Zasady odliczania podatku VAT od paliwa

30.9.2011

Rok 2011 przywitał podatnika kolejnymi nowelizacjami z zakresu ustawy podatku od towarów i usług (dalej VAT). Jedną z bardziej istotnych zmian, szczególnie dla kierowców, jest uchylenia art. 83.3-7 oraz 88.1 pkt. 3 ustawy o VAT. Stało się to na mocy ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym z dnia 16 grudnia 2010 r. (Dz.U. Nr 247, poz. 1652), które dotyczyły ograniczeń w odliczaniu podatku od zakupu, najmu czy też leasingu samochodów, a także w zakresie odliczania podatku VAT od zakupu paliwa służącego do napędu pojazdów samochodowych. Równocześnie wspomniane nowelizacja wprowadziła nowe przepisy w postaci art.86a oraz art.88a ustawy o VAT , które w sposób odmienny uregulowały powyższe kwestie. Zmiany te skomplikowały już i tak niezbyt przejrzysty stan prawny w tej materii. oraz odzwierciedlają niewiarę ustawodawcy, że samochód osobowy czy też z „kratką” może służyć działalności gospodarczej podatnika.

Kiedy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego – zasada ogólna.

Podstawową instytucją zawartą w ustawie o VAT jest instytucja podatku naliczonego. Stanowi ona podstawowy element konstrukcyjny tego podatku , a zarazem jest wyrazem zasady neutralności podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zasada ta dotyczy również nabywanego przez podatników paliwa (w szczególności benzyny, oleju napędowego oraz gazu samochodowego).Tak więc, prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa przysługuje podatnikom w zakresie, w jakim paliwo to wykorzystywane jest do wykonywania czynności opodatkowane (a więc w zakresie w jakim zużywane jest przez urządzenia wykorzystywane przez podatników do wykonywania czynności opodatkowanych).

Kolejne artykuły cytowanej ustawy precyzują co stanowi kwotę podatku naliczonego, kiedy następuje zwrot podatku, a także , jakich przypadkach obniżenie kwoty podatku jest wyłączone lub ograniczone. Wbrew pozorom jednym z takich przypadków jest właśnie nabywanie przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych .By to stwierdzić należy sięgnąć do, wspomnianej wcześniej, ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym

Jakie zmiany niesie za sobą nowela ustawy o podatku VAT?

Ustawa nowelizacyjna z 2010 roku dodała do ustawy o podatku VAT dwa kluczowe dla omawianego problemu przepisy – art. 86a oraz art. 88a. Pomimo, że ustawa ta wchodzi w życie 1 stycznia 2011 roku, wymienione wcześniej artykuły znajda pełne zastosowanie dopiero od 1 stycznia 2013 roku

Zgodnie z art. 88a, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86a ust. 1. tj.:

samochodów osobowych,
innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony

Ustęp drugi zawiera natomiast wyjątki od powyższej zasady enumeratywnie wyliczając następujące pojazdy do których ustęp 1 pkt. 2 nie ma zastosowania, wyjątki te dotyczą:

1) pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

2) pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 % długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

3) pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

4) pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

5) pojazdów specjalnych - jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika, że jest to pojazd specjalny;

6) pojazdów samochodowych innych niż wymienione w pkt 1-5, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg;

7) pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.

Istotne jest więc, że zakres przedmiotowy art. 86a.1 należy ustalać w związku z jego kolejnymi ustępami. Skoro więc nie obejmuje on pewnej kategorii pojazdów, do tych kategorii zastosowania nie będzie miał tez art. 88a. Tym samym zakaz odliczenia podatku od paliwa, o którym mowa w art. 88a, nie odnosi się do paliwa wykorzystywanego do pojazdów, których ten przepis nie dotyczy. Oznacza to zatem, że podatnikowi będzie przysługiwało odliczenie podatku od paliwa wykorzystywanego do pojazdów wymienionych w art. 86a ust. 2.

Jak wspomniano wcześniej, cytowane wyżej przepisy wchodzą w życie dopiero na początku 2013 roku. Pozostaje więc pytanie w jaki sposób ustawodawca wypełnił powstałą w ten sposób lukę.

Regulacje obowiązujące 1.01.2011 do 1.01.2013 roku.

Na powyższe pytanie odpowiedzi udzielają przepisy ustawy nowelizacyjnej.

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy w okresie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dnia 31 grudnia 2012 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 3 ust. 1. tj:

samochodów osobowych
innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony

Ustęp ten nie dotyczy jednak:

3) pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

4) pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

5) pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku do niniejszej ustawy;

6) pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

7) przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:

odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub
oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Uwagi dotyczące zakresu przedmiotowego art. 88a znajdują zastosowanie także w tym przypadku.

Kiedy więc podatnikowi przysługuje uprawnienie do odliczenia?

W obecnym stanie prawnym podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w sytuacji nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu następujących pojazdów samochodowych:

o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3, 5 tony
wymienionych w art .3.2 ustawy nowelizacyjnej

W momencie wejścia w życie artykułów dodanych na podstawie ustawy nowelizujących, czyli od 1.01.2013 uprawnienie to będzie dotyczyć pojazdów:

innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony
wymienionych w art. 86a.2

Podstawa prawna:

Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 54, poz. 535)
Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym z dnia 16 grudnia 2010 r. (Dz.U. Nr 247, poz. 1652)

Tomasz Schwertner

e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl

Kiedy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego – zasada ogólna.

Jakie zmiany niesie za sobą nowela ustawy o podatku VAT?

Regulacje obowiązujące 1.01.2011 do 1.01.2013 roku.

Kiedy więc podatnikowi przysługuje uprawnienie do odliczenia?

Komentarze