Składki na ZUS w przypadku zleceniobiorców, menedżerów i wykonujących dzieło

W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych opłaca się 4 rodzaje składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz składkę zdrowotną, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W przypadku pracowników, których stosunki pracy wynikają z umów o pracę sytuacja jest jasna. Natomiast w przypadku zleceniobiorców, menedżerów i osób wykonujących dzieło zachodzą spore różnice.

Zleceniobiorcy

Podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu. Obowiązek ten powstaje od dnia wskazanego w umowie - dnia rozpoczęcia jej wykonywania - do jej zakończenia.
Zleceniodawca jest obowiązany odprowadzać na rzecz zleceniobiorcy składkę zdrowotną, emerytalną i rentową. W przypadku składki wypadkowej zleceniodawca ma obowiązek jej opłacania, gdy praca jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.
Składka chorobowa natomiast płacona może być dobrowolnie.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.
Składki na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorców oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.
Składki na ubezpieczenie wypadkowe zleceniobiorców oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami finansują w całości, z własnych środków, płatnicy składek.

Wyjątki

Zleceniobiorcy, którzy są studentami lub uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych lub ponadpodstawowych korzystają ze zwolnienia z obowiązku płacenia jakichkolwiek składek na ZUS aż do ukończenia 26 roku życia. Po ukończeniu 26 lat podlegają obowiązkowi płacenia składek jak wszyscy zleceniobiorcy.
Emeryt pracujący dodatkowo na podstawie umowy zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Gdy wykonuje zlecenie w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę, obowiązkowo opłacać powinien składkę wypadkową, a do ubezpieczenia chorobowego może przystąpić na zasadzie dobrowolności.

Menedżerowie

W przypadku osób zatrudnionych na tzw. kontraktach menedżerskich, kwestia opłacania składek ZUS uzależniona jest od tego, czy kontrakt taki przybiera postać umowy o pracę, czy może postać zlecenia:

• gdy kontrakt menedżerski posiada formę umowy o pracę, menedżer podlega ubezpieczeniom jak pracownik, tzn. że składki płaci się w pełnym wymiarze jak za pracownika, dotyczy to składki: emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej, zdrowotnej, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
• gdy kontrakt przybiera formę zlecenia, mają zastosowanie reguły dotyczące opłacania składek jak w przypadku zleceniobiorcy.

Osoba wykonująca dzieło

W przypadku, gdy umowa taka ma charakter samoistny, nie jest ona podstawą do jakichkolwiek ubezpieczeń, bez względu na to, czy rozpatrujemy ubezpieczenia obowiązkowe, czy dobrowolne.
Sytuacja kształtuje się inaczej, gdy umowę o dzieło zawiera pracodawca z własnym pracownikiem.

Jeżeli umowa o dzieło została zawarta przez osobę, która pozostaje w stosunku pracy ale wykonuje dodatkowo wspomnianą umowę o dzieło, poza tym osoba ta zawarła powyższą umowę z własnym pracodawcą lub innym przedsiębiorcą, ale wykonywana jest na rzecz pracodawcy, to osoba taka jest pracownikiem w rozumieniu systemu ubezpieczeń społecznych. W tym przypadku, aby naliczyć składki na ZUS, należy przychody z tytułu umowy o dzieło zsumować z wynagrodzeniem ze stosunku pracy. Tak więc zasadą jest, iż przychody z umowy o dzieło z własnym pracownikiem podlegają oskładkowaniu jak przychód z umowy o pracę.

Wyjątki

Przychody emeryta z tytułu umowy o dzieło nie są podstawą do odprowadzania składek ani na ubezpieczenie społeczne, ani na ubezpieczenie zdrowotne. Wyłączeniu temu emeryt podlega, gdy została z nim zawarta umowa o dzieło jako z osobą będącą własnym pracownikiem. Nie ma tu znaczenia czy emeryt pobiera emeryturę, czy też nie, wystarczy, że ma on ustalone prawo do emerytury.

Obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby, z którymi zawarto umowy: agencyjną czy zlecenia i inne o świadczenie usług, do których, zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Pamiętaj, że:

• System ubezpieczeń społecznych kieruje się zasadą równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć, stan cywilny, stan rodzinny, dotyczy w szczególności warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, obliczania wysokości świadczeń, okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń,
• Za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1998 r., Nr 137, poz. 887 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.