Zaliczka, a obowiązek podatkowy

Rodzi to,  po stronie nabywcy , obowiązek wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie części należności. Zgodnie  bowiem z ustępem 10 rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług( dalej RozpMF) jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Fakturę tę wystawia się  nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności.

Faktura stwierdzająca otrzymanie części lub całości należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi powinna zawierać co najmniej:

1) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;

2) numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy;

3) datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT" lub "FAKTURA VAT-MP", kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto,  a w przypadku określonym w ust. 3 (czyli w przypadku dokonania wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu ) - również daty i numery poprzednich faktur oraz sumę kwot otrzymanych wcześniej części należności brutto;

4) stawkę podatku

5) kwotę podatku wyliczoną według odpowiedniego wzoru

6) dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy;

7) datę otrzymania części lub całości należności (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty), o której mowa w ust. 1-3, jeśli nie pokrywa się ona z datą wystawienia faktury.

 Natomiast, jeżeli sprzedawca jest zobowiązany do stosowania kas rejestrujących to otrzymane zaliczki potwierdzane są paragonem z kasy fiskalnej. W sytuacji, gdy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zażąda wystawienia faktury to do jej kopii sprzedawca dołącza oryginał paragonu.

Podstawa opodatkowania otrzymanej zaliczki

            Metodę określenia  podstawy opodatkowania zawarta jest art.29 ust.2 VAT wedle, którego w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze. Podatek należy wyliczyć zgodnie z , wspomnianym wcześniej, wzorem  przedstawionym w ustąpi 4 paragrafu 10 RozpMF. Wygląda on następująco:

KP= ZB x SP : 100 + SP

 gdzie:

KP - oznacza kwotę podatku,

ZB - oznacza kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto,

SP - oznacza stawkę podatku (obecnie 23%);

Przy założeniu, że ZB wynosi 1 tys. zł KP równa się 186, 99 zł.

 Zaliczka na poczet mediów

            Zgodnie z art. 19. 13 VAT dla:

a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

b) świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem ust. 18,

c) świadczenia usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;

 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony we właściwej umowie. 

 Uregulowanie to ma charakter odrębny w stosunku do przepisu dotyczącego opodatkowania zaliczek. Wykładnia systemowa uzasadnia pogląd, iż ustawodawca nie chciał objąć zasadą ujętą w art. 19.11 VAT wyżej wymienionych dostaw i usług. W związku z tym należy przyjąć, iż w przypadku mediów otrzymane zaliczki nie spowodują powstania obowiązku podatkowego.

 Częściowa zapłata przy eksporcie

     Jeżeli podatnik otrzymuje zaliczkę na poczet eksportu towarów to może wykazać ją jako sprzedaż opodatkowaną według 0% stawki VAT.  Może tak się stać pod warunkiem, iż wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy, licząc od dnia otrzymania części należności, czyli np. zaliczki(art. 19.12 VAT)

Tak więc, jeżeli podatnik przewiduje wywóz towarów w tym okresie, zobowiązany jest do wystawienia faktury. Jeżeli natomiast posiada wiedze, iż ów wywóz nastąpi później, z wystawieniem faktury powinien wstrzymać się do momentu zrealizowania eksportu i opodatkować całość należności z eksportu.

Zaliczka przy wewnątrz- wspólnotowej dostawie towarów(dalej WDP)

            Zgodnie z zasada ogólną, wyrażoną w art. 20. 1 VAT, W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. Jeżeli jednak przed dokonaniem dostawy, otrzymano całość lub część ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny(20.3 VAT). Obowiązek podatkowy nie powstaje więc, w tym przypadku,nie w momencie otrzymania części należności( tak jak to przewiduje 19.11 VAT) ale w chwili wystawienia faktury

Jak już zostało wspomniane wcześniej, w sytuacji określonej w 20.3 VAT podatnik może wystawić fakturę potwierdzającą otrzymanie całości lub części ceny.  W razie, gdyby na taka możliwość się zdecydował, powinien to zrobić nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (10.3 RozpMF)

W odmiennym przypadku zastosowanie znajdzie zasada ogólna i obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury końcowej.

Podstawa prawna:

Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 54, poz. 535)

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów

 Tomasz Schwertner

www.e-prawnik.pl