Podwykonawcy w procesie inwestycyjno-budowlanym.

Podwykonawca jest „najsłabszym ogniwem” w procesie inwestycyjnym. Pokazały to nam wydarzenia ostatnich lat. Na największych inwestycjach infrastrukturalnych realizowanych w Polsce to właśnie podwykonawcy stracili najwięcej. Wiele spółek musiało ogłosić upadłość lub popadło w przejściowe tarapaty finansowe.

Za ten stan oczywiście w dużej mierze odpowiada system zamówień publicznych oraz nierzetelność bezpośrednich uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego (inwestor, generalny wykonawca, projektant), jednakże niekiedy sami podwykonawcy nie pilnując swoich interesów pod kątem formalno-prawnym doprowadzili do sytuacji, w której trudno im pomóc.

W celu zapewnienia minimum ochrony na wypadek sytuacji, w której podwykonawca nie otrzymuje wynagrodzenia za wykonane roboty, podwykonawcy w pierwszej kolejności powinni zadbać o uzyskanie odpowiedniego statusu na budowie. Jest to możliwe poprzez uzyskanie tytułu tzw. podwykonawcy zatwierdzonego.

W  toku procesu inwestycyjno-budowlanego przyjmuje się, że mamy do czynienia
z dwoma rodzajami statusów podwykonawców, tj. podwykonawca zatwierdzony albo niezatwierdzony. Różnica pomiędzy nimi jest diametralna.

Podwykonawca zatwierdzony posiada pewne uprawnienia i zabezpieczenia, których nie ma podwykonawca niezatwierdzony. Zajmijmy się zatem tym pierwszym.

Art. 647 (1) § 2 k.c. stanowi, że do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane
z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni
od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz
z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie,
nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

Zgłoszenie do inwestora firmy jako podwykonawcy inwestycji pozwala na uzyskanie ochrony wynikającej z w/w przepisu. W tym celu należy przekazać wykonawcy odpowiedni wniosek na piśmie. Następnie należy przypilnować, aby wykonawca złożył wniosek o zatwierdzenie podwykonawcy do inwestora. Wykonawca powinien sam wyrazić zgodę oraz przekazać nam zgodę inwestora.

Jako zatwierdzony podwykonawca zyskujemy bardzo ważne uprawnienie. Inwestor jest solidarnie odpowiedzialny z wykonawcą za zapłatę naszego wynagrodzenia.

Jeżeli wykonaliśmy prace, zostały one odebrane, wystawiliśmy fakturę, a wykonawca nie uiszcza należnej płatności w terminie, to wówczas możemy dochodzić płatności również bezpośrednio od inwestora. Musimy również pamiętać, że zanim wystąpimy o płatność do inwestora powinien upłynąć termin płatności dla wykonawcy oraz powinniśmy wysłać za zwrotnym potwierdzeniem odbioru wezwanie do zapłaty do wykonawcy podając mu odpowiedni termin zapłaty (np. 14-dniowy). Kiedy wykonamy te czynności powinniśmy sprawdzić jakich dokumentów będzie wymagał od nas inwestor. Najczęściej informacje te można uzyskać na stronach internetowych inwestycji lub bezpośrednio od inwestora. Jeżeli inwestycja jest o dużej wartości, to informację taką prawdopodobnie będzie można otrzymać od  nadzoru inwestorskiego (nie mylić z nadzorem budowlanym) lub u tzw. Inżyniera jeżeli inwestycja prowadzona jest w systemie opartym na warunkach kontraktowych FIDIC.

Przy dochowaniu powyższych formalności w sytuacji, gdy inwestor lub wykonawca nie dokonają płatności za wykonane roboty, wówczas podwykonawca może wystąpić z powództwem zarówno przeciwko wykonawcy, jak i przeciwko inwestorowi. Możliwe jest również skierowanie powództwa solidarnie przeciwko wykonawcy i inwestorowi.

Oliwia Skura

Adwokat