Zmiany w podatku od spadków i darowizn na 2007 rok oraz zwolnienia dla bliskich

Ustawa z 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wchodzi w życie w zasadzie z dniem 1 stycznia 2007 roku.

Jakie spadki i darowizny dla bliskich nie będą już opodatkowane?

Zwolnienie dla najbliższych

Nowelizacja przewiduje m.in. od 1 stycznia 2007 r. nowe zwolnienie od podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z dodanym art. 4a, zwalnia się od podatku w całości nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo ojczyma i macochę, pod warunkiem jednak, że spełnią łącznie dwa warunki:

1. zgłoszą to nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku dziedziczenia, zapisu lub dalszego zapisu w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, oraz 
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9 637 zł - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Co ważne, zwolnienie dla najbliższych przewidziane w nowym art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest uzależnione od spełnienia jakichkolwiek innych warunków, poza wyżej wymienionymi. Obowiązuje ono bez względu na wysokość darowizny. Bez znaczenia jest również, jak obdarowany spożytkuje darowiznę.

Obowiązek zgłoszenia nie będzie jednak obejmował przypadków, gdy:

• nabycie od tej samej osoby czy po tej samej osobie w okresie 5 lat nie przekroczy kwoty 9.637 zł
• oraz gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.  

Jeśli natomiast nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ww. pkt 1, to zwolnienie stosuje się wówczas, o ile nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych i zakres danych w nim zawartych ma określić Minister Finansów, w drodze rozporządzenia.

Co jednak istotne, do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych (nabycie w drodze spadku następuje zaś z chwilą śmierci spadkodawcy), które nastąpiło przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2007 r., a więc bez nowego zwolnienia dla najbliższych członków rodziny. 

Zwolnienie nabycia w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej

Nowe zwolnienie z podatku będzie obejmowało nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2-5 oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na nabywcę.

Zwolnienie darowizn na spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego

Zwolnieniem od podatku objęte będzie dodatkowo nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9 637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Na kim i od kiedy ma ciążyć obowiązek podatkowy?

Zgodnie ze zmienionymi przepisami, obowiązek podatkowy ciążył będzie na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych również w przypadku darowizny.

Obowiązek podatkowy nie powinien ciążyć na zapisobiercy niezależnie od wykonania zapisu lub gdy osoba, na której rzecz został uczyniony zapis, nie chce lub nie może być zapisobiercą. Dlatego też nowe przepisy przewidują, iż w razie nabycia rzeczy i praw majątkowych w drodze zapisu lub dalszego zapisu, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania zapisu, a nie z chwilą przyjęcia spadku.

Co się zmieni w zakresie tzw. ulgi mieszkaniowej?

Nowelizacja wydłuża do 6 miesięcy termin, w którym podatnik chcący skorzystać z ulgi mieszkaniowej, może przekazać prawo do dotychczas posiadanego lokalu mieszkalnego swoim zstępnym. Chodzi tu o zapewnienie równego traktowania podatników: spółdzielców, właścicieli oraz najemców lokali mieszkalnych. Więcej na temat tzw. ulgi mieszkaniowej można przeczytać w poradzie: Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych  (Dz. U. 2006 r., nr 222, poz. 1629)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl