.
Lista spółek objętych ustawą zostanie zawarta we właściwym rozporządzeniu Rady Ministrów, a trafić na nią mogą spółki z sektorów: energetycznego, paliwowego, chemicznego, wojskowego i telekomunikacyjnego, które zapewniają bezpieczeństwo kraju. Dodatkowo uzasadnienie omawianego projektu ustawy wskazuje, iż objęcie danej spółki szczególną ochroną odbywać się będzie niezależnie od formy prawnej oraz istniejącej struktury właścicielskiej, a w szczególności zaangażowania kapitałowego Skarbu Państwa.
Ustawa nie wskazuje konkretnych okoliczności stanowiących podstawę do zgłoszenia sprzeciwu wobec planowanej transakcji przez Ministra Skarbu Państwa. Ustawodawca w tym zakresie przyjął bardziej elastyczne rozwiązanie posługując się klauzulami generalnymi. Sama ustawa natomiast posługuje się m.in. takimi kryteriami jak: niepodległość i nienaruszalność terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bezpieczeństwo obywateli, ochrona środowiska, kolizja z obowiązkami wynikającymi z Traktatu Północnoatlantyckiego, dobro stosunków zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, zabezpieczenia potrzeb obywateli w celu ochrony zdrowia i życia ludności. Minister Skarbu Państwa w zakresie ustalenia zasadności zgłoszenia sprzeciwu posługiwać się będzie opinią Komitetu Konsultacyjnego, składającego się z osób wskazanych przez naczelne instytucje państwowe odpowiedzialne za bezpieczeństwo i gospodarkę kraju.
Transakcje dokonane bez wymaganego zawiadomienia lub przeprowadzone przy zgłoszonym sprzeciwie będą nieważne. Ustawa przewiduje także sankcje w postaci zakazu wykonywania prawa głosu z akcji lub udziałów spółki podlegającej ochronie, jak i innych uprawnień, z wyłączeniem prawa do zbycia akcji albo udziałów w przypadku niedokonania zawiadomienia albo wydania decyzji o stwierdzającej niedopuszczalność wykonywania praw z akcji albo udziałów spółki podlegającej ochronie. Ograniczenia wykonywania praw z akcji albo udziałów nie będą jednak miały charakteru trwałego, dlatego ustawa przewiduje postanowienia wymuszające zbycie takich akcji albo udziałów. Dodatkowo osoby działające w imieniu spółek, które nie dokonają zawiadomienia, popełnią przestępstwo zagrożone grzywną do 100 mln zł oraz karą więzienia od 6 miesięcy do pięciu lat. Przestępstwem (zgodnie z ustawą) będzie również niezawiadomienie resortu skarbu przez członków zarządów i rad nadzorczych podmiotów zależnych, jeżeli będą wiedzieli o nabyciu spółki strategicznej za ich pośrednictwem.
Aktualnie ustawa została przekazana Prezydentowi RP i Marszałkowi Senatu.
Przebieg prac legislacyjnych oraz aktualne brzmienie projektu ustawy dostępne są tutaj.

Potrzebujesz porady prawnej?
Jest ochrona najważniejszych dla państwa spółek
Zakończyły się prace Sejmu i Senatu nad ustawą o kontroli niektórych inwestycji, która ma na celu ochronę strategicznych polskich spółek przed wrogim przejęciem. Ustawa trafi wkrótce do podpisu Prezydenta i wejdzie w życie po upływie 30 dni od daty opublikowania. - Uzyskaliśmy realne narzędzie (...)
Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rozwoju. Obrona polskich (...)
Obrona polskich firm, miejsc pracy, kredytobiorców i samorządów Czasowa, zwiększona ochrona polskich firm – w momencie, w którym spadły ich wyceny – przed wrogim przejęciem przez inwestorów spoza UE; osłona finansowa dla samorządów; ułatwienia (...)
Będzie Centralny Port Komunikacyjny
Ustawa umożliwi powstanie Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) oraz towarzyszących mu inwestycji tworzących spójny i efektywny system transportowy. Co reguluje ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym? Ustawa określa zasady i warunki przygotowania, finansowania (...)
Nowelizacja ustawy o pomocy Ukraińcom
Nowelizacja weszła w życie W piątek, 15 kwietnia br. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja została przygotowana przez MSWiA we współpracy z innymi (...)
„Dostępność plus” i włączanie wyłączonych
„Dostępność plus” Uchwała rządu Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu Dostępność plus, przedłożoną przez ministra inwestycji i rozwoju. - "Oznacza to, że program Dostępność Plus stał się oficjalnie programem rządowym. (...)
NIK sprawdził budowę polskich ekranów akustycznych
W czasie boomu drogowego przed Euro 2012 w Polsce obowiązywały bardziej rygorystyczne normy hałasu niż w niektórych państwach UE np. Niemczech czy Wielkiej Brytanii. Sprzyjało to wybudowaniu dużej liczby ekranów akustycznych przy drogach. Tym bardziej, że w polskim prawie budowa ekranów (...)
