Liberalizacja przepisów dotyczących łączenia i podziału spółek

Szersze możliwości wykorzystania narzędzi informatycznych

Nowelizacja wprowadza możliwość zwolnienia od obowiązku ogłoszenia planu połączenia (podziału), w sytuacji publikacji na stronie internetowej spółki tego planu w sposób umożliwiający zapoznanie się z nim w określonych terminach wynoszących 1 miesiąc dla łączenia spółek i 6 tygodni dla ich podziału (art. 500 § 2 (1) k.s.h. oraz art. 535 § 3 k.s.h.).

Kolejna zmianą jest możliwość przekazywania przez Zarządy wspólnikom lub akcjonariuszom łączących się spółek kopii (odpisów) dokumentów dotyczących łączenia lub podziału drogą elektroniczną. Taka możliwość dotyczy  wyłącznie  wspólników którzy zgodzą się na taki sposób przekazywania informacji. Tak jak do tej pory istnieje obowiązek udostępnienia dokumentacji w lokalu przedsiębiorstwa na życzenie zainteresowanego, nowością jest natomiast możliwość zniesienia powyższego wymogu poprzez udostępnienie stosownej dokumentacji na stronie internetowej spółki.

Zgodnie z nowelizacją spółki publiczne nie będą miały obowiązku załączania do planu połączenia (podziału) informacji o swoim stanie księgowym w sytuacji gdy opublikują i udostępnią akcjonariuszom półroczne sprawozdanie finansowe.

Zmiany na etapie procesów łączeniowych spółek

Nowe brzmienie uzyskał ponadto art. 503(1) w którym w § 1 umieszczono zapis o zwolnieniu z wymogu sporządzenia sprawozdania uzasadniającego połączenie, w sytuacji gdy wszyscy posiadacze tytułów uczestnictwa w spółce wyrażą na to zgodę. Poza brakiem konieczności sporządzenia pisemnego sprawozdania możliwe będzie również odstąpienie od udzielania przez zarządy łączących się spółek informacji o istotnych zmianach dotyczących składników majątkowych, które miały miejsce pomiędzy dniem sporządzenia planu połączenia (podziału), a dniem powzięcia uchwały o połączeniu (podziale). W przypadku podziału nowelizacja k.s.h. w art. 538 (1) wprowadza także możliwość odstąpienia od konieczności sporządzania sprawozdania uzasadniającego podział a także od badania planu podziału przez biegłego rewidenta, jeżeli plan przewiduje, że wspólnicy spółki dzielonej zachowają udział posiadany w kapitale zakładowym spółki dzielonej w kapitałach zakładowych wszystkich spółek nowo zawiązanych.

Znowelizowana ustawa wprowadza także nowe zasady dotyczące udziału biegłego w procesie połączenia jeżeli spółką nowo zawiązaną lub przejmująca jest spółka akcyjna (art. 503 (1) § 2 k.s.h.). Pomimo zgody wszystkich wspólników na brak badania planu połączenia niezbędne będzie w takim przypadku zbadanie przez biegłego majątku spółki przejmowanej lub spółek łączących się na zasadach obowiązujących przy wnoszeniu wkładów niepieniężnych (art. 503 (1) § 2 ksh).

 Zabezpieczenie interesów wierzycieli

Następną nowością jest wzmocnienie ochrony wierzycieli poprzez wprowadzenie możliwości skorzystania z instytucji sądowego zabezpieczenia ich praw w razie nie dojścia do porozumienia z łączącą się spółką. W ciągu 6 miesięcy od ogłoszenia o połączeniu, wierzyciele będą mieli możliwość sądowego domagania się zabezpieczenia swoich roszczeń, będą jednak musieli udowodnić że połączenie może zagrozić ich zaspokojeniu oraz wystąpić z żądaniem zabezpieczenia od spółki przejmującej. Dopiero brak porozumienia umożliwi uzyskanie sądowego zabezpieczenia.

