Pomoc dla pokrzywdzonych w wyniku przestępstwa

Ktoś cię okradł, pobił, napadł albo zniszczył twoją własność? A może stosuje wobec ciebie bądź bliskiej ci osoby przemoc psychiczną lub fizyczną? Oznacza to, że jesteś osobą pokrzywdzoną w wyniku przestępstwa i masz prawo do bezpłatnej pomocy. Dowiedz się, jaką pomoc możesz uzyskać.

Kto może zgłosić się po pomoc?

O pomoc może ubiegać się:

• każdy pokrzywdzony w wyniku przestępstwa;
• każdy, kogo najbliższa osoba (np. członek rodziny, osoba pozostająca pod stałą opieką) została pokrzywdzona w wyniku przestępstwa.

Pokrzywdzony to osoba, której w wyniku przestępstwa zostało naruszone lub zagrożonechronione prawem dobro — zdrowie, nietykalność cielesna, własność, cześć, dobre imię bądź wolność seksualna.

Kiedy należy zgłosić się pomoc?

Na pomoc można liczyć zawsze, gdy tylko ty bądź bliska ci osoba zostaliście pokrzywdzeni w wyniku przestępstwa. Może to być przestępstwo:

• przeciwko mieniu — na przykład kradzież, przywłaszczenie, zniszczenie, oszustwo,
• przeciwko rodzinie i opiece — na przykład znęcanie się, niepłacenie alimentów, porzucenie, uprowadzenie, zatrzymanie,
• przeciwko wolności — na przykład pogróżki, stalking (uporczywe nękanie), handel ludźmi, uwięzienie,
• przeciwko życiu i zdrowiu — na przykład uszkodzenie ciała, zabójstwo, nieumyślne spowodowanie śmierci, bójka lub pobicie,
• seksualne — na przykład gwałt, kazirodztwo, zachowania seksualne z udziałem osoby niepełnoletniej, molestowanie seksualne,
• przemoc domowa — na przykład:
  • fizyczna, w tym bicie, popychanie, zmuszanie do kontaktów seksualnych, głodzenie,
  • psychiczna, w tym wyzywanie, wszczynanie awantur, szantaż, wymuszanie określonych zachowań, więzienie w zamkniętym pomieszczeniu,
  • wypadki komunikacyjne — na przykład wypadek drogowy lub katastrofa komunikacyjna.

Jaką pomoc można uzyskać?

Można liczyć na:

1. pomoc prawną:
   • bezpłatną poradę, w tym również pomoc w mediacji (mediacja to metoda rozwiązywania sporu przy wsparciu bezstronnego i neutralnego mediatora, która pozwala na szybsze i tańsze rozwiązanie sporu niż w postępowaniu sądowym),
   • pomoc w uzyskaniu pomocy prawnej, a więc:
     • pomoc tłumacza, jeśli nie znasz dobrze języka polskiego,
     • pomoc tłumacza języka migowego, jeśli jesteś osobą głuchą lub słabosłyszącą i komunikujesz się w tym języku,
     • pomoc tłumacza-przewodnika, jeśli jesteś osobą głuchoniewidomą;
2. pomoc psychologiczną, w tym psychoterapię;
3. pomoc materialną — gdy w wyniku przestępstwa ty lub bliska ci osoba musicie się leczyć, zadbać o swoje utrzymanie lub wykształcenie albo nie macie gdzie mieszkać. Możesz więc uzyskać pomoc w pokryciu kosztów:

• leczenia — na przykład kosztów badań, lekarstw,
• zakupu wyrobów medycznych, w tym ortopedycznych i innych – jeśli nie możesz uzyskać pieniędzy na te wyroby z innych źródeł,
• związanych z edukacją i podniesieniem kwalifikacji zawodowych,
• wynajmu pokoju czy mieszkania — jeśli ty lub bliska ci osoba musieliście opuścić miejsce zamieszkania,
• czynszu za mieszkanie, którego jesteś właścicielem i w którym nikt poza tobą nie mieszka,
• dostosowania mieszkania lub domu — jeśli w wyniku przestępstwa ty lub ktoś z twoich bliskich jest osobą niepełnosprawną,
• przejazdów komunikacją publiczną lub innego transportu — jeśli podróże są związane z uzyskaniem pomocy z Funduszu,
• zakupu żywności lub bonów żywnościowych,
• zakupu odzieży, bielizny, obuwia, środków czystości i higieny osobistej.

W jaki sposób należy ubiegać się o pomoc?

Należy zgłosić się do wybranej organizacji. Pracownik organizacji (osoba pierwszego kontaktu) powie ci, jaką pomoc otrzymasz w twojej sytuacji i co masz zrobić, aby ją uzyskać. Możesz się zgłosić do organizacji w dowolny sposób:

• zadzwoń,
• napisz e-mail,
• odwiedź siedzibę organizacji.

Gdzie można uzyskać pomoc?

W organizacji, która udziela pomocy pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa i ma dostęp do Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. To pieniądze, które Ministerstwo Sprawiedliwości przekazuje wybranym organizacjom, by mogły udzielać pomocy między innymi osobom pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa.

Sprawdź listę organizacji, w których uzyskasz pomoc.

Pomoc z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej jest bezpłatna.

Co trzeba przygotować?

• dokument, który potwierdza twoją tożsamość, na przykład dowód osobisty, paszport, legitymację,
• jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej — dokumenty z sądu, policji, prokuratury — jeśli je masz. W szczególności dokumenty, które określają terminy w postępowaniu sądowym.

Przed wizytą skontaktuj się telefonicznie z danym ośrodkiem. Dzięki temu dowiesz się, jakie inne dokumenty mogą być przydatne w twojej sprawie.

Ile trzeba będzie czekać?

Pomoc prawną czy psychologiczną możesz otrzymać nawet w ciągu kilku dni od zgłoszenia. Na inne formy pomocy możesz czekać dłużej. Dokładnych informacji udzieli ci pracownik organizacji, do której zgłosisz się po pomoc.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.) - art. 43; 
• rRozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 września 2015 r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (Dz.U. poz. 1544).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl