Ulga na działalność badawczo-rozwojową w zeznaniu PIT za 2017 rok

Podatnik, który prowadził w 2017 r. pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej lub tzw. podatkiem liniowym, może odliczyć od podstawy obliczenia podatku koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową.

O jaką "działalność badawczo-rozwojową chodzi?

"Działalność badawczo-rozwojowa" to działalność twórcza obejmująca: 

• badania naukowe lub 
• prace rozwojowe 

- podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

 Badania naukowe dzieli się na:

a) badania podstawowe – oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
b) badania stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce;
c) badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.

Z kolei poprzez prace rozwojowe należy rozumieć nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, w szczególności:

a) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony;
b) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.

Jakie koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową podlegają odliczeniu w zeznaniu rocznym PIT składanym za 2017 r.?

 Odliczeniu od podstawy obliczenia podatku podlegają koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane kosztami kwalifikowanymi. 
Za koszty kwalifikowane uznaje się:
 1.  należności ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej;
 2.  nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;
 3.  ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268 oraz z 2016 r. poz. 1020, 1311 i 1933) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;
 4.  odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z tzw. "podmiotem powiązanym" z podatnikiem (chodzi o podmiot powiązany w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
 5.  koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, na: 

a) przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej i dokonanie zgłoszenia do Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej lub odpowiedniego zagranicznego organu, łącznie z kosztami wymaganych tłumaczeń na język obcy,
b) prowadzenie postępowania przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej lub odpowiedni zagraniczny organ, poniesione od momentu zgłoszenia do tych organów, w szczególności opłaty urzędowe i koszty zastępstwa prawnego i procesowego,
c) odparcie zarzutów niespełnienia warunków wymaganych do uzyskania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego zarówno w postępowaniu zgłoszeniowym, jak i po jego zakończeniu, w szczególności koszty zastępstwa prawnego i procesowego, zarówno w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w odpowiednim zagranicznym organie,
d) opłaty okresowe, opłaty za odnowienie, tłumaczenia oraz dokonywanie innych czynności koniecznych dla nadania lub utrzymania ważności patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, w szczególności koszty walidacji patentu europejskiego.

 6.  dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Do kosztów, o których mowa w pkt 6, nie stosuje się przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.), tzn. że wskazane w nim odpisy amortyzacyjne nie podlegają wyłączeniu z kosztów.

Koszty kwalifikowane ponoszone w ramach badań podstawowych podlegają odliczeniu wyłącznie pod warunkiem, że badania te są prowadzone na podstawie umowy bądź porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki.

Prawo do odliczenia kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową nie przysługuje: 

• jeśli podatnik w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej;
• jeżeli wydatki poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową zostały mu następnie zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Jaką kwotę można odliczyć w rozliczeniu za 2017 rok?

 Kwota odliczenia kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty dochodu (czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu) uzyskanej przez podatnika z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

 1.  w przypadku gdy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej - 50% kosztów podlegających odliczeniu; 

 2.  w przypadku pozostałych podatników:

   a) 50% kosztów o których mowa w pkt 1 dot. należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. tzw. kosztów pracowniczych), oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej;

   b) 30% kosztów, o których mowa w pkt 2-4 i 6 kosztów podlegających odliczeniu opisanych wyżej.

W przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów kwoty kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (które będą odliczane od podstawy obliczenia podatku) należy dodatkowo wyszczególnić w kolumnie 16 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Po zakończeniu roku należy zsumować te koszty. W kolumnie tej należy wpisać wszystkie koszty działalności badawczo-rozwojowej, niezależnie od tego, jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania.

Również podatnicy prowadzący księgi rachunkowe są zobowiązani w prowadzonych księgach wyodrębnić koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową.

W jaki sposób dokonać odliczenia?

Odliczenia kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową dokonuje się w zeznaniu podatkowym PIT-36 lub PIT-36L oraz w załączniku do tych zeznań PIT/BR składanym za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane.

Jeżeli podatnik:

• poniósł za dany rok podatkowy stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej albo
• wielkość uzyskanego przez podatnika dochodu z działalności gospodarczej jest niższa od kwoty przysługującego odliczenia 

- wtedy odliczenia (odpowiednio w całej kwocie lub w części nieodliczonej) należy dokonać w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał bądź miał prawo skorzystać z odliczenia. 

Wskazanego odliczenia nie stosuje się, jeśli podatnik wykaże w zeznaniu kwotę przysługującego odliczenia tytułem zwrotu bezpośredniego wydatków, określonego w art. 26ea u.p.d.o.f.

Zwrot bezpośredni wydatków na działalność badawczo-rozwojową 

Na podstawie art. 26ea u.p.d.o.f. od 1 stycznia 2017 r. dla podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, którzy w roku rozpoczęcia działalności poniosą stratę albo osiągną dochód niższy od kwoty przysługującego za ten rok odliczenia, wprowadzono alternatywne (do rozliczania ulgi w okresie 6-letnim) rozwiązanie polegające na przyznawaniu zwrotu gotówkowego dla wydatków kwalifikowanych. 

Zwrot bezpośredni przysługuje podatnikom:

• którzy rozpoczynają działalność gospodarczą - w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej, 
• mikro-, małym lub średnim przedsiębiorcom – także w roku następującym bezpośrednio po roku rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Zwrotu bezpośredniego wydatków na działalność badawczo-rozwojową nie stosuje się natomiast do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Kwota zwrotu wynosi:

• 18% nieodliczonego na podstawie art. 26e ust. 1 odliczenia - w przypadku podatnika opodatkowanego według zasad ogólnych albo
• 19% nieodliczonego na podstawie art. 26e ust. 1 odliczenia - w przypadku podatnika opodatkowanego podatkiem liniowym.

Podatnik jest obowiązany do zwrotu wykazanej w zeznaniu kwoty, jeśli przed upływem 3 lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, za który złożył to zeznanie, zostanie postawiony w stan upadłości lub likwidacji.

Kwota zwrotu stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Kwotę dodatkowego zwrotu na podstawie art. 26ea u.p.d.o.f. należy wykazać w zeznaniu podatkowym PIT-36 lub PIT-36L oraz w załączniku do tych zeznań PIT/BR składanym za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. 

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032, ze zm.) - art. 5a pkt 38-40, art. 24a ust. 1b, art. 26e, art. 26ea, art. 26f i art. 26g;
• objaśnienia do załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 728) - ust. 17.

Zob. też:

• Ulga w PIT na działalność badawczo-rozwojową
• Druga ustawa o innowacyjności gotowa
• Druga ustawa o innowacyjności
• Poprawa otoczenia prawnego działalności innowacyjnej
• Co nowego w podatku dochodowym od osób fizycznych?
• Co nowego w podatku dochodowym od osób prawnych?
• Ulga w CIT z tytułu działalności badawczo-rozwojowej w 2017 r.



 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl