Stan epidemii a działalność przedsiębiorców

Wprowadzenie stanu epidemii oznaczało, że na terytorium Polski wystąpiła epidemia. Minister Zdrowia wprowadził obowiązki oraz ograniczenia, a w niektórych wypadkach zakazał działalności, które wiążą się z dużymi skupiskami ludzi. Sprawdź, czy dotyczą one twojej firmy.

Od kiedy obowiązują ograniczenia?

• ograniczenia w wywozie lub sprzedaży poza Polską wybranych produktów oraz możliwość zakazu sprzedaży lub zakazu wywozu tych produktów poza Polskę,
• ograniczenie w prowadzeniu wybranych działalności,
• zakaz zakazu handlu w galeriach handlowych (oprócz sklepów spożywczych itp.),
• ograniczenia w pracy urzędów publicznych,
• możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii,
• uregulowanie zasad dotyczących powrotów pracowników zza granicy.

Jakie zgromadzenia są zakazane?

• czynności zawodowych lub zadań służbowych,
• pozarolniczej działalności gospodarczej,
• prowadzeniem działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym.

Czy można się przemieszczać?

• wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac
  w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych,
• zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego,
• wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu,
• sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych.

• Pieszo mogą się poruszać jednocześnie dwie osoby w odległości nie mniejszej niż obecnie 2 m od siebie. 
• Środkami transportu zbiorowego można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Czego nie można wywieźć lub sprzedać poza Polską?

• gogle ochronne,
• kombinezony typu TYVEK,
• maski typu FFP2/FFP3,
• maseczki chirurgiczne,
• ochraniacze na buty (obuwie),
• rękawiczki lateksowe,
• rękawiczki nitrylowe,
• środki do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń,

• nie później niż 24 godziny przed planowanym wywozem, jeżeli zgłoszenie nastąpi do 25 marca,
• nie później niż 36 godzin przed planowanym wywozem, jeżeli zgłoszenie nastąpi od 26 marca.

Jakiej działalności nie można prowadzić?

• polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (PKD  56.10.A),

• związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (PKD 82.30.Z),
• twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki (PKD 90.0),
• związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (PKD 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness,
• związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu
• lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (PKD 59.14.Z),
• związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (PKD 56.30),
• związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych;
• bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą (PKD 91.0);
• w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego, w części polegającej na udzielaniu pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej.

Jakie ograniczenia dotyczą handlu?

• handlu detalicznego prowadzonego przez najemców powierzchni handlowej, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na sprzedaży:
  • żywności,
  • produktów kosmetycznych,
  • artykułów toaletowych,
  • środków czystości,
  • produktów leczniczych, w tym w aptekach lub punktach aptecznych,
  • wyrobów medycznych,
  • środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
  • gazet,
  • artykułów budowlanych lub remontowych,
  • artykułów dla zwierząt domowych,
  • paliw.
• działalności usługowej prowadzonej przez najemców powierzchni usługowej, poza najemcami, którzy prowadzą działalność polegającą na świadczeniu usług:
  • medycznych,
  • bankowych,
  • ubezpieczeniowych,
  • pocztowych,
  • pralniczych,
  • gastronomicznych polegających jedynie na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności;
• prowadzenia działalności na wyspach handlowych.

Kto może zostać skierowany  do pracy przy zwalczaniu epidemii?

• pracownicy podmiotów leczniczych,
• osoby wykonujące zawody medyczne,
• osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych,
• osoby, których skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii.

• osób, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat,
• kobiet w ciąży,
• osób wychowujących dzieci w wieku do 18 lat, w tym osób wychowujących samotnie dzieci do lat 18,
• osób, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy,
• inwalidów oraz osób z orzeczonymi chorobami przewlekłymi,
• osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz
• posłów i senatorów.

Powroty pracownika zza granicy

• dane pracownika, w tym: imię i nazwisko, numer PESEL,
• serię i numer paszportu, jeżeli był okazywany Straży Granicznej w ramach kontroli,
• dzień rozpoczęcia obowiązkowej kwarantanny,
• podpis.

• załogi statków morskich lub powietrznych,
• kierowcy wykonujący przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego,
• kierowcy wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego powracający z zagranicy innymi środkami transportu niż pojazd, którym jest wykonywany transport drogowy w celu odbioru odpoczynku na terenie Polski lub po odebraniu odpoczynku za granicą oraz po przerwie w świadczeniu pracy.

• pracujący w Polsce cudzoziemcy, którzy mieszkają w kraju sąsiednim, ale pracują w Polsce i przekraczają granicę regularnie,
• osoby, które mieszkają w Polsce, ale pracują na co dzień w kraju sąsiednim i które przekraczają granicę regularnie,

Jakie są ograniczenia w pracy urzędów publicznych?

• wyłącznie zadań niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom;
• zadań określonych przez ten urząd lub jednostkę, w sposób wyłączający bezpośrednią obsługę interesantów.

Zamówienia publiczne i udostępnianie nieruchomości

Jeżeli ubiegasz się o zamówienie, którego przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii pamiętaj, że do takich zamówień nie stosuje się przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych.Jeśli posiadasz nieruchomość, lokal lub teren objęty wojewódzkim planem działania na wypadek wystąpienia epidemii, wojewoda może nałożyć obowiązek ich udostępnienia.

Szczególne rozwiązania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19

Zobacz najważniejsze przepisy z ustawy o koronawirusie i sprawdź, czy cię dotyczą.

Jakie szczególne rozwiązania zostały przyjęte i od kiedy obowiązują?

Polecenia wydawane przedsiębiorcom przez władze publiczne

Premier

Premier, na wniosek wojewody, po poinformowaniu Ministra Rozwoju, może wydawać - w drodze decyzji administracyjnej - polecenia przedsiębiorcom. Takie polecenia nie wymagają uzasadnienia i mają podlegać natychmiastowemu wykonaniu - z chwilą doręczenia lub ogłoszenia. Mogą być wydawane także ustnie, telefonicznie i za pomocą środków komunikacji elektronicznej (np. e-mailem).

Z przedsiębiorcą, który otrzyma takie polecenie, umowę podpisze właściwy wojewoda, a za jego realizację zapłaci budżet państwa. Ważne! Przygotowanie do realizacji zadań wskazanych w umowie (np. prace planistyczne) będą finansowane ze środków własnych przedsiębiorcy. Jeżeli przedsiębiorca odmówi zawarcia umowy, polecenie wydane w drodze decyzji administracyjnej będzie podlegało natychmiastowemu wykonaniu.

Główny Inspektorat Sanitarny

Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia państwowego wojewódzki inspektor sanitarny może wydawać decyzje, zalecenia i wytyczne osobom prawnym, osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnym nieposiadających osobowości prawnej. Dotyczy to w szczególności podmiotów, które wykonują działalność leczniczą i pracodawców. W decyzji GIS może nakazać podjęcie określonych działań, które będą zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa czy nałożyć obowiązek przeprowadzenia kontroli.

Z kolei zalecenia i wytyczne określą sposób realizacji tych działań. Decyzje Głównego Inspektora Sanitarnego podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia i nie wymagają uzasadnienia. W nagłych przypadkach mogą być wydawane ustnie, a następnie - niezwłocznie - potwierdzane na piśmie. Jeżeli przedsiębiorca będzie chciał odwołać się od decyzji GIS, będzie musiał wnieść odwołanie do Ministra Zdrowia w terminie 2 dni roboczych od dnia doręczenia decyzji lub potwierdzenia na piśmie decyzji wydanej ustnie. Odwołanie zostanie rozpatrzone w terminie 5 dni roboczych od dnia doręczenia.

Zmiany dla pracodawców i pracowników

• przysługuje nie dłużej niż za 14 dni,
• nie wlicza się go do 60 dni zasiłku opiekuńczego, który przysługuje pracownikowi w roku kalendarzowym.

Zwolnienie z prawa zamówień publicznych i prawa budowlanego

• prawo budowlane,
• o planowania i zagospodarowaniu przestrzennym,
• o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Działalność turystyczna, hotelarska i przewozowa

• podróżny odstąpi od umowy (nie musi płacić  za odstąpienie oraz zachowuje możliwość żądania zwrotu poniesionych wpłat, jednak bez dodatkowego odszkodowania
  lub zadośćuczynienia) lub
• organizator turystyki rozwiąże umowę o udział w imprezie turystycznej i dokona przy tym pełnego zwrotu wpłat dokonanych przez podróżnego z tytułu imprezy turystycznej, ale bez dodatkowego odszkodowania lub zadośćuczynienia,

• dokumenty potwierdzające odstąpienie od umowy lub jej rozwiązanie,
• oświadczenie organizatora turystyki dotyczące daty, w których to odstąpienie lub rozwiązanie stało się skuteczne,
• korektę deklaracji wstępnej złożonej do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, wraz z wykazem umów, z których wynikają składki podlegające zwrotowi.

