Czy podatek VAT naliczony z faktury dokumentującej naliczoną prowizję oraz opłatę manipulacyjną (...)

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących prowizję oraz opłatę manipulacyjną naliczoną w związku z zakupem bonów pracowniczych. Powyższy wniosek uzupełniono pismem z dnia 18 lutego 2009 r. o doprecyzowanie opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową, która zakupiła ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych bony dla pracowników. Dostawca bonów obciążył Wnioskodawcę prowizją oraz opłatą manipulacyjną. Przedmiotowa prowizja oraz opłata manipulacyjna zostały udokumentowane na fakturze VAT i stanowią one odrębne i dodatkowe koszty zakupu przez pracodawcę świadczeń socjalnych (bonów), niestanowiące integralnego składnika wartości tego świadczenia. Tym samym nie ma podstaw do obciążania nią Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Ponieważ Zainteresowany przy zakupie bonów zostaje obciążony prowizją oraz opłatą manipulacyjną, a wydatek nie może być sfinansowany ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, należy go sfinansować ze środków obrotowych.

Z pisma z dnia 18 lutego 2009 r. wynika, iż prowizja wypłacana była za usługę pośrednictwa związaną z zarządzaniem systemem kuponów (?), dostawą kuponów wg określonej specyfikacji oraz produktów podległych opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podstawą pobrania prowizji było zamówienie kuponów podarunkowych.

Opłata manipulacyjna jest swego rodzaju wynagrodzeniem wypłacanym kontrahentowi przez Wnioskodawcę w zamian za ww. usługę, przy czym w odróżnieniu od prowizji, naliczanej procentowo, opłata manipulacyjna była kwotą wyrażoną nominalnie. Opłata manipulacyjna wynikała z zamówienia kuponów podarunkowych i miała ? wedle oświadczenia kontrahenta ? pokrywać dostawę, ubezpieczenie kuponów i operacje finansowe kontrahenta. Usługi te sklasyfikowane zostały pod symbolem PKWiU 74.87. Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną. Wnioskodawca zakupił ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych bony (kupony podarunkowe) dla swoich pracowników. Oprócz tego Wnioskodawca uiścił (już nie ze środków ww. Funduszu) prowizję i opłatę manipulacyjną. Tym samym przedmiotowa prowizja i opłata mają, zdaniem Wnioskodawcy, charakter świadczeń na rzecz pracowników. Pracownicy natomiast wykonują w zakładzie pracy Wnioskodawcy pracę, dzięki której zakład Zainteresowanego świadczy na rzecz swych odbiorców usługi opodatkowane podatkiem VAT wg stawki 7% i 22%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy podatek VAT naliczony z faktury dokumentującej naliczoną prowizję oraz opłatę manipulacyjną podlega odliczeniu w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek VAT wynikający z faktury dokumentującej naliczoną prowizję oraz opłatę manipulacyjną za bony zakupione dla pracowników będzie podlegać odliczeniu w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). W myśl wyżej przytoczonego zapisu, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim nabyte towary lub usługi służą działalności opodatkowanej. Ponieważ podatnik przy zakupie bonów zostaje obciążony prowizją oraz opłatą manipulacyjną, a wydatek nie może być sfinansowany ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, należy go sfinansować ze środków obrotowych. Koszty jakie podatnik pokrył z własnych środków obrotowych, ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów ? stanowi to niewątpliwie koszt prowadzonej działalności gospodarczej, mający wpływ na jakość świadczonych usług i wielkość osiągniętego przychodu (koszty pracownicze). Niniejsze koszty wpływają na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów i nie zostały ponadto poniesione na działalność socjalną. Wynagrodzenie prowizyjne oraz opłata manipulacyjna dla podmiotu zakupującego bony nie pozostaje w żadnej relacji z zasadami oraz warunkami określonymi w ustawie o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. Tym samym wskazany podatek VAT wynikający z faktury dokumentującej naliczoną prowizję oraz opłatę manipulacyjną za bony zakupione dla pracowników Wnioskodawcy będą podlegać odliczeniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Towarami ? w świetle art. 2 pkt 6 powołanej ustawy ? są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Na mocy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Sprawy dotyczące świadczeń socjalnych zostały uregulowane w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). Środki funduszu przeznaczone są na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz pracowników uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. Działania pracodawcy podejmowane w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są przejawem działalności socjalnej zakładu pracy (art. 1 ust. 1 ustawy o ZFŚS).

Bony dla pracowników nie są towarami, w rozumieniu ww. art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz stanowią znak legitymacyjny ? dowód uprawniający do nabycia towarów. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Przekazania bonów pracownikom, ze względu na ich specyfikę, nie można też uznać za świadczenie usług. Bony towarowe same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb ? nie stanowią więc autonomicznego świadczenia, a świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi.

Przekazanie bonów pracownikom nie stanowi zatem ani dostawy towarów, ani świadczenia usług i nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, wyznaczonym przez przepis art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu ? z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z treści powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny. Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m. in. przy nabyciu towarów i usług:

1. wykorzystywanych do czynności nie objętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),
2. wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie mniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE serii L nr 347 str. 1 ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie ETS.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług, zaś jeśli dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zakupił ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych bony dla pracowników. Dostawca bonów obciążył Wnioskodawcę prowizją (wypłacaną za usługę pośrednictwa związaną z zarządzaniem systemem kuponów (?), dostawą kuponów wg określonej specyfikacji oraz produktów podległych opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług; podstawą pobrania prowizji było zamówienie kuponów podarunkowych) oraz opłatą manipulacyjną, która jest wynagrodzeniem wypłacanym kontrahentowi przez Wnioskodawcę w zamian za ww. usługę, przy czym w odróżnieniu od prowizji, naliczanej procentowo, opłata manipulacyjna była kwotą wyrażoną nominalnie; opłata manipulacyjna wynikała z zamówienia kuponów podarunkowych i miała ? wedle oświadczenia kontrahenta ? pokrywać dostawę, ubezpieczenie kuponów i operacje finansowe kontrahenta. Przedmiotowa prowizja oraz opłata manipulacyjna zostały pokryte ze środków obrotowych i udokumentowane na fakturze VAT.

Wnioskodawca wskazuje, iż zakupione świadczenia (bony pracownicze) są przekazywane pracownikom w postaci świadczenia socjalnego mającego charakter nieodpłatny i w całości pokryte są ze środków funduszu socjalnego. Natomiast wykazane na fakturze prowizja oraz opłata manipulacyjna pokryte zostały ze środków obrotowych.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz stan faktyczny sprawy stwierdzić należy, iż brak jest związku nabywanych usług z czynnościami opodatkowanymi. Poniesione przez Wnioskodawcę wydatki ? prowizja i opłata manipulacyjna ? związane są bowiem z czynnością (przekazanie bonów na rzecz pracowników), która nie stanowi ani dostawy towarów ani nie jest świadczeniem usług. Bony dla pracowników stanowią jedynie znak legitymacyjny, którym można zapłacić za nabywane towary. W związku z powyższym Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury dokumentującej naliczoną prowizję oraz opłatę manipulacyjną, ponieważ nie jest spełniony podstawowy warunek zawarty w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, podatek VAT naliczony z faktury dokumentującej prowizję oraz opłatę manipulacyjną nie podlega odliczeniu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.