Szkoda na cmentarzu

Najłatwiejszą formą ubezpieczenia nagrobka jest powiązanie jego ochrony z naszym ubezpieczeniem nieruchomości, m.in. mieszkania, domu lub budynków gospodarstwa rolnego. Samodzielne ubezpieczenia nagrobków jest stosowane zazwyczaj przy budowlach nagrobnych o większej wartości.

Przy wyborze odpowiedniej polisy warto zwrócić szczególną uwagę na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczycieli, tzn. przypadki, w jakich ubezpieczenie nie pokryje szkód. Dzięki temu uniknniemy rozczarowania po szkodzie. Najczęściej z ochrony wyłączone są szkody wynikające z osuwania się oraz zapadania ziemi, zabrudzenia i zanieczyszczenia nagrobka woskiem, sadzą czy dymem, skutki naturalnego starzenia się bądź degradacji materiału, kradzież elementów dekoracyjnych nieprzymocowanych trwale do nagrobka (m.in. wieńców, zniczy lub wazonów). Ubezpieczyciele nie pokrywają również szkód wyrządzonych przez podmioty prowadzące działalność np. przez kamieniarzy lub firmy pogrzebowe.

Od jakich ryzyk chroni ubezpieczenie nagrobka?

Ubezpieczenie nagrobka zadziała w razie wystąpienia zdarzeń takich jak: powódź, pożar, silny wiatr (huragan), deszcz nawalny, uderzenie pioruna, trzęsienie ziemi, uderzenie pojazdu mechanicznego, upadek statku powietrznego czy upadek drzew i ich konarów bądź masztów. Obejmuje także kradzież zwykłą czy dewastację nagrobka.

Jak określić sumę ubezpieczenia nagrobka?

Przy zawieraniu umowy (polisy) należy określić sumę ubezpieczenia nagrobka, która powinna odzwierciedlać realną wartość nagrobka, np. jego wartość odtworzeniową, tzn. taką, za którą będziemy mogli odbudować nagrobek. Warto zauważyć, iż niektóre towarzystwa stosują limity sumy ubezpieczenia, tzn. maksymalnego możliwego poziomu odszkodowania (np. 25 tysięcy zł). Przy cennych zabytkowych nagrobkach do określenia sumy ubezpieczenia może być przydatna wycena przeprowadzona przez rzeczoznawcę.

Co, jeśli ubezpieczyciel zaproponuje odszkodowanie, które nie pokryje kosztów naprawy nagrobka?

Jeżeli mamy wątpliwości co do wysokości zaproponowanego przez ubezpieczyciela odszkodowania, to można zażądać od zakładu ubezpieczeń dokładnego kosztorysu, na podstawie którego zostało ono wyliczone.

W razie zastrzeżeń co do wyliczeń ubezpieczyciela, można złożyć reklamację, wskazując na zaniżone bądź nieuwzględnione w naszej ocenie koszty potencjalnej naprawy czy odbudowy. Zakład ubezpieczeń musi się odnieść do reklamacji w ciągu 30 dni, zaś w skomplikowanych przypadkach do 60 dni. Jeżeli stanowisko ubezpieczyciela nadal nie spełni naszych oczekiwań, to zawsze można zwrócić się z wnioskiem o interwencję do Rzecznika Finansowego bądź o przeprowadzenie postępowania polubownego.

Kto może odpowiadać za szkody na cmentarzach?

Nawet jeżeli nie mamy własnego ubezpieczenia, to w przypadku niektórych szkód można liczyć na ich pokrycie, jeżeli zostały wyrządzone przez inne osoby. Najczęstsze tego typu sytuacje to szkody:

• wynikające z działania bądź zaniechania zarządcy cmentarza, np. jeśli nagrobek zostanie zniszczony przez upadające drzewo rosnące na terenie czy jego gałąź, a nie było one należycie pielęgnowane lub zabezpieczone – w takim przypadku można skorzystać z ubezpieczenia OC zarządcy cmentarza;
• wyrządzone przez posiadacza pojazdu poruszającego się po cmentarzu – wtedy można skorzystać z OC komunikacyjnego sprawcy wypadku. Zwłaszcza na większych nekropoliach, gdzie dopuszczony jest ruch pojazdów lub w najbliższych okolicach cmentarza może zdarzyć się wypadek. Wtedy co do zasady, odpowiedzialność ponosi kierowca, który nie zachował należytej ostrożności (np. manewrując potrącił przechodnia, poruszał się w niedozwolonym miejscu, nie dostosował się do znaków), a szkoda zasadniczo powinna być obsługiwana z zawartego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych lub innego ubezpieczenia OC, np. gdy cmentarz obsługują wózki elektryczne. 
• wyrządzone przez firmy pracujące na terenie cmentarza, a polegające na zniszczeniu innego nagrobka wskutek nieodpowiedniego posadowienia budowanego przez nie nagrobka lub złego zabezpieczenia terenu prac budowlanych – w takim przypadku można dochodzić roszczeń z OC tych podmiotów, jeśli takie mają, lub od samych tych firm. Niekiedy pojazdy i ciężkie maszyny służące do utrzymania porządku, kopania grobów, budowy czy konserwacji nagrobków, przenoszenia lub posadowienia pomników, mogą spowodować szkody, a odpowiedzialność za nie ponoszą co do zasady wykonawcy prac, np. firmy kamieniarskie, firmy związane z branżą pogrzebową. Np. źle zbudowany pomnik, który przewrócił się, powodując obrażenia u przechodzącej obok osoby, może być podstawą roszczeń wobec wykonawcy tego pomnika, o ile wykaże ona, że szkody zostały spowodowane z winy pracowników tych firm.
• wynikające z zawalenia się sąsiedniego nagrobka z powodu braku jego konserwacji – w takim przypadku można skorzystać z ubezpieczenia OC w życiu prywatnym właściciela takiego zaniedbanego nagrobka.

Zgłaszając szkodę, najlepiej przedstawić dowody, np. zdjęcia, zeznania świadków, które wskazują, przez kogo szkoda została wyrządzona. Zawsze dobrze jest także posiadać dokumenty poświadczające szkodę i jej wysokość - i to dotyczy przeróżnych sytuacji. Przykładowo, gdy na cmentarzu przewrócimy się na nierównym, nieodśnieżonym albo pokrytym śliskimi liśćmi chodniku, to możemy dochodzić od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zarządcy cmentarza lub od samego zarządcy cmentarza np. zadośćuczynienia za ból i cierpienie, zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji uszkodzonej kończyny, jak też utraconych zarobków - o ile wykażemy winę zarządcy w postaci zaniedbania obowiązków w zakresie utrzymania bezpieczeństwa i infrastruktury na terenie cmentarza. 

Więcej w artykule: Ubezpieczenie nagrobka