Sukcesja jednoosobowej działalności gospodarczej
Do listopada 2018 roku w przypadku śmierci osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorca podlegał z urzędu wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają kontynuację prowadzenia firmy przez sukcesorów zmarłego przedsiębiorcy.
Co się zmieniło?
Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, w przypadku śmierci osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, możliwe jest kontynuowanie prowadzenia tej działalności z wykorzystaniem przedsiębiorstwa pozostałego po śmierci przedsiębiorcy. Przed wejściem w życie wspomnianej ustawy, śmierć osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, wiązała się z wykreśleniem z rejestru jej nazwy oraz danych dotyczących nadanego przedsiębiorcy numeru NIP i REGON. Powyższe wiązało z możliwością dziedziczenia jedynie majątku firmy, jednak jej byt prawny, ściśle związany z osobą przedsiębiorcy, podlegał wygaśnięciu. Aktualnie przyjęte rozwiązania prawne umożliwiają sukcesję również w tym zakresie, co w praktyce pozwala następcom prawnym przedsiębiorcy na realizację praw i obowiązków przedsiębiorcy nie tylko w sferze prywatnej, ale również publicznoprawnej.
Przedsiębiorstwo w spadku
Kontynuacja działalności zmarłego przedsiębiorcy następuje w formie przedsiębiorstwa w spadku, które obejmuje składniki materialne i niematerialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci. Właścicielami przedsiębiorstwa w spadku mogą być spadkobiercy przedsiębiorcy, małżonek, któremu przysługiwał udział w przedsiębiorstwie lub nabywca udziałów w przedsiębiorstwie, jeżeli nabył te udziały bezpośrednio od spadkobierców lub małżonka zmarłego przedsiębiorcy, po jego śmierci. Właściciele uczestniczą w zyskach i stratach przedsiębiorstwa w zakresie odpowiednim do posiadanych udziałów.
Zarząd sukcesyjny
Do czasu działu spadku przedsiębiorstwo w spadku podlega zarządowi sukcesyjnemu, który jest instytucją tymczasową, mającą za zadanie utrzymanie ciągłości przedsiębiorstwa do czasu uporządkowania kwestii spadkowych przez następców prawnych przedsiębiorcy. Zarządca może zostać ustanowiony przez przedsiębiorcę lub przez jego następców, w terminie dwóch miesięcy od śmierci przedsiębiorcy. Zarządca sukcesyjny uzyskuje umocowanie do wykonywania czynności sądowych i pozasądowych dotyczących prowadzenia działalności w ramach tego przedsiębiorstwa. Przejmuje ponadto obowiązki wynikające z umów o pracę, w tym również te o charakterze publicznoprawnym, związane z płatnością składek z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz rozliczeń podatkowych. Zarząd sukcesyjny wygasa najpóźniej 2 lata po śmierci przedsiębiorcy.
Michał Pichór
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?