Prowadzisz działalność gospodarczą na mniejszą skalę? Chcesz skorzystać z „małego ZUS plus” i zapłacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne od 1 lutego 2020 r.? Przeczytaj ten artykuł.

Od lutego wchodzi w życie Mały ZUS Plus

Od 1 lutego 2020 r. będą obowiązywać nowe zasady korzystania z „małego ZUS plus”/ „małej działalności gospodarczej plus”.  Będziesz mógł opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru, której wysokość będzie zależeć od Twoich dochodów z działalności gospodarczej.

Więcej firm skorzysta z niższych składek na ubezpieczenia społeczne. 1 lutego wchodzą w życie – przygotowane przez MR we współpracy z ZUS – zmiany w Małym ZUS dla przedsiębiorców, czyli tzw. Mały ZUS Plus.

Co się zmienia?

Dotychczas z Małego ZUS-u mógł skorzystać przedsiębiorca, którego ubiegłoroczny przychód nie przekraczał 30-krotności minimalnego wynagrodzenia. Na przykład w styczniu ulga przysługuje firmom, których przychód wyniósł maksymalnie 67,5 tys. Ale już niedługo ten limit znacząco wzrośnie. Od 1 lutego z Małego ZUS-u będzie mógł skorzystać przedsiębiorca, którego przychód z poprzedniego roku kalendarzowego nie przekroczył 120 tys. zł.

Zmieni się również sposób obliczania składek. Teraz kwota składek na Małym ZUS zależy od przychodu. Natomiast od lutego będzie zależała od dochodu. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie połowa przeciętnego miesięcznego dochodu uzyskanego z działalności w poprzednim roku. Co ważne, nie zmieni się sposób obliczania minimalnej i maksymalnej podstawy wymiaru składek na Małym ZUS. Podstawa wymiaru składek nadal będzie musiała się mieścić pomiędzy 30% minimalnego wynagrodzenia krajowego a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (czyli między 780 zł a 3136,20 zł w 2020 roku).

W wyliczeniu nowej podstawy wymiaru składek za luty pomoże przedsiębiorcy kalkulator Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który można znaleźć na stronie eSkladka.pl. Od lutego będzie on zawierał dane potrzebne do obliczeń dot. Małego ZUS-u Plus.

Kiedy zgłosić się do Małego ZUS-u Plus?

Przedsiębiorca, który chce od lutego korzystać z Małego ZUS-u Plus i spełnia warunki, powinien zgłosić się do ulgi maksymalnie do 2 marca. Zrobi to, składając w ZUS odpowiednie dokumenty: ZUS ZWUA (wyrejestrowanie z dotychczasowym kodem ubezpieczenia) oraz ZUS ZUA lub ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczeń z kodem właściwym dla Małego ZUS: 05 90 albo 05 92). Dodatkowo w marcu musi złożyć dokumenty rozliczeniowe za luty z informacją o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie oraz formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

W nieco innej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy już w styczniu 2020 roku korzystają z Małego ZUS-u i chcą kontynuować ulgę na nowych zasadach. Oni nie muszą się przerejestrowywać. Mają natomiast obowiązek dwukrotnie złożyć dokumenty rozliczeniowe z informacjami potrzebnymi do wyliczenia nowych składek – najpierw w lutym (za styczeń), potem w marcu (za luty).

Pozostałe warunki do Małego ZUS Plus – bez zmian

Od 1 lutego Mały ZUS Plus jest dla przedsiębiorcy, którego przychód w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. zł. Jeśli działalność gospodarcza była prowadzona krócej, limit przychodu wylicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy. Z ulgi skorzysta tylko osoba, która prowadziła działalność gospodarczą w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.

Z Małego ZUS-u Plus wykluczone są firmy, które rozliczają się na podstawie karty podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od podatku VAT oraz te, które prowadzą także inną pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej). Z ulgi nie skorzysta także osoba, która wykonuje dla byłego lub obecnego pracodawcy to, co robiła dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Mały ZUS Plus będzie można opłacać dopiero po wykorzystaniu przysługującej przez pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności „ulgi na start” (jeśli przedsiębiorca się na nią zdecydował) oraz 2-letniego okresu preferencyjnych składek. Na Małym ZUS Plus można być maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia firmy. Ulga dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Składkę zdrowotną przedsiębiorca opłaca w pełnej wysokości. 

Mały ZUS plus - zgłoszenie do ubezpieczeń

Jeśli chcesz  korzystać z „małego ZUS plus”, inaczej zwanego małą działalnością gospodarczą plus, a korzystałeś z ”małego ZUS” w 2019 r. i w styczniu 2020 r. to nie musisz ponownie zgłaszać się do ubezpieczeń.

Jeżeli chcesz skorzystać z „małego ZUS plus ”, a nie korzystałeś z ”małego ZUS”  w 2019 r. i w styczniu 2020 r. to zgłoś się do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo od 05 92.

Jeśli chcesz skorzystać z tej ulgi musisz złożyć w ZUS dokumenty:

• wyrejestrowania z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli kontynuujesz prowadzenie działalności prowadzonej w 2019 r., a nie korzystałeś z „małego ZUS”,
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać nie później niż w terminie:

• do 2 marca 2020 r. - jeśli:

•  
  • w 2019 r. (co najmniej 60 dni) i styczniu 2020 r. prowadziłeś działalność gospodarczą  i nie korzystałeś z „małego ZUS”
  • w lutym 2020 r. rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności  gospodarczej (jeśli rozpoczniesz/wznowisz działalność w okresie 23-29 lutego – masz 7 dni liczone od dnia jej rozpoczęcia/wznowienia)

• 7 dni  liczonych od dnia spełnienia warunków do korzystania z „małego ZUS plus”  jeśli spełnisz warunki w innym miesiącu niż luty 2020 r.

Oprócz dokumentów zgłoszeniowych, masz również obowiązek przekazania dokumentów ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II , w związku korzystaniem z „małego ZUS plus”.

Dokumenty te przekazujesz w komplecie z deklaracją ZUS DRA.

Jakie dokumenty zgłoszeniowe musisz złożyć, jeśli chcesz skorzystać z „małego ZUS plus”?

1. W 2019 r. i w styczniu 2020 r. prowadziłeś działalność gospodarczą  i nie korzystałeś z „małego ZUS” powinieneś złożyć:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli na dzień 31 stycznia 2020 r. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z „małego ZUS” albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli akurat 31 stycznia 2020 r. zakończy się okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Jeśli korzystałeś z „małego ZUS” w styczniu 2020 r. i nadal chcesz korzystać z „małej działalności plus” nie przekazujesz żadnych dokumentów zgłoszeniowych.

1. W lutym 2020 r. rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności gospodarczej, którą prowadziłeś w 2019 r. (przynajmniej 60 dni) powinieneś złożyć:

• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokument ten musisz przekazać w terminie najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Jeżeli rozpoczniesz lub wznowisz działalność po 22 lutym 2020 r. (przez co do końca miesiąca zostanie mniej niż 7 dni), zgłoszenie do ubezpieczeń składasz w terminie 7 dni liczonymi od daty rozpoczęcia/wznowienia działalności.

1. Rozpoczniesz lub wznowisz działalność gospodarczą później niż w lutym 2020 r. powinieneś złożyć:

• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokument ten musisz przekazać w terminie  7 dni  liczonych od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej.

1. Będziesz korzystał z „małej działalności gospodarczej plus” później niż w lutym 2020 r. powinieneś przekazać do ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z „małego ZUS plus” (np. zaprzestałeś wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli skończyłeś okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie  7 dni  liczonych od pierwszego dnia, w którym będziesz spełniał warunki do korzystania z „małego ZUS plus” (np. skończyłeś okres „preferencyjnych składek” na ubezpieczenia społeczne w trakcie roku).

Nie zgłoszenie się w terminie do ulgi oznacza rezygnację z niej. O rezygnacji więcej w dalszej części.

Przykład 1
Pan Bartłomiej prowadzi od 2016 r. działalność gospodarczą. Ponieważ jego przychody z tej działalności w 2019 r. były wyższe niż obowiązujący limit, nie może skorzystać w styczniu 2020 r. z „małego ZUS”. Od 1 lutego 2020 r. spełnia wszystkie warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Pan Bartłomiej powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 10 (nie jest rencistą) i zgłosić się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 90. Aby zachować termin, dokumenty te powinien przekazać do ZUS najpóźniej 2 marca 2020 r.

Przykład 2
Pani Agnieszka wznowiła działalność gospodarczą 25 lutego 2020 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Pani Agnieszka powinna przekazać zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego najpóźniej do 3 marca 2020 r.

Przykład 3
Pani Magda wznowi działalność gospodarczą 3 lutego 2020 r. Ponieważ jednocześnie jest pracownikiem zatrudnionym na cały etat, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Do końca lutego powinna przekazać do ZUS zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92.

Przykład 4
Pani Anna jest rencistką (rentę wypłaca jej ZUS). Zawiesiła działalność gospodarczą od 1 kwietnia 2019 r. do 31 marca 2020 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. W tym celu musi najpóźniej 8 kwietnia 2020 r. przekazać ZUS ZUA wskazując datę obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 1 kwietnia 2020 r., z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 92.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby, która rozpocznie lub wznowi prowadzenie działalność gospodarczej w lutym 2020 r. nastąpi od dnia wskazanego we wniosku, jeśli zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie do końca tego miesiąca, a jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.   

Przykład 5
Pan Bernard rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 1 lutego 2020 r. Prowadził ją też do 31 maja 2019 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA przekazał 25 lutego 2020 r. Na formularzu tym wskazał 1 lutego 2020 r. jako datę objęcia ubezpieczeniami, w tym ubezpieczeniem chorobowym. Od 1 lutego 2020 r. będzie objęty ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym.

Jeśli dokonasz zgłoszenia do  ubezpieczeń do końca lutego 2020 r. bądź jeśli do końca lutego zostało mniej niż 7 dni – w terminie 7 dni, ubezpieczeniem chorobowym będziesz objęty od daty przez Ciebie wskazanej.

Niedochowanie wskazanych terminów na dokonanie zgłoszenia będzie skutkowało objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia złożenia zgłoszenia.

Przykład 6
Pani Ewa nie spełnia warunków do korzystania z „małej działalności gospodarczej” za styczeń 2020 r. z uwagi na wysokość rocznego przychodu z tej działalności za rok 2019, który wyniósł 78 000 zł. Od 1 lutego 2020 r. spełnia ona warunki do „małego ZUS plus”.

Wyrejestrowanie i ponowne zgłoszenie od 1 lutego 2020 r. z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 złożyła 27 lutego. W zgłoszeniu tym wnioskowała również o objęcie jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 lutego. Z uwagi na to, że zgłoszenie to wpłynęło przed końcem lutego objęcie tym ubezpieczeniem nastąpiło od tej daty.

Jakie warunki musisz spełnić?

Aby skorzystać z „małej działalności plus”:

• musisz prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
• Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie może przekroczyć 120 000 zł.

Przykład 7
Pani Edyta prowadzi działalność gospodarczą od 1 września 2016 r. Nigdy jej nie zawieszała. Ponieważ Jej przychód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 100 000 zł, nie przekroczyła limitu przychodu, który przy spełnieniu pozostałych warunków pozwoli jej korzystać z „małego ZUS plus” od lutego 2020 r. Pani Edyta nie mogłaby natomiast skorzystać z „małego ZUS” w styczniu 2020 r., tj. na dotychczasowych zasadach. W styczniu obowiązywał bowiem limit 67 500 zł (30-krotność minimalnego wynagrodzenia w 2019 r.).

Jeśli w poprzednim roku rozpocząłeś, zakończyłeś lub zawieszałeś działalność, przez co prowadziłeś ją tylko przez część roku, limit którego nie mógł przekroczyć przychód z działalności jest odpowiednio niższy. Ustalisz go przez podzielenie 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych poprzedniego roku i pomnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

Przykład 8
Pan Maciej prowadził działalność gospodarczą od 1 stycznia 2019 r. do 31 października 2019 r. Działalności nie zawieszał. 1 lutego 2020 r. ponownie rozpocznie działalność. W roku 2019 dni kalendarzowych było 365, Pan Maciej prowadził działalność gospodarczą przez 304 dni w 2019 r. Limit, którego nie mogą przekroczyć jego przychody z działalności gospodarczej w 2019 r. aby mógł od 1 lutego skorzystać z „małego ZUS plus” wynosi 99 945,21 zł.

(120 000 : 365) x 304 = 99 945,205479452

Liczba dni prowadzenia działalności gospodarczej odpowiada liczbie dni podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności w poprzednim roku. Dlatego nie uwzględniaj w niej liczby dni, w których wprawdzie prowadziłeś działalność gospodarczą, ale podlegałeś ubezpieczeniu w KRUS albo za granicą. Uwzględnij natomiast liczbę dni, w których korzystałeś z tzw. ulgi na start.

Przykład 9
Pani Eliza prowadzi działalność gospodarczą, ale podlegała do 30 września 2019 r. ubezpieczeniu społecznemu rolników. Ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlegała w 2019 r. przez 92 dni. Limit, którego nie mogą przekroczyć jej przychody z działalności gospodarczej wynosi 30 246,58 zł.

(120 000 : 365) x 92 = 30246,575342465

Przykład 10
Pan Jan od 1 sierpnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. korzystał z tzw. ulgi na start, ponieważ w 2017 r. prowadził pozarolniczą działalność jako wspólnik spółki jawnej, nie może od 1 lutego 2020 r. opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Może jednak spełniać warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”.

Limit dla przychodów z działalności gospodarczej Pana Jana wynosi: 50 301,37 zł.

(120 000 : 365) x 153 = 50 301,369863013

Kiedy nie skorzystasz z „małego ZUS plus”?

Nie skorzystasz z tej ulgi, jeśli:

1. w poprzednim roku (w 2019 r.) prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni, tj. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni

Przykład 11
Pan Krzysztof był objęty ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od 5 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. W konsekwencji w 2019 r. podlegał ubezpieczeniom z tego tytułu tylko przez 57 dni. Nie spełnia warunku do skorzystania z „małego ZUS plus”.

Jeśli rozliczałeś się w formie karty podatkowej i rozliczałeś podatek VAT od sprzedaży, Twoim przychodem z działalności gospodarczej jest wartość sprzedaży, o której mowa w ustawie o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku.

Przykład 12
Pan Andrzej był objęty ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym jako wspólnik spółki jawnej do 5 stycznia 2019 r. Od 1 lutego 2019 r. prowadzi działalność gospodarczą. Pan Andrzej nie spełnia warunku do korzystania z „małego ZUS plus”.

„Mały ZUS plus” możesz opłacać, jeśli skorzystałeś wcześniej z: „ulgi na start” (chyba że zrezygnujesz z korzystania z tego uprawnienia) oraz z „preferencyjnych składek”. Nie możesz opłacać składek „mały ZUS plus” w pierwszym roku prowadzenia działalności.

Przykład 13
Pani Urszula od 1 września 2018 r. opłaca składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Okres 24 miesięcy, w których ma opłacać te  składki mija 31 sierpnia 2020 r. Jeśli Pani Urszula spełni pozostałe warunki, od 1 września 2020 r. będzie mogła skorzystać z „małej działalności plus”.

Przykład 14
Pani Leokadia oprócz prowadzenia działalności gospodarczej była zatrudniona do 31 stycznia 2020 r. na podstawie umowy o pracę. Od 1 lutego 2020 r. rozszerzyła zakres prowadzonej działalności i od tego dnia wykonuje usługi księgowe dla pracodawcy (u którego pracowała jako księgowa) w ramach prowadzonej działalności. Współpracę z byłym pracodawcą zamierza kontynuować do 31 października 2020 r. Od 1 listopada 2020 r. jeśli spełni pozostałe warunki może korzystać z „małego ZUS plus”.

Jak długo możesz korzystać z „małego ZUS plus”?

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Jako miesiąc kalendarzowy przyjmij każdy miesiąc, w którym podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu co najmniej jeden dzień.

Jeśli korzystałeś z „małego ZUS” w 2019 r., lub w styczniu 2020 r. okres ten wlicza się zarówno do 36 jak i 60 miesięcy kalendarzowych.

Jak ustalisz dochód z działalności gospodarczej?

Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, korzystających z „małej działalności plus”, podstawa wymiaru składek uzależniona jest od dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego.

Jeśli jesteś osobą, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się z podatku na zasadach ogólnych (podatek według skali albo podatek liniowy) to ustal wysokość dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej zgodnie z  przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jeśli jesteś natomiast osobą, do której w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług  na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód  z działalności gospodarczej (którym jest wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku) przez współczynnik 0,5.

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Podobnie, jeśli jesteś osobą, do której w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód z działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) przez współczynnik 0,5.

Również w tym przypadku otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Jeżeli do kosztów uzyskania przychodu zaliczyłeś składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz osób z Tobą współpracujących, dolicz kwoty tych składek do rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przykład 15
Pan Tomasz opłacał podatek w 2019 r. na podstawie karty podatkowej, równocześnie opłacał podatek VAT. Przeciętny roczny przychód ze sprzedaży w 2019 r. wyniósł 39 703,87 zł. Zatem przeciętny roczny dochód – dla celów ustalenia „małej działalności gospodarczej plus” za ten rok wynosi 19 851,94 zł.

39 703,87 x 0,5 = 19 851,935

Jak obliczysz podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne?

Podstawę wymiaru składek ustalisz w trzech krokach:

1. Najpierw ustal przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru:

Roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany

w poprzednim roku kalendarzowym

------------------------------------------------------------------------------------                  x 30

Liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej

działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

Przykład 16
Pani Agata spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Jej roczny dochód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 47 238,65 zł. Prowadziła działalność przez 304 dni (2 m-ce działalność była zawieszona). Zatem jej przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej wynosi 4 661,71 zł.

(47 238,65 / 304) x 30 = 4 661,7088816

2. Pomnóż przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, przez współczynnik 0,5.

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

Przykład 17
Przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej Pani Agaty (z wcześniejszego przykładu) w 2019 r. wyniósł 4 661,71 zł. Zatem jej podstawa wymiaru składek od 1 lutego  2020 r. wyniesie 2 330,86 zł.

4 661,71 x 0,5 = 2 330,855

Przykład 18
Pani Elżbieta spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Obliczyła, że jej przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 2 519,41 zł. Zatem jej najniższa podstawa wymiaru składek od 1 lutego 2020 r. wynosi 1 259,71 zł.

2 519,41 x 0,5 = 1 259,705

Przykład 19
Pani Joanna spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Obliczyła, że od lutego 2020 r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 750 zł.

30% minimalnego wynagrodzenia w 2020 r. wynosi 780 zł. Oznacza to, że dla Pani Joanny podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne od 1 lutego 2020 r. nie może być niższa niż 780 zł.

Od jakiej kwoty będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne?

W okresie, w którym będziesz korzystać z „małego ZUS plus” możesz w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od  podstawy wymiaru ustalonej zgodnie z podanymi wcześniej zasadami bądź od kwoty wyższej.

Ważne! Wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.

Przykład 20
Pan Michał obliczył, że od 1 lutego 2020 r. podstawa wymiaru składek na jego ubezpieczenia nie może być niższa niż 857,46 zł. Postanowił jednak w każdym miesiącu, począwszy od lutego 2020 r. deklarować do podstawy wymiaru składek kwotę wyższą – 2 600 zł.

Jakie będziesz miał obowiązki związane z korzystaniem z „małego ZUS plus”?

Oprócz obowiązków związanych z podleganiem ubezpieczeniom, które dotyczą także innych płatników składek, jak przekazywanie dokumentów ubezpieczeniowych i opłacanie składek, będziesz miał także inne obowiązki.

Należą do nich:

• obowiązek przekazania w deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym informacji o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie oraz formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz podstawie wymiaru składek (ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II),
• obowiązek przedstawienia na nasze żądanie dokumentów potwierdzających zastosowane przez Ciebie w poprzednim roku kalendarzowym formy opodatkowania, wysokość rocznego przychodu i rocznego dochodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania. Jeśli tego nie zrobisz ustalimy Ci za wszystkie miesiące danego roku podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jeśli w związku z korzystaniem z „małego ZUS” w styczniu 2020 r. przekazałeś ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II, masz również obowiązek przekazania tych dokumentów w związku korzystaniem z „małego ZUS plus”.

W takim przypadku w roku 2020 r. obowiązują Cię dwie podstawy wymiaru składek:

• ustalona na okres styczeń 2020 r. oraz
• ustalona na okres od lutego do grudnia 2020 r.

Dokumenty te przekazujesz w komplecie z deklaracją ZUS DRA

Przykład 21
Pan Marcin prowadzi działalność gospodarczą od 2015 r. W 2019 r. spełniał warunki i korzystał z ulgi „mały ZUS”. W styczniu 2020 r. również spełnia warunki do skorzystania z tej ulgi. Za styczeń 2020 r. składa dokument ZUS DRA cz. II (w komplecie z ZUS DRA), w którym wykaże informację o rocznym przychodzie uzyskanym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w 2019 r., oraz o najniższej podstawie wymiaru składek na styczeń 2020 r. Od 1 lutego będzie spełniał również warunki do skorzystania z ulgi „mała działalność gospodarcza plus”. W 2019 r. rozliczał podatek w formie karty podatkowej i nie był zwolniony z podatku VAT. Pan Marcin jest zobowiązany do złożenia za miesiąc luty 2020 r. dokumentu ZUS DRA cz. II (wraz z ZUS DRA), w którym wykaże: informację o formie opodatkowania w roku 2019 (karta podatkowa), kwotę rocznego przychodu, rocznego dochodu uzyskanych w 2019 r., oraz kwocie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalonej na okres od lutego do grudnia 2020 r.

Czy możesz zrezygnować z „małego ZUS plus”?

Będziesz mógł zrezygnować z uprawnienia do ustalania podstawy wymiaru składek w zależności od wysokości dochodu, tj. do korzystania z „małej działalności plus”.

Zrezygnować możesz w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa. Nie zgłoszenie się do niej w terminie też jest uznawane za rezygnację z „małego ZUS plus”.

Przykład 22
Pan Paweł (nie jest rencistą) zakończył działalność gospodarczą 31 marca 2019 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Działalność gospodarczą ponownie rozpocznie 1 lutego 2020 r. Jeśli nie chce zrezygnować z uprawnienia do „małego ZUS plus” musi do końca lutego 2020 r. zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego wskazując 1 lutego 2020 r. jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń, z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 90.

Przykład 23
Pan Jacek (nie jest rencistą) w styczniu 2020 r. korzystał z „małego ZUS”. Od lutego 2020 r.  spełnia warunki do „małego ZUS plus” i nie chce z niego zrezygnować. Musi zatem za luty 2020 r. przekazać dokumenty rozliczeniowe z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 90. Nie ma obowiązku złożenia  zgłoszenia z kodem ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 90.

Możesz też zrezygnować z uprawnienia do „małej działalności plus” po pewnym okresie korzystania z niego. Zrezygnować możesz najwcześniej od miesiąca w którym przekażesz wyrejestrowanie z ubezpieczeń.

Przykład 24
Pani Barbara (nie ma przyznanej renty) korzystała z „małego ZUS plus” od 1 lutego 2020 r. W lipcu 2020 r. postanowiła zrezygnować z tego uprawnienia. Powinna wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 90 od 1 lipca 2020 r. i zgłosić się od tej samej daty do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się 05 10.

Rezygnacja jest nieodwołalna. Oznacza to, że za miesiąc, w którym zrezygnujesz oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego będziesz opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jaka podstawa wymiaru na ubezpieczenie zdrowotne?

Zmiany, które wejdą w życie od 1 lutego 2020 r. nie dotyczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Składki te będziesz opłacał od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Płacisz składkę zdrowotną w pełnej wysokości za każdy miesiąc ubezpieczenia, nawet jeśli w danym miesiącu pobrałeś zasiłek.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl