103 mld zł na poprawę jakości powietrza

Jak będzie realizowany program „Czyste Powietrze”?

W obecności premiera Mateusza Morawieckiego i ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego zostało podpisane porozumienie w sprawie realizacji programu priorytetowego "Czyste Powietrze". 

Porozumienie w sprawie realizacji programu priorytetowego „Czyste Powietrze” zostało podpisane 7 czerwca 2018 r. pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) a 16 Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska (WFOŚiGW) i Bankiem Ochrony Środowiska. Jego celem jest podjęcie działań umożliwiających poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery przez istniejące lub nowo budowane jednorodzinne budynki mieszkalne. Należy zaznaczyć, że za złą jakość powietrza w Polsce odpowiada przede wszystkim spalanie odpadów i słabej jakości opału w domowych, często przestarzałych piecach. Dlatego jednym z elementów koniecznych do jej poprawy jest wsparcie finansowe. 

Podstawowym celem nowego Programu "Czyste Powietrze" jest poprawa efektywności energetycznej istniejących zasobów mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego poprzez gruntowną termomodernizację i wymianę palenisk – źródeł ciepła.

Program będzie realizowany w latach 2018-2029. Jego budżet opiewa na 103 mld złotych, z czego finansowanie w formie dotacji to 63,3 mld zł, a w formie pożyczek zwrotnych 39,7 mld zł. Pieniądze zostaną przeznaczane w szczególności na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła.

Tym samym właściciele domów, których dochody są najniższe, otrzymają do 90% dotacji na realizację przedsięwzięć finansowanych w ramach programu. Maksymalne koszty kwalifikowane przewidziane do wsparcia dotacyjnego wynoszą 53 tys. zł. Program zakłada, że w ramach programu termomodernizacji zostanie poddanych ponad 3 mln domów.

- „Wysokość dofinansowania w przypadku dotacji wahać się będzie od 40 do 90% kosztów kwalifikowanych inwestycji, zależności od dochodu na osobę w gospodarstwie domowym” – zaznaczył minister Henryk Kowalczyk.

Finansowanie Programu będzie pochodziło ze środków NFOŚiGW, WFOŚiGW oraz ze środków europejskich nowej perspektywy finansowej. 

Rodzaje przedsięwzięć podlegających dofinansowaniu

W przypadku istniejących jednorodzinnych budynków mieszkalnych w ramach programu finansowana będzie m.in. wymiana źródeł ciepła starej generacji opalanych węglem na: węzły cieplne, kotły na paliwo stałe (węgiel lub  biomasa), systemy ogrzewania elektrycznego, kotły gazowe kondensacyjne i pompy ciepła. Dodatkowo zakres przedsięwzięcia może obejmować docieplenie budynków i zastosowanie odnawialnych źródeł energii cieplnej i elektrycznej, tj. kolektorów słonecznych i mikroinstalacji fotowoltaicznych.

Natomiast w nowo budowanych budynkach mieszkalnych dofinansowanie obejmie zakup i montaż: węzłów cieplnych, kotłów na paliwo stałe, systemów ogrzewania elektrycznego, kotłów gazowych kondensacyjnych czy pompy ciepła.

Kto może skorzystać?

Beneficjentami programu mogą być osoby fizyczne posiadające prawo własności lub będące współwłaścicielami budynku.

Po co ten program?

- Na realizację programu związanego z ochroną powietrza, w tym termomodernizację, przewidziano około 130 mld zł. W ciągu 5-10 lat będziemy mieli w zauważalny sposób czystsze powietrze – powiedział premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości podpisania porozumienia w sprawie realizacji programu priorytetowego Czyste Powietrze.

- "To wielki program poprawy substancji mieszkaniowej i jakości powietrza. Państwo musi tutaj działać i działa. Mówiłem już o tym w exposé. Na ten cel zostaną uruchomione ogromne środki zarówno w postaci różnego rodzaju ulg, jak również dotacji bezpośrednich dla osób, których nie stać na samodzielną termomodernizację swoich budynków jednorodzinnych czy wielorodzinnych" –  oświadczył premier Mateusz Morawiecki.

- „W sprawie poprawy jakości powietrza działamy kompleksowo, dlatego program "Czyste Powietrze" zakłada finansowanie zarówno termomodernizacji, jak i źródła ciepła. Na tego typu działania przeznaczymy 103 mld zł do 2029 r.” – powiedział Henryk Kowalczyk, minister środowiska, podczas uroczystości podpisania porozumienia w sprawie realizacji programu priorytetowego Czyste Powietrze.

Jak wspomniano, za złą jakość powietrza w Polsce odpowiada przede wszystkim spalanie odpadów i słabej jakości opału w domowych, często przestarzałych piecach. Dlatego jednym z elementów koniecznych do jej poprawy jest wsparcie finansowe. Przewiduje je podpisane właśnie porozumienie w sprawie realizacji programu priorytetowego „Czyste Powietrze”.

- „Zdajemy sobie sprawę, że nadrabiamy wieloletnie zapóźnienia cywilizacyjne, dlatego program  "Czyste Powietrze" będzie składał się z wielomilionowych funduszy na rzecz termomodernizacji, podniesienia efektywności energetycznej całego zasobu mieszkaniowego” – powiedział premier Mateusz Morawiecki.

Jak podkreślił szef rządu, walka ze smogiem potrwa wiele lat, ale obecny rząd zamierza walczyć z tym problemem skutecznie. Przypomniał, że Polska nadrabia wieloletnie opóźnienia cywilizacyjne dlatego program "Czyste Powietrze" będzie w ogromnym stopniu składał się z wielomiliardowych funduszy na rzecz termomodernizacji i podniesienia efektywności energetycznej całego naszego zasobu mieszkaniowego.

Premier zaznaczył, że za czasów rządów koalicji PO-PSL nie zrobiono nic w kierunku poprawy jakości powietrza oraz poprawy efektywności energetycznej naszej substancji mieszkaniowej. Nadrabiamy więc to wszystko, co wówczas zostało zaniedbane – wyjaśniał.

Szef rządu wspomniał o zakończonych już konsultacjach publicznych dotyczących programu Czyste Powietrze i projektu wspierającego termomodernizację budynków jednorodzinnych. Brały w nim udział 33 polskie miasta z listy Światowej Organizacji Zdrowia, która obejmuje 50 najbardziej zanieczyszczonych substancjami szkodliwymi miast. Jak zapowiedział premier, w tych miastach zostanie przeprowadzony pilotaż obejmujący termomodernizację.  Zaznaczył, iż samorządy i administracja publiczna są dla rządu ważnym partnerem w realizowanym programie.

Podczas konferencji szef rządu przypomniał także, że w maju br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy likwidujący akcyzę na gaz CNG i LNG, które są używane jako paliwa silnikowe, a przyjęcie powyższych rozwiązań ma na celu walkę ze smogiem komunikacyjnym.

Premier Mateusz Morawiecki oświadczył, że w momencie, kiedy notyfikacja ws. programu Czyste Powietrze ze strony Komisji Europejskiej będzie pozytywna, jