Faktoring - narzędzie służące do poprawy płynności finansowej firmy

W polskiej praktyce gospodarczej coraz częściej spotykamy się z narzędziami służącymi poprawie płynności finansowej przedsiębiorstw. Są one szczególnie pożądane z uwagi na występujące problemy w terminowym regulowaniu zobowiązań przez kontrahentów. Jednym z tych narzędzi jest faktoring.

Faktoring - co to jest?

Faktoring jest to nic innego jak umowa polegająca na odpłatnym przelewie wierzytelności. Jest to umowa nienazwana, wykształcona przez praktykę gospodarczą, funkcjonująca na zasadzie swobody umów. Stronami tej umowy są: „faktorant” - przedsiębiorca zajmujący się sprzedażą, dostawą towarów lub świadczeniem usług oraz „faktor” - bank lub inny podmiot z sektora usług związanych z faktoringiem. W ramach umowy faktoringu faktorant przelewa na rzecz faktora przysługujące mu w ramach jego działalności gospodarczej wierzytelności, w zamian za określoną kwotę pieniężną odpowiadającą wartości zakupionych wierzytelności, pomniejszoną o prowizję faktora. Często też faktor w ramach przedmiotowej umowy zobowiązuje się świadczyć inne dodatkowe usługi np. księgowe, czy finansowe. W orzecznictwie Sąd Najwyższy zdefiniował faktoring jako umowę "na podstawie której jedna strona (instytucja faktoringowa, faktor) nabywa lub zobowiązuje się nabywać od drugiej strony (przedsiębiorstwa, faktoranta) wierzytelności pieniężne, niewymagalne, krótkoterminowe, płatne zwykle nie później niż cztery miesiące od powstania, z zawieranych przez nią ze swymi klientami w ramach bieżącej działalności gospodarczej umów sprzedaży, zamiany lub umów o świadczenie usług. Często przedmiotem przelewu na faktora są wierzytelności przyszłe faktoranta wobec jego klientów." (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2007 r. sygn. akt IV CSK 160/07).

Jakie wyróżniamy rodzaje faktoringu?

Konkretny stosunek prawny zawsze określa umowa zawarta pomiędzy jego stronami.

Jednakże w ramach faktoringu możemy wyróżnić dwie główne jego formy:

• faktoring właściwy (inaczej pełny) oraz 
• faktoring niewłaściwy (inaczej niepełny). 

Różnią się one tym, że w umowie faktoringu właściwego, ryzyko niewypłacalności dłużnika obciąża faktora i nie może on żądać od faktoranta żadnych innych świadczeń pieniężnych, w tym regresu wypłaconej mu kwoty, natomiast w przypadku faktoringu niewłaściwego ryzyko niewypłacalności dłużnika obciąża faktoranta. Z tego też względu faktoring właściwy jest droższą usługą dla faktoranta. Umowa faktoringu może przybrać też formę mieszaną, gdzie faktor wykupuje wierzytelność wraz z limitowanym do pewnej kwoty ryzykiem niewypłacalności dłużnika.

Michał Pichór

Radca prawny

Radca prawny, prawnik biznesu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Swoją pracę magisterską napisał w Instytucie Prawa Własności Intelektualnej UJ. Ukończył aplikację radcowską prowadzoną przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie. Specjalista w zakresie obsługi prawnej przedsiębiorców, ze szczególnym uwzględnieniem windykacji należności oraz prawa umów.