Ze względu na duże znaczenie praktyczne dla funkcjonowania spółek handlowych wprowadzone zostały przepisy przejściowe, zgodnie z którymi ogłoszenie planu połączenia lub podziału spółek przed dniem wejścia w życie ustawy powoduje podległość procesów łączeniowych pod przepisy sprzed nowelizacji – tzw. zasada działania ustawy dawnej.

Wprowadzone zmiany powinny pozytywnie wpłynąć na konkurencyjność przedsiębiorstw  - komentarz eksperta (GHMW)

Nowe przepisy liberalizują wymogi związane z procesami łączeniowymi spółek a także przewidują unowocześnienie stosowanych dotychczas procedur poprzez większe wykorzystanie narzędzi informatycznych. Już na etapie uzgadniania planu połączenia lub podziału zmniejszono obciążenia spółek. Odstąpienie od wymogu ogłoszenia w MSiG planu połączenia lub podziału i możliwość umieszczenia go do publicznej wiadomości wyłącznie na stronie internetowej pozwala na skróceniu czasu realizacji transakcji a także na zmniejszenie jej kosztów. Nowelizacja wprowadza ponadto możliwość udostępniania za pośrednictwem internetu dokumentacji związanej z połączeniem lub podziałem a także umożliwia przesyłanie wspólnikom łączących się spółek odpisów takich dokumentów drogą mailową, jeżeli wspólnicy wyrazili zgodę na taką formę komunikacji. Dzięki temu  ułatwiony został dostęp do dokumentacji transakcyjnej, bez konieczności drukowania dużej ilości dokumentów oraz wizyt w siedzibie firmy. Większość przedsiębiorców i tak korzystała z elektronicznego obiegu dokumentów, dlatego dobrze, że nowe unormowania sankcjonują i tak powszechnie stosowane już rozwiązanie.

Zarządy Spółek będą mogły także wdrożyć uproszczoną procedurę pozwalającą na odstąpienie nie tylko od badania planu połączenia (podziału), ale także od konieczności przygotowywania niektórych dokumentów oraz informacji, np. sprawozdań uzasadniających połączenie czy  informacji o zmianach w zakresie składników majątku po dniu sporządzenia planu połączenia (podziału). Możliwe to będzie jednak wyłącznie za zgodą wszystkich wspólników. Jeżeli którykolwiek z nich (szczególnie mniejszościowy) będzie miał poczucie zagrożenia swoich interesów, może nie wyrazić zgody na uproszczony tryb lub też wyrazić zgodę na odstąpienie tylko od niektórych elementów procedury. W związku z tym  zliberalizowane przepisy będą w praktyce stosowane przez spółki o nielicznej liczbie zgodnie współpracujących ze sobą wspólników.

Po nowelizacji dokonanej ustawą z 5 grudnia 2008 roku możliwe było zwolnienie z obowiązku z badania planu połączenia za zgodą wszystkich wspólników, niezależnie od rodzaju spółki przejmującej lub nowo zawiązanej. Możliwość taka została zachowana, jednakże w przypadku, gdy spółką nowo zawiązaną lub przejmującą jest spółka akcyjna, zwolnienie od badania planu połączenia lub podziału automatycznie spowoduje uruchomienie procedury przewidzianej dla badania aportów. Ponieważ  przepisy dotyczące badania aportów wprowadzają dodatkowe obowiązki (np. konieczność sporządzenia szczegółowego sprawozdania) i są bardziej restrykcyjne od przepisów dotyczących badania planu połączenia, wydaje się, że uproszczona procedura połączenia nie będzie w tym zakresie często stosowana, chyba, że zaistnieją okoliczności wymienione w art. 312 (1) ksh.

Autor: Patrycja Prawdzic Łaszcz  Radca Prawny

Partner w kancelarii „Gach Hulist Mizińska Wawer adwokaci i radcowie prawni” sp.p.