Zmiany w sądach. Teraz każdy wyrok będzie można znaleźć w internecie

Prawne podstawy publicznego dostępu do rozstrzygnięć sądowych leżą przede wszystkim w prawie do sądu i rzetelnego procesu gwarantowanych mocą Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zaś publikacja orzeczeń sądów powszechnych w Internecie jest według resortu odpowiedzią na nowe wyzwania wymiaru sprawiedliwości.

Przyjęty proces udostępniania treści orzeczeń odbywa się za pośrednictwem sieci teleinformatycznych, z zachowaniem wszelkich wymogów normatywnych m.in. w przedmiocie ochrony dóbr osobistych i danych osobowych.

Funkcjonowanie portalu jest nadzorowane przez upoważnionych pracowników, których kluczową rolą jest weryfikacja automatycznie przeprowadzonej anonimizacji oraz kontrola stanu bezpieczeństwa teleinformatycznego.

Anonimizacja danych polega na usunięciu z treści orzeczenia wszelkich danych osobowych oraz innych informacji umożliwiających identyfikację konkretnych faktów, podmiotów i okoliczności przy jednoczesnym zachowaniu treści natury ogólnej zanonimizowanego dokumentu tak aby w jak największym stopniu zachował swoją czytelność.

Proces anonimizacji stanowi kompromis między udostępnianiem informacji w celu ich upublicznienia, a potrzebą przestrzegania obowiązujących norm prawnych gwarantujących ochronę określonych dóbr i wartości.

Istotne jest aby przed publikacją orzeczeń usunięte zostały wszystkie dane wrażliwe pozwalające na identyfikację stron procesu. Przy publikacji nie przewiduje się zatem imion, nazwisk stron, adresów oraz innych informacji, które mogłyby umożliwić pośrednią lub bezpośrednią identyfikację danej osoby. Ponadto, przy anonimizacji orzeczeń uwzględnia się wymogi ochrony tajemnicy bankowej czy tajemnicy handlowej przedsiębiorców. Jawne są zaś imiona i nazwiska członków składu orzekającego, protokolantów i nazwa sądu.

Portal zawiera oprogramowanie służące do złożonego wyszukiwania opublikowanych orzeczeń na podstawie wybranych informacji, w tym: sygnatury orzeczenia, daty jego wydania, sądu i składu orzekającego w danej sprawie. Jednocześnie możliwe jest zapoznanie się ze zbiorami orzeczeń wyodrębnionymi na podstawie wpisanego pojęcia, hasła tematycznego czy rodzaju orzeczenia.

Dodatkowo portal został wyposażony w funkcje ułatwiające proces wyszukiwania, tj. funkcję podpowiedzi, korekty błędnie wpisanego pojęcia oraz sortowania wyników według trafności występowania w treści orzeczenia poszukiwanej frazy.

Po dokonaniu wyboru określonego orzeczenia, użytkownik może zapoznać się z treścią metryki zawierającej m.in. dane o składzie orzekającym, sygnaturze akt, treści rozstrzygnięcia, właściwości Sądu, a także może zapoznać się z treścią orzeczenia. Portal umożliwia sporządzenie wydruku treści orzeczenia bądź zapisanie go w postaci cyfrowej.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia także, że internetowy portal orzeczeń zapewnia zachowanie pełnego bezpieczeństwa teleinformatycznego na każdym etapie jego wykorzystania. Stanowi on narzędzie służące ujednoliceniu linii orzeczniczej, wykonywaniu kontroli społecznej nad prawidłowością działania wymiaru sprawiedliwości, a także kształtowania kultury prawnej społeczeństwa.

Zdaniem resortu portal wpisuje się w nurt realizowanej informatyzacji sądownictwa w Polsce. Dodatkowym atutem portalu jest możliwość oceny skutków regulacji dzięki możliwości łatwego zebrania i poddania analizie orzeczeń, które zapadły na podstawie konkretnego przepisu prawa.