Co grozi za pomawianie przedsiębiorstwa?

Na czym polega karalne pomawianie przedsiębiorstwa? 

Zgodnie z art. 26 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, kto rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy, podlega karze aresztu albo grzywny.

Na podstawie ustępu 2 ww. artykułu tej samej karze podlega, kto, w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim, rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa.

Karanie wskazanego wyżej czynu ma na celu ochronę pozycji rynkowej przedsiębiorcy, która może zostać zachwiana przez rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji, pochodzących od innego przedsiębiorcy lub od osób trzecich. W takim przypadku zagrożony może również zostać interes klienta, który jest zainteresowany otrzymaniem prawdziwej i rzetelnej informacji. 

Jakich informacji o przedsiębiorstwie nie wolno rozpowszechniać?

 Aby można było mówić o popełnieniu wspomnianego czynu zabronionego, rozpowszechniane wiadomości muszą być:

• nieprawdziwe – tzn. gdy komunikat ma charakter informacyjny (nie twierdzenia ocenne) – a więc dający się oceniać w kategoriach prawdy i fałszu, a przy tym zawierający treści niezgodne ze stanem rzeczywistym,

• lub wprowadzające w błąd – tzn. przekazy o treści nieprawdziwej lub też prawdziwej, a także przekaz niepełny – w każdym przypadku jednak powinien on móc wywołać u odbiorcy mylne wrażenie o rzeczywistości 

Jakie wykroczenia są penalizowane?

Art. 26 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji statuuje zatem dwa wykroczenia:

1. pomawianie w celu zaszkodzenia przedsiębiorcy oraz

2. rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim. 

Kto podlega karze?

Omawiane wykroczenia popełnia ten, kto rozpowszechnia nie­prawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości w celu szkodzenia przedsiębiorcy lub przysporzenia korzyści osobistej lub majątkowej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim. 

Pomawianie w celu zaszkodzenia przedsiębiorcy 

Odpowiedzialność na podstawie art. 26 ust. 1 poniesie każdy, kto takie informacje rozpowszechnia, kierując się szczególną postacią zamiaru bezpo­średniego, tj. zamiarem o szczególnym zabarwieniu (dolus directus coloratus). Jest to zatem wykroczenie powszechne. Nie można postawić ww. zarzutu sprawcy, który nie miał na celu szkodzenia jakiemuś przedsiębiorcy (np. obiektywna, negatywny artykuł prasowy o złej kondycji gospodarczej przedsiębiorstwa).

Do odpowiedzialności karnej pociągnięty jest ten, kto popełnia odpo­wiedni delikt nieuczciwej konkurencji, a więc przede wszystkim przedsię­biorca.

Wykroczenie to jest bezskutkowe, tj. nie ma znaczenia, czy rzeczywiście zamiar sprawcy w postaci zaszkodzenia przedsiębiorcy powie­dzie się, czy nie. 

Oczernianie przedsiębiorstwa w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim 

Art. 26 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji penalizuje te same zachowania, co omówione wyżej (wskazane w ust. 1 tego artykułu), z tą różnicą, że celem sprawcy w tym przypadku ma być przysporzenie korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim.

Wykroczenie to różni się od jego cywilne­go odpowiednika – czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w art. 14 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Tutaj mowa jest o dwojakie­go rodzaju korzyściach: majątkowych i osobistych, rozróżnienia tego nie znajdujemy natomiast w art. 14 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Korzyść może zostać przysporzona so­bie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim. O tych ostatnich nie ma mowy w art. 14, choć w ustawie występuje takie odniesienie (np. art. 12). Z tych rozważań wynika, iż odpowiedzialność karna ciąży nie tylko na przedsiębiorcy, lecz także na innych osobach, które działały w celu przysporzenia korzyści so­bie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim.

Również to wykroczenie jest powszechne (tj. może je popełnić każdy) i bezskutkowe (tzn. dla ukarania sprawcy wystarczy samo jego działanie, nie musi dojść do powstania jakiegoś określonego stanu rzeczy). 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity: Dz.U. 2003 r., Nr 153, poz. 1503, ze zmianiami)