W obiektach świadczących usługi hotelarskie, które nie zostały zgłoszone do ewidencji prowadzonych przez Marszałków Województw oraz wójtów, burmistrzów, prezydentów miast – w przypadku pól biwakowych, wymagania sanitarne uznaje się za nie spełnione. Oznacza to, że w takich obiektach nie mogą być świadczone usługi hotelarskie. 31 marca ogłoszono czasowe zamknięcie hoteli i innych miejsc noclegowych.

Podmioty, które zarządzają lotniskiem, dworcem kolejowym, przewoźnicy lotniczy, kolejowi lub drogowi, nie będą ponosili odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w związku z działaniami władz publicznych mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19, a w szczególności za brak możliwości przewozu.

Działalność farmaceutyczna i sprzedaż produktów leczniczych

• na hurtownie farmaceutyczne - obowiązek dystrybucji produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych,
• na producentów, dystrybutorów lub importerów – obowiązek dystrybucji  środków ochrony osobistej.

• zagrożenia braku dostępności na terytorium Polski produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego,
• stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Obowiązki spółek prowadzących działalność leczniczą

• spółką kapitałową, w której jedynym albo większościowym udziałowcem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa lub
• samodzielnym publicznym albo niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej lub
• państwową jednostką budżetową

– obowiązek wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. W szczególności może to przekazania produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz aparatury i sprzętu medycznego, żeby zapewnić udzielenie świadczeń zdrowotnych w innym podmiocie leczniczym. W przypadku nałożenia takiego obowiązku władze publiczne zapewniają środki na pokrycie wydatków związanych z jego wykonaniem. 

W przypadku poniesienia przez podmiot leczniczy szkody przy wykonywaniu nałożonego zadania Minister Zdrowia jest obowiązany do jej naprawienia.

Obowiązki przedsiębiorców w zakresie obronności państwa

Przepisy określają zasady organizowania zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą na terytorium Polski, w tym przez przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Dotychczas dotyczyły głównie sytuacji stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa (w rozumieniu militarnym), czasu wojny oraz realizowania zadań obronnych.

W związku z zagrożeniem koronawirusem ich zakres rozszerzono o sytuacje zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego. Katalog przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym został rozszerzony o przedsiębiorców wytwarzających i dystrybuujących produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środki ochronne i wyroby medyczne oraz udzielających świadczeń zdrowotnych. Dotychczas katalog obejmował przedsiębiorców działających w obszarach takich jak eksploatacja lotnisk i portów morskich; kolportaż; nadawanie programów radiowych i telewizyjnych; produkcja, transport i magazynowanie produktów naftowych; produkcja, remonty lub modernizacja uzbrojenia i sprzętu wojskowego; transport; usługi pocztowe; usługi telekomunikacyjne; wytwarzanie, dystrybucja i przesyłania: gazu ziemnego, paliw płynnych oraz energii elektrycznej). Szczegółowy wykaz przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym określa Rada Ministrów w formie rozporządzenia.

Program mobilizacji gospodarki ustalany przez Radę Ministrów został rozszerzony o zadania, jakie mogą być nałożone na przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym, w zakresie wytwarzania i dystrybucji produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środków ochronnych i wyrobów medycznych oraz udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego. Decyzję o uruchomieniu programu podejmuje Premier, w drodze rozporządzenia. Pogram może zostać uruchomiony w całości lub selektywnie (np. wyłącznie w zakresie wytwarzania i dystrybucji produktów leczniczych). Do programu stosuje się przepisy o ochronie informacji niejawnych.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego;
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii;
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii;
• ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych;
• art. 8a ust. 5–9 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
• art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych;
• art. 2 pkt 1, 3 i 11, Art. 4a ust. 2 pkt 1 i 2a, Art. 4b ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców;
• art. 37azg, Art. 85a, Art. 127ba ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.

Źródło: biznes.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl