Na czym polega zawód doradcy podatkowego?

9.11.2005

Kim jest doradca podatkowy?

Pierwsi profesjonalni doradcy podatkowi pojawili się w naszym kraju wraz z wprowadzeniem gospodarki rynkowej. Zawód doradcy podatkowego został w Polsce oficjalnie uznany dopiero w 1997 r. Jest więc profesją stosunkowo młodą.

Podstawy funkcjonowania tej grupy zawodowej, warunki wykonywania tego zawodu oraz organizacja i zasady działania samorządu doradców podatkowych zostały określone w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz.U. z 1996 r., nr 102, poz. 475). Zawód doradcy podatkowego stał się tym samym zawodem regulowanym, tzn. takim, którego wykonywanie określone jest przepisami.

Ustawowe uregulowanie zasad wykonywania tego zawodu powoduje, że jest on zaliczany jest do tzw. zawodów zaufania publicznego.

Czym zajmuje się doradca podatkowy?

Czynności doradztwa podatkowego obejmują:

udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych,
prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie; przy czym należy zaznaczyć, że pod pojęciem deklaracji należy rozumieć zeznania, wykazy, informacje oraz inne dokumenty, obowiązek złożenia których wynika z przepisów prawa podatkowego.

Żeby uznać dane czynności za czynności doradztwa podatkowego, muszą one być zlecone przez wymieniony w przepisach ustawy podmiot (podatnika, płatnika, inkasenta lub inny ww. podmiot) lub zostać wykonane na jego rzecz, a ponadto udzielane porady i wyjaśnienia oraz sporządzane opinie muszą dotyczyć konkretnego podmiotu.

Podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego są:

osoby fizyczne, wpisane na listę doradców podatkowych,
adwokaci i radcowie prawni,
biegli rewidenci.

O „zawodowym” charakterze czynności doradztwa podatkowego można mówić wtedy, gdy są one wykonywane często, a celem ich wykonywania jest uczynienie z nich głównego lub ubocznego źródła przychodów (nawet gdy zostały wykonane nieodpłatnie). Jeśli doradzanie nie ma charakteru zawodowego, jak np. okazjonalna porada na temat podatków w gronie znajomych, to czynność ta nie jest czynnością doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy i nie podlega jej rygorom.

Doradca podatkowy przygotowuje deklaracje i zeznania podatkowe dla klientów oraz udziela konsultacji i porad (np. w zakresie interpretacji prawa podatkowego). Pomaga również klientom zminimalizować obciążenia podatkowe, wykorzystać wszystkie dostępne ulgi podatkowe. Opracowuje korzystne sposoby płatności i rozliczeń podatkowych.

Doradca podatkowy prowadzi często księgowość przedsiębiorstw (księgi rachunkowe lub podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz ewidencje do celów podatkowych) oraz zarządza ich finansami oraz przygotowuje sprawozdania finansowe (np. bilanse, rachunki zysków i strat).

Opracowuje on dla klienta propozycje optymalnych podatkowo kierunków działań firmy i ocenia opłacalność zawierania pewnych kontraktów między przedsiębiorstwami - czasem uczestniczy w negocjacjach prowadzonych w tej sprawie.

Przedstawiciele tej profesji mogą również reprezentować klienta w sporze z władzami skarbowymi, przygotowując np. odwołania od decyzji władz skarbowych.

Jak wynika z powyższego, jest to praca interesująca, lecz bardzo odpowiedzialna.

Z reguły doradcy podatkowi wykonują swój zawód zakładając własne biura (kancelarie) podatkowe. Często też są zatrudnieni w wielkich firmach świadczących m.in. usługi doradcze.

Prawa i obowiązki doradcy podatkowego

Uprawnienia i prawne obowiązki doradcy podatkowego

Prawa	Obowiązki
Prawo zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego, podczas gdy Ustawa o doradztwie podatkowym penalizuje przypadki wykonywania zawodu doradcy podatkowego bez wymaganych do tego uprawnień (zagrożenie grzywną do 50.000 zł).	Doradca podatkowy ma obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności doradztwa podatkowego, a konsekwencją jego niedopełnienia jest skreślenie z listy doradców
	Obowiązek stałego podnoszenia swoich kwalifikacji
	Doradca podatkowy jest zobowiązany przechowywać przez okres 5 lat kopie sporządzanych na piśmie opinii, wystąpień w imieniu podatników, płatników, inkasentów oraz osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów, w sprawach obowiązków podatkowych, a także udzielonych im porad. Po upływie 5 lat doradca podatkowy obowiązany jest zniszczyć te dokumenty.
	Obowiązek umieszczania na wszystkich pismach sporządzonych w związku z wykonywaniem doradztwa podatkowego firmę (nazwę), pod jaką doradztwo to jest wykonywane, oraz miejsce jego wykonywania, podpis oraz numer wpisu na listę doradców podatkowych. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do zeznań i deklaracji podatkowych sporządzonych przez doradcę podatkowego w imieniu i na rzecz podatnika.
Doradcę podatkowego obowiązuje tajemnica zawodowa; nie może on być przesłuchiwany jako świadek (odmawia zeznań) co do faktów i informacji, o których dowiedział się wykonując swój zawód, chyba że został zwolniony od tego obowiązku w trybie określonym odrębnymi ustawami. Tajemnica zawodowa jest jednak wyłączona w przypadkach określonych prawem (np. w tzw. ustawie o praniu brudnych pieniędzy).	Doradcę podatkowego obowiązuje tajemnica zawodowa; Powinien zachować w tajemnicy wszelkie fakty i informacje, z którymi zapoznał się w związku z wykonywaniem zawodu
Doradca podatkowy może być pełnomocnikiem podatnika, płatnika, inkasenta oraz osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej w sprawach ich obowiązków podatkowych. Doradca podatkowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.	Obowiązek kierowania się przede wszystkim dobrem klienta.
Doradca podatkowy uprawniony jest także do występowania w charakterze pełnomocnika przed sądem administracyjnym w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych; Ma też prawo wnoszenia kasacji.	Do obowiązków doradcy należy śledzenie zmian prawnych, a także bieżącej literatury, prasy i orzecznictwa w zakresie prawa podatkowego i finansów.
Doradca podatkowy jest uprawniony do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, bez konieczności uzyskiwania stosownych uprawnień.	Każdy doradca podatkowy obowiązkowo, od chwili wpisu na listę, należy do Krajowej Izby Doradców Podatkowych, która jest samorządem zawodowym działającym na podstawie ustawy z dnia z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym; W wykonywaniu swoich zadań samorząd doradców podatkowych jest niezależny i podlega tylko ustawom.
	Obowiązek zawiadamiania Krajowej Rady Doradców Podatkowych o wszelkich zmianach danych objętych wpisem na listę oraz dostarczenia jej odpisu umowy spółki bądź wypisu z rejestru przedsiębiorców w przypadku rozpoczęcia wykonywania zawodu w formie spółki niemającej osobowości prawnej, w terminie 14 dni od daty zaistnienia tych zdarzeń. Kara grzywny za naruszenia tych obowiązków wynosi do 5.000 zł.
	Obowiązek opłacania składki członkowskiej z tytułu przynależności do korporacji zawodowej

Korzyści i utrudnienia związane z wykonywaniem zawodu doradcy podatkowego

Korzyści	Utrudnienia
Ograniczony dostęp do zawodu (kwalifikacje i egzamin państwowy) zapobiega ostrej konkurencji wśród doradców	Możliwość wykonywania niektórych czynności doradztwa podatkowego przez inne grupy zawodowe (np. osoby uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych)
Tytuł "doradca podatkowy" podlega ochronie prawnej	Doradcy podatkowi mają - poza drobnymi wyjątkami - zakaz podejmowania innej działalności oraz zatrudniania się.
Zaufanie klientów związane z przynależnością do tzw. zawodu zaufania publicznego	Doradca podatkowy, a także osoby którym doradca powierza konkretne obowiązki, w razie wyrządzenia szkody przy wykonywaniu czynności, do których jest uprawniony, ponoszą odpowiedzialność za szkodę na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym
	Konieczność stosowania się do wymagających zasad etyki zawodowej
Prestiż związany z wykonywaniem zawodu prawniczego	Doradca podatkowy nie może reklamować świadczonych przez siebie usług
Solidarność wewnątrzkorporacyjna	Doradca podatkowy podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej przed Sądem Dyscyplinarnym. Ponosi się ją za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków zawodowych określonych prawem, bądź też za popełnienie czynów sprzecznych z zasadami etyki zawodowej

Z powyższych zestawień wynika, że zawód doradcy podatkowego jest wymagający. Wyboru tej profesji należy zatem dokonywać z przekonania i z gotowością do poświęceń.

Zasady etyki doradcy podatkowego

Do najważniejszych zasad etyki doradcy podatkowego, wynikających z uchwały I Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych, należą następujące:

Między doradcami podatkowymi powinny być rozwiązywane w pierwszeZasady etyki doradców podatkowych wynikają z ogólnych norm moralnych i uregulowań prawnych.
Zasady etyki doradcy podatkowego nie obejmują wszystkich stanów faktycznych mogących ujawnić się w praktyce. W takich przypadkach doradca kieruje się zasadami przyjętymi uchwałami samorządu, orzecznictwem sądu dyscyplinarnego, normami zwyczajowymi środowiska zawodowego.
Doradca podatkowy strzeże godności zawodu postępując zgodnie z zasadami etyki, za których naruszenie ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną.
Doradca podatkowy powinien chronić godność zawodu oraz swoim postępowaniem budzić szacunek i zaufanie.
Doradca podatkowy powinien wykonywać czynności zawodowe według najlepszej woli i wiedzy, uczciwie i rzetelnie z zachowaniem należytej staranności.
Doradca podatkowy wykonuje swoje obowiązki zgodnie z przepisami prawa, mając na uwadze dobro klienta. Interes klienta, również według Ustawy o doradztwie podatkowym, stoi przy tym na pierwszym miejscu.
Doradca podatkowy jest zobowiązany do ciągłego samokształcenia i doskonalenia zawodowego.
Doradca podatkowy powinien przestrzegać zasad lojalności i koleżeństwa wobec innych członków samorządu.
Doradcę podatkowego obowiązuje tajemnica zawodowa w granicach zakreślonych w ustawie. Obowiązek zachowania tajemnicy nie ulega przedawnieniu i obowiązuje również byłych doradców skreślonych z listy doradców podatkowych.
Doradcę podatkowego obowiązuje zakaz reklamowania świadczonych przez siebie usług zgodnie z zapisem ustawy. Natomiast nie jest reklamą rozpowszechnianie informacji dotyczących nazwy, adresu siedziby i miejsca prowadzenia działalności, numerów telefonów, faksów, e-mail, godzin i dni urzędowania oraz zakresu świadczonych usług.
Doradca podatkowy powinien wspierać działania swojego samorządu. Jeśli doradca zostanie wybrany do władz samorządu, to powinien należycie pełnić swoją funkcję.
Doradca podatkowy ma obowiązek opłacania składki członkowskiej na zasadach ustalonych przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych.
Spory zawodowe j kolejności przed organami ich samorządu.

Za realizację powyższych zasad etyki oraz obowiązków ustawowych doradca podatkowy odpowiada dyscyplinarnie przed organami swojego samorządu zawodowego (zwłaszcza przed Sądem Dyscyplinarnym).

Należy przy tym wspomnieć, że przygotowywany jest Kodeks etyki doradców podatkowych, który być może zostanie uchwalony na II Krajowym Zjeździe Doradców Podatkowych.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. 2002 r., Nr 9, poz. 86, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Kim jest doradca podatkowy?

Czym zajmuje się doradca podatkowy?

Prawa i obowiązki doradcy podatkowego

Zasady etyki doradcy podatkowego

Komentarze