Jakie są skutki podatkowe zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową ? na podstawie obowiązującego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), pismem z dnia 23 kwietnia 2012 r., Nr IPTPB2/436-18/12-2/KK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia tego wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie doręczone zostało w dniu 25 kwietnia 2012 r. W dniu 30 kwietnia 2012 r. do tut. Organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na wezwanie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Postanowieniem Sądu Rejonowego I Wydział Cywilny, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2003 r. sprawy o nabycie spadku po zmarłych, na podstawie ustawy, Wnioskodawca (syn) nabył w jednej trzeciej części oraz pozostałe dwoje rodzeństwa, po jednej trzeciej każde z nich. Masa spadkowa po rodzicach to spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu (wniesiony wkład mieszkaniowy i spłacony kredyt wraz z odsetkami). W dniu 2 marca 2011 r. opróżniony lokal Wnioskodawca zdał do dyspozycji spółdzielni mieszkaniowej. Mieszkanie to spółdzielnia sprzedała w przetargu, a uzyskaną kwotę minus koszty przetargu oraz zaległości opłat, podzieliła na 3 (trzy) części i każdemu ze spadkobierców wypłaciła po jednej trzeciej wartości rynkowej lokalu. Jednocześnie Wnioskodawca dostał PIT-8C z informacją o wysokości dochodu z innych źródeł w części D (poz. 34 jedna trzecia wartości rynkowej lokalu mieszkalnego) - przychód xxx zł. Spółdzielnia w PIT-8C, w części D, wykazała całą kwotę jako przychód nie uwzględniając wniesionego przez spadkodawców (rodziców) wkładu mieszkaniowego oraz zaciągniętego przez spółdzielnię długoterminowego kredytu na budowę mieszkania który w całości spłacili spadkodawcy (rodzice).

W piśmie z dnia 30 kwietnia 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że spadkodawca zmarł 7 marca 1995 r., a spadkodawczyni zmarła 12 grudnia 2001 r.

W związku z powyższym, we wniosku oraz uzupełnieniu zadano następujące pytania.

We wniosku z dnia 7 lutego 2012 r. zawarto następujące pytania:

1. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana osobom uprawnionym (spadkobiercom) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł.
2. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana osobom uprawnionym (spadkobiercom), podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
3. Jaką informację spółdzielnia obowiązana jest wystawić w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego.
   
   

W piśmie z dnia 30 kwietnia 2012 r., uzupełnieniu wniosku, zadano pytanie:

Czy wypłacona należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu, w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa, wypłacana osobom uprawnionym (spadkobiercom), podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł.

Uzupełnienie wniosku z dnia 30 kwietnia 2012 r. stanowi sprecyzowanie wniosku z dnia 7 lutego 2012 r. W związku z tym, tut. Organ uznał, że przedmiotem interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie wskazane w uzupełnieniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy oraz spłata zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na budowę lokalu, który członkowie spłacają wraz z czynszem, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Postanowieniem Sądu Rejonowego na podstawie ustawy spadek nabyli: Wnioskodawca, R. P. i T. C. W myśl art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Zgodnie z przepisami o spółdzielniach mieszkaniowych, dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie jest możliwe, to jednak nie oznacza, że dziedziczeniu nie podlega wkład mieszkaniowy, związany ze spółdzielczym prawem do lokalu. W takiej sytuacji prawa majątkowe związane z członkostwem w spółdzielni, które przysługiwały byłemu członkowi należą do masy spadkowej. Biorąc pod uwagę uregulowania w powołanym art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, również wszystkie prawa z nim związane. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.), przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Wypłacone należności z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust.

1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni do wysokości wniesionych wkładów do spółdzielni. Tym samym uzyskany przez spadkobiercę zwrot wkładu mieszkaniowego do wysokości uprzednio wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r., spółdzielnia zwraca osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo wniesioną jego część, zwaloryzowaną według wartości rynkowej lokalu. W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że Spółdzielnia Mieszkaniowa, działając w sposób niewłaściwy i niezgodny z prawem podatkowym, wystawiła Wnioskodawcy informację o przychodzie z innych źródeł w PIT-8C o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Art. 21 ust. 1 pkt 50 stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładu do spółdzielni mieszkaniowej. Wobec powyższego, oznacza to, że na spółdzielni nie ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT-8C i tym samym zapłata podatku dochodowego jest bezpodstawna.

Uzupełnienie wniosku z dnia 30 kwietnia 2012 r. stanowi sprecyzowanie wniosku z dnia 7 lutego 2012 r. W związku z tym, tut. Organ uznał, że uzasadnienie wniosku zawarte jest w uzupełnieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłem przychodów są ?inne źródła?.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie ?w szczególności? wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne, niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy. Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Kwestę zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepisu art. 11 ust. 2 tej ustawy stanowi, iż w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. (?).

Stosownie do art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11 ust. 22 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Z treści wniosku wynika, że postanowieniem Sądu Rejonowego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2003 r. sprawy o nabycie spadku po zmarłych rodzicach, Wnioskodawca (syn), na podstawie ustawy, nabył jedną trzecią część spadku, a pozostałe dwoje rodzeństwa również po jednej trzeciej. Masa po rodzicach to spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu (wniesiony wkład mieszkaniowy i spłacony kredyt wraz z odsetkami). W dniu 2 marca 2011 r. opróżniony lokal Wnioskodawca zdał do dyspozycji spółdzielni mieszkaniowej. Mieszkanie to spółdzielnia sprzedała w przetargu, a uzyskaną kwotę minus koszty przetargu oraz zaległości opłat podzieliła na 3 (trzy) części i każdemu ze spadkobierców wypłaciła po jednej trzeciej wartości rynkowej lokalu. Jednocześnie Wnioskodawca dostał PIT-8C z informacją o wysokości dochodu z innych źródeł w części D (poz. 34 jedna trzecia wartości rynkowej lokalu mieszkalnego) przychód - xxx zł. Spółdzielnia w PIT-8C, w części D, wykazała całą kwotę jako przychód, nie uwzględniając wniesionego przez spadkodawców (rodziców) wkładu mieszkaniowego oraz zaciągniętego przez spółdzielnię długoterminowego kredytu na budowę mieszkania który w całości spłacili spadkodawcy (rodzice).

Spadkodawca zmarł 7 marca 1995 r., a spadkodawczyni zmarła 12 grudnia 2001 r.

W świetle powołanych przepisów, uznać należy, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast nadwyżka pomiędzy wypłaconą wartością rynkową lokalu (która nie może być wyższa od kwoty, jaką Spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez Spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu), a wniesionym wkładem, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 powyższej ustawy. Zatem, stanowisko zajęte przez Wnioskodawcę we wniosku jest prawidłowe.

Zgodnie natomiast z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W przypadku, gdy przychód z tytułu zwróconego wkładu mieszkaniowego korzysta ze zwolnienia określonego w cytowanym art. 21 ust. 1 pkt 50, Spółdzielnia Mieszkaniowa nie jest obowiązana do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ww. ustawy.

Jednocześnie tut. Organ zwraca uwagę na fakt, że wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje do niej prawo, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy dokonywać ich wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W związku z tym, to na podatniku natomiast spoczywa ciężar udowodnienia, że spełnia warunki do uzyskania ulgi określonej w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Okoliczność ta w każdej sytuacji, jako indywidualny przypadek, podlega ocenie organów podatkowych.

Ponadto tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.