Otrzymana przez Wnioskodawczynię jednorazowa opłata z tytułu ustanowienia służebności przesyłu (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 10.04.2012 r. (data wpływu 20.04.2012 r.) uzupełnione pismem z dnia 02.06.2012 r. (data wpływu 08.06.2012 r.) na wezwanie z dnia 25.05.2012 r. Nr IPPB2/415-384/12-2/AS o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności przesyłu za jednorazową opłatą ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.04.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności przesyłu za jednorazową opłatą.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 25.05.2012 r. Nr IPPB2/415-384/12-2/AS na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia złożonego wniosku poprzez:

• uzupełnienie stanu faktycznego poprzez wskazanie, czy w związku z zawarciem umowy o ustanowienie służebności przesyłu otrzymała Pani ?jednorazową opłatę? z tego tytułu;
  
• wskazanie, czy z tytułu zawarcia porozumienia ze Spółką, na mocy którego zmieniono oświadczenie i ustanowiono użytkowanie na czas nieokreślony służyło Pani dodatkowe wynagrodzenie;
  
• sformułowanie pytania podatkowego, które ma być przedmiotem interpretacji w Pani indywidualnej sprawie, tj. należy w pytaniu wskazać, w zakresie jakich skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych interpretacja ma być udzielona;
  
• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego adekwatnego do zadanego pytania podatkowego, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
  
  

Wniosek uzupełniono w terminie pismem z dnia 02.06.2012 r. (data wpływu 08.06.2012 r., data nadania w placówce pocztowej 04.06.2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości gruntowej, którą nabyła aktem notarialnym umowy darowizny w 1990 roku. Na tej posesji znajduje się kolektor kanalizacji. Na mocy porozumienia ze spółką z o.o. Wnioskodawczyni podpisała w ubiegłym roku akt notarialny: oświadczenie o ustanowienie służebności przesyłu za jednorazową opłatą. Służebność przesyłu zgodnie z treścią art. 305¹ Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2008 r., Nr 116, poz. 731 ze zm.) polegająca na przeprowadzeniu przewodu kanalizacyjnego o średnicy 250 mm oraz studzienki kanalizacyjnej wraz z prawem odprowadzania ścieków, jej przebudowy oraz czynności związanych z remontami, naprawami, modernizacją, eksploatacją, konserwacją, odbudową i odnową wyżej wymienionej infrastruktury.

Po 2 miesiącach na mocy porozumienia ze Spółką aktem notarialnym zmieniono złożone oświadczenie o ustanowieniu służebności przesyłu na rzecz Spółki w ten sposób, że ustanawia użytkowanie na czas nieokreślony. Z zawarciem umowy o ustanowieniu służebności przesyłu Wnioskodawczyni otrzymała jedynie jednorazową wypłatę z tego tytułu.

Z tytułu zawarcia porozumienia ze spółką, na mocy którego zmieniono oświadczenie i ustanowiono użytkowanie na czas nieokreślony, Wnioskodawczyni nie otrzymała dodatkowego wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ustanowienie służebności przesyłu jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wolne od podatku są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw między innymi:

• odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
  
  

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów rolnych (nie zmieniły przeznaczenia od dnia umowy darowizny)

• w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń, infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).
  
  

W związku z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wolne od ww. podatku dochodowego m.in. wypłaty na podstawie zawartych umów ? osobom posiadającym grunty rolne, które nie zmieniły swojego przeznaczenia.

Wnioskodawczyni posiada grunty rolne o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowy stanowiący własność Wnioskodawczyni, grunty rolne są uprawiane.

Wypłata jest jednorazowa z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, nie powoduje braku możliwości dalszej uprawy gruntu rolnego.

Po przeprowadzeniu prac kanalizacyjnych pod ziemią, teren został uporządkowany.

Wypłacone środki pieniężne na podstawie umowy zawartej między stronami, która ma charakter umowy wzajemnej

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji. podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
   
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
   
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
   
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
   
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
   
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
   
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Aby zatem wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie wskazanego powyżej przepisu, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

1. jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
   
2. podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda.
   
   

Z literalnego brzmienia powołanego ww. przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Ze zwolnienia mogą korzystać również inne odszkodowania, a więc te nie wynikające wprost z przepisów prawa, ale tylko wówczas gdy zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej i nie dotyczą wyjątków wskazanych przez ustawodawcę (art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest szkoda. Pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane ustawowo. W związku z tym należy zastosować wykładnię językową, zgodnie z którą przez szkodę rozumie się uszczerbek, pomniejszenie, utratę zarówno w sferze majątkowej jak i niemajątkowej.

Stosownie do art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Ugoda jest jednym z typów umów regulowanych przez Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by ustalić spór istniejący lub mogący powstać.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, iż na podstawie porozumienia zawartego umową w formie aktu notarialnego otrzymała jednorazową zapłatę za ustanowioną służebność przesyłu na gruntach stanowiących własność Wnioskodawczyni.

Analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy, ugody - pozasądowej, która, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, stanowiła podstawę dokonanej, na rzecz Wnioskodawczyni, jednorazowej opłaty.

Jak z powyższego wynika, źródłem wypłaty przedmiotowego świadczenia nie był przepis rangi ustawowej, lecz porozumienie - ugoda zawarta przez Wnioskodawczynię ze spółką z o.o. Jednorazowa zapłata, o której mowa we wniosku nie może więc zostać zakwalifikowane do świadczeń odszkodowawczych objętych zwolnieniem, określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazała ponadto we wniosku na zwolnienie przedmiotowe wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1. pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
   
2. rekultywacji gruntów,
   
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 powołanej powyżej ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Stanowi on, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują, na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 305¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż brak jest podstaw zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy do otrzymanej przez Wnioskodawczynię jednorazowej opłaty, ponieważ nie zostały spełnione przesłanki zawarte w tym przepisie.

Zwolnieniu określonemu w tym przepisie podlegają bowiem tylko odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód powstałych w uprawach.

Otrzymane świadczenia w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie stanowi zatem tytułu uprawniającego do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Przy stosowaniu wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze przepis art. 84 Konstytucji RP, dotyczący zasady powszechności opodatkowania. Z zasady tej wywieść można regułę, iż wszelkie przepisy dotyczące zwolnień i ulg podatkowych, stanowiące odstępstwo od tej zasady, wymagają ścisłej ich interpretacji, wykluczając jednocześnie jakąkolwiek interpretację rozszerzającą. Dlatego też niedopuszczalne jest uzupełnianie przepisu prawa w drodze interpretacji o treść, której ten przepis nie zawiera.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują zaś żadnego innego zwolnienia od opodatkowania, które mogłoby znaleźć zastosowanie w opisanej sytuacji. Również okoliczności przedstawione we własnym stanowisku Wnioskodawcy nie stanowią żadnej podstawy do wyłączenia od opodatkowania ustalonej kwoty.

Biorąc pod uwagę okoliczność, iż otrzymana przez Wnioskodawczynię jednorazowa opłata z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych, tj. art. 21 ust. 1 pkt 3, art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, że kwota otrzymana z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.