Nadzór nad rynkiem kapitałowym
Od 24 października br. obowiązuje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Określa ona organizację oraz tryb wykonywania nadzoru nad rynkiem kapitałowym. Poniżej przedstawione zostały podstawowe zasady wynikające z nowej regulacji. Co to jest rynek kapitałowy? W rozumieniu (...)
Co oznacza dla Polski i Polaków wejście do strefy Schengen?
Co to jest strefa Schengen?Strefa Schengen jest obszarem, na którym zniesiona została kontrola graniczna na wspólnych granicach i zapewniona została swoboda przepływu osób. Swoboda przepływu osób wewnątrz dotyczy nie tylko obywateli państw - sygnatariuszy, ale wszystkich (...)
NIK: Fiskus nie dopilnował firm wyprowadzających zyski za granicę
Sprawdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli urzędy kontroli skarbowej oraz urzędy skarbowe nie przeprowadziły wystarczających działań, które skutecznie zapobiegłyby uchylaniu się od opodatkowania przez podmioty z udziałem kapitału zagranicznego, poprzez transferowanie dochodów poza polski (...)
Projekt o rekompensatach za przejęte przez Państwo nieruchomości oraz niektóre inne składniki mienia
Na stronach Ministerstwa Skarbu Państwa znajduje się projekt ustawy o rekompensatach za przejęte przez Państwo nieruchomości. Uzasadnieniem tego projektu jest – jak zostało podkreślone w uzasadnieniu projektu - konieczność dopełnienia prawodawstwa przywracającego demokratyczny ustrój (...)
Zasady wprowadzania wyrobów budowlanych na polski rynek
Regulacje normujące wprowadzanie wyrobów budowlanych na polski rynek powinny znać przede wszystkim podmioty wprowadzające na rynek lub udostępniające na rynku wyroby budowlane, czyli producenci, upoważnieni przedstawiciele, importerzy, dystrybutorzy (sprzedawcy). Regulacje normujące (...)
Pomoc publiczna dla MSP na restrukturyzację niektórych należności publicznoprawnych
10 października 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 2006 r. w setOstatni( '1' ); sprawie setOstatni( '2' ); szczegółowych setOstatni( '3' ); warunków setOstatni( '4' ); udzielania setOstatni( '5' ); małym i setOstatni( '6' ); średnim setOstatni( '7' (...)
Wakacje kredytowe i przepisy antyprzejęciowe w Tarczy Antykryzysowej 4.0
Sejm przyjął przepisy chroniące kredytobiorców i polskie spółki. Osoba, która straciła główne źródło dochodu, będzie mogła zawiesić spłatę kredytu na trzy miesiące. Polskie spółki ważne dla bezpieczeństwa, zdrowia lub porządku publicznego (...)
Zmiany w rachunkowości i usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych
Senat wniósł poprawki do rządowego projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości. Teraz trafi on znów do Sejmu. Przewiduje on m.in. uregulowanie w samej ustawie zasad usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jakie zmiany wynikają z dostosowań do przepisów wspólnotowych? Zmiana ustawy z dnia (...)
Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!
Co to są niedozwolone postanowienia umowne? Niedozwolone klauzule umowne to takie jej zapisy, które kreują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Wbrew potocznemu rozumieniu pojęcia „konsument”, (...)
Pojęcie koncentracji oraz sytuacje, w których przedsiębiorcy zamierzający dokonać koncentracji powinni dokonać jej zgłoszenia, zostały szczegółowo opisane w poradzie Ograniczenia w koncentracji przedsiębiorców. Natomiast o decyzjach wydawanych przez Prezesa Urzędu Ochrony (...)
Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych
Ustawa z dnia 28 października 2002 roku o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary określa zasady odpowiedzialności za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady tej odpowiedzialności.Ustawa zawiera definicję podmiotu zbiorowego, którym jest osoba (...)
Udostępnianie informacji gospodarczej
Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczej.Sejm uchwalił ustawę o ujawnianiu informacji gospodarczej. Ustawa ma na celu usprawnienie działalności przedsiębiorców, chroniąc ich jednocześnie przed zawieraniem umów z nierzetelnymi kontrahentami.Ustawa przewiduje możliwość uzyskania informacji (...)
Czy nie będzie już ustawy o wielkopowierzchniowych obiektach handlowych?
Co przewiduje poselski projekt? Do Sejmu trafił niedawno poselski projekt ustawy o uchyleniu ustawy o wielkopowierzchniowych obiektach handlowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wnioskodawcy proponują uchylenie tej ustawy oraz przepisów odsyłających doń w innych aktach prawnych i przywrócenie (...)
Stan faktycznyOsoba prowadząca działalność gospodarczą przekształca ją w spółkę z ograniczaną odpowiedzialnością. W listopadzie 2002 r. została zarejestrowana nowa spółka. Na miesiąc grudzień planowane jest wniesienie aportu w postaci dotychczas prowadzonej działalności. Przedsiębiorstwo (...)