Jakie wymogi dotyczą opakowań i odpadów opakowaniowych?

15.8.2007

Czym jest opakowanie?

Opakowanie (zgodnie z ustawą z 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych) rozumiane jest jako wyrób wykonany z jakichkolwiek materiałów, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania, prezentacji wszelkiego rodzaju produktów.

Opakowania dzielimy na jednostkowe, zbiorcze, transportowe. Kontenery do transportu drogowego, kolejowego, lotniczego lub wodnego w myśl przepisów prawa nie są opakowaniami.

Co reguluje ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych?

Ustawa określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska, a także sposoby postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w celu zapewnienia ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska.

Ponadto w ustawie określono wymagania w zakresie wytwarzania opakowań, ich oznakowania, zasady postępowania z opakowaniami po substancjach chemicznych, bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwórczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla środowiska, a także przepisami prawa nałożono obowiązki dotyczące składania informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz o sposobach gospodarowania odpadami opakowaniowymi.

Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych określa:

obowiązki producenta, importera i eksportera opakowań,
obowiązki producenta, importera i eksportera produktów w opakowaniach,
obowiązki sprzedawcy i użytkownika produktów w opakowaniach,
obowiązki organów administracji publicznej.

Jakie są obowiązki producenta, importera i eksportera opakowań?

Podstawowym obowiązkiem producenta, importera i eksportera opakowań jest ograniczanie w opakowaniach zawartości substancji (stosowanych do produkcji opakowań) negatywne oddziałujących na środowisko oraz ograniczanie wytwarzanych odpadów opakowaniowych, m.in. poprzez:

ograniczenie do niezbędnego minimum objętości i masy opakowań tak aby pełniło swoją funkcję, biorąc pod uwagę oczekiwania ich użytkownika,
projektowanie wykonywania opakowań w taki sposób aby możliwe było ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling, a jeżeli nie będzie to możliwe to inna forma odzysku,
ograniczenie w opakowaniach substancji stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska,
ograniczenie do 100mg/kg maksymalnej sumy zawartości ołowiu, kadmu., rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu.

Ponadto producent i importer opakowania zobowiązani są do jego oznakowania, chyba że rodzaj opakowania tego nie wymaga. Na oznakowaniu powinno się określić rodzaj materiałów, z jakich wyprodukowano opakowanie, możliwość wielokrotnego użytku opakowania, przydatność opakowania do recyklingu. Oznakowanie powinno być umieszczone na etykiecie lub, gdy jest to niemożliwe na dołączonej informacji. W celu uszczegółowienia zapisów minister właściwy do spraw środowiska wyda rozporządzenie, w którym określi rodzaje opakowań podlegających oznakowaniu oraz wzory oznaczeń.

Ustawa zobowiązuje także producenta, importera i eksportera opakowań do składania właściwemu marszałkowi województwa terminie do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy rocznego sprawozdania o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy i wyeksportowanych opakowań według rodzaju materiałów, z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz o przestrzeganiu ograniczeń zawartości metali ciężkich wymienionych w ustawie.

Dokumenty, na podstawie których przedsiębiorca będzie sporządzał sprawozdanie, powinny być przechowywane przez 5 lat.

Jakie są obowiązki producenta, importera i eksportera produktów w opakowaniach?

W zakresie obowiązków nałożonych na producentów i importerów produktów w opakowaniach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych odsyła do przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, gdzie zostały one szczegółowo określone.

Natomiast eksporter produktów w opakowaniach będzie zobowiązany do składania właściwemu marszałkowi województwa do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy, rocznego sprawozdania o masie wyeksportowanych opakowań, według rodzaju materiałów, z jakich zostały wytworzone, ze szczególnym uwzględnieniem opakowań wielokrotnego użytku, w których zostały wyeksportowane produkty.

W celu ujednolicenia sprawozdań, minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy służących do składania sprawozdań.

Dokumenty, na podstawie których sporządzane będą sprawozdania powinny być przechowywane przez 5 lat.

Producent i importer substancji chemicznych bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwórczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla środowiska będą zobowiązani do:

ustalenia kaucji w wysokości od 10-30% wartości substancji, na opakowania jednostkowe tych substancji, (minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska może określić w drodze rozporządzenia rodzaje opakowań dla określonych rodzajów substancji chemicznych, wobec których stosuje się inną wysokość kaucji),
odebrania na własny koszt od sprzedawcy opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych po tych substancjach,
w przypadku zakończenia działalności sprzedawcy producent i importer będą zobowiązani do przyjęcia tych opakowań i odpadów opakowaniowych oraz zwrotu pobranej kaucji,
posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych po tych substancjach.

Jakie są obowiązki sprzedawcy i użytkownika produktów w opakowaniach?

Sprzedawca produktów w opakowaniach będzie miał obowiązek przekazywania użytkownikom sprzedawanych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, a przede wszystkim o dostępnych systemach zwrotu, zbiórki, odzysku i recyklingu, o właściwym postępowaniu z odpadami opakowaniowymi oraz wyjaśnienia oznaczeń stosowanych na opakowaniach.

Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25m², sprzedające napoje w opakowaniach jednorazowych zobowiązano ustawą do posiadania w ofercie handlowej podobnych produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.

Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2000m², przepisy prawa zobowiązały do prowadzenia na własny koszt selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdowały się w ich ofercie.

Ponadto jednostki handlu detalicznego zobowiązane zostały do przyjmowania zwracanych i na wymianę opakowań wielokrotnego użytku po produktach w takich opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie handlowej.

Zapisy ustawy nakładają również obowiązek na użytkownika substancji chemicznych wymienionych w ustawie. Będzie on miał obowiązek zwrócić sprzedawcy opakowanie wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach, a sprzedawca przyjąć to od użytkownika, zwracając uprzednio pobraną kaucję, a następnie zwrócić opakowania wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe producentowi lub importerowi.

Sprzedawca będzie, zgodnie z przepisami ustawy o odpadach, musiał posiadać zezwolenie na prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów opakowaniowych po tych substancjach.

Jakie są obowiązki organów administracji publicznej?

Podobnie, jak w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych nakłada obowiązki na organy administracji publicznej, i tak marszałek województwa został zobowiązany do przesyłania ministrowi właściwemu do spraw środowiska, w terminie do 15 maja za poprzedni rok kalendarzowy rocznego sprawozdania zawierającego:

dane producenta, importera lub eksportera opakowań,
masę wytworzonych, importowanych lub eksportowanych opakowań, według rodzaju materiału z jakiego zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku,
informację na temat realizacji przez producentów i importerów opakowań ograniczeń w zakresie zawartości metali ciężkich.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001 r., Nr 63, poz. 638, ze zm.)

Źródło: www.mos.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl