Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy

Nowelizacja Kodeksu pracy, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2004 r. poświęca dość dużo uwagi pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy. Pracownikiem takim jest osoba, która jest zatrudniona w wymiarze mniejszym niż wynikający z ogólnych norm prawa pracy.

Przepisy antydyskryminacyjne

Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Ustawodawca jako jeden z przykładów, co nie powinno być powodem różnicowania pracowników wskazuje zatrudnienie na czas określony lub nie określony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Wśród obowiązków pracodawcy wymienionych w art. 94 Kodeksu pracy pojawiły się również obowiązki przeciwdziałania dyskryminacji w zatrudnieniu między innymi ze względu na zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Zawarcie umowy przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy

Do zawarcia umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy odnoszą się ogólne przepisy o zawieraniu umowy o pracę.

Szczególna regulacja stanowi, że zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika.

Ustawodawca wskazał również, że pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. Nie jest bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy zatrudnienie pracownika na pełny etat w przypadku złożenia wniosku o takie zatrudnienie - jest to uzależnione od faktycznych możliwości pracodawcy do zatrudnienia pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ochrona wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze

Zasadą jest, że wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 75% wynagrodzenia określonego wyżej - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• 90% wynagrodzenia określonego wyżej - przy potrącaniu kar pieniężnych (kar porządkowych).

Jeżeli pracownik jest jednak zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone wyżej ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Obowiązek informacyjny pracodawcy

Pracodawca jest obowiązany informować pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy o możliwości zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony - o wolnych miejscach pracy.

Praca w godzinach nadliczbowych

Odnośnie pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin ustawodawca przewidział, że strony zobowiązane są do ustalenia w umowie o pracę dopuszczalnej liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy. Przekroczenie tego ustalonego w umowie wymiaru godzin uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe.

Dodatek ten wynosi (obok zwykłego wynagrodzenia):

1. 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
   • w nocy,
   • w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
   • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2. 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu.

Urlop pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy

Zasadą jest, że wymiar urlopu to:

1. 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
2. 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Natomiast wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu wyżej. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym, ustalony na tej podstawie nie może oczywiście przekroczyć wymiaru 20 i 26 dni wskazanych wyżej.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.