Spółka komandytowa - Zasady funkcjonowania spółki komandytowej

Jeżeli posiadasz czas, umiejętności oraz pomysł na zrealizowanie danego przedsięwzięcia a Twój znajomy posiada kapitał który chciałby korzystnie ulokować to wówczas możecie wspólnie zastanowić się nad założeniem spółki komandytowej.

Spółka ta należy do tzw. spółek osobowych, podobnie jak np. spółka jawna czy spółka partnerska. Oznacza to miedzy innymi, że prowadzi ona przedsiębiorstwa pod własną firmą oraz może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Kto może zostać wspólnikiem w spółce komandytowej?

Wspólnikami mogą zostać zarówno osoby fizyczne jak i prawne np. spółka akcyjna czy spółka z o.o. ale cechą charakterystyczną tej spółki jest występowanie w niej przynajmniej dwóch różnych rodzajów wspólników. Jeden z nich to tzw. komplementariusz (wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada on bez ograniczenia), a drugi to komandytariusz (jego odpowiedzialność wobec wierzycieli jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej).

Co to jest suma komandytowa?

To suma pieniężna, która wyznacza górną granicę osobistej odpowiedzialności majątkowej komandytariusza wobec wierzycieli spółki. Suma ta musi zostać ustalona w umowie spółki. Wysokość sumy komandytowej może być zmieniona - może zostać podwyższona lub obniżona. Należy jednak pamiętać, że każda zmiana sumy komandytowej stanowi zmianę umowy spółki, a w związku z tym, dla swej ważności wymaga zgody wszystkich wspólników (chyba, że inaczej stanowi umowa spółki, w której nie jest wymagana zgoda wszystkich wspólników dla zmiany postanowień umowy). Zmiana umowy spółki musi zostać dokonana w formie aktu notarialnego. Dla ważności zmiany sumy komandytowej, wymagany jest wpis przedmiotowej zmiany do rejestru przedsiębiorców, natomiast jej skutek (zmiany sumy komandytowej) powstaje z momentem dokonania wpisu w rejestrze (od tego momentu obowiązuje nowa wysokość sumy komandytowej). Ważne jest, iż obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru.

Z czego składa się majątek spółki komandytowej?

Na majątek ten składają się rzeczy i prawa wniesione przez wspólników tytułem wkładu a także rzeczy i prawa uzyskane dla spółki w czasie jej trwania.

Jeśli wkładem komandytariusza do spółki jest (w całości lub w części) świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość oraz osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne.

Nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki zobowiązania do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy jej powstaniu. Nie dotyczy to przypadku, gdy wartość innych wkładów komandytariusza jest wyższa od sumy komandytowej.

Jeśli komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna a komandytariuszem jest wspólnik tej spółki to w takim przypadku wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały lub akcje w jednej z tych spółek.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa.

Jakie są prawa i obowiązki wspólników spółki komandytowej?

1. Spółkę reprezentują komplementariusze których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.

2. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik a jeżeli dokona w imieniu spółki czynności prawnej nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. Dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

3. Jeżeli umowa spółki dopuszcza przyjęcie do spółki nowego komplementariusza, dotychczasowy komandytariusz może uzyskać status komplementariusza lub osoba trzecia może przystąpić do spółki w charakterze komplementariusza za zgodą wszystkich dotychczasowych wspólników.

4. Komandytariusz ma prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności.

5. Na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może z ważnych powodów zarządzić w każdym czasie udostępnienie mu sprawozdania finansowego lub złożenie innych wyjaśnień jak również dopuścić komandytariusza do przejrzenia ksiąg i dokumentów.

6. Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

7. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

8. W przypadku zbycia ogółu praw i obowiązków komandytariusza, na nabywcę nie przechodzi prawo do prowadzenia spraw spółki.

9. Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

10. Zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu (w razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu).

11. Osoba która przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.

12. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. W przypadku zwrotu wkładu (w całości lub w części) jego odpowiedzialność zostanie przywrócona do wysokości wartości dokonanego zwrotu.

Pamiętaj, że:

• Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.

• Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.

• Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (spółka powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru).

• Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

• Postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.

• Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców komandytariusza.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami);

• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zmianami);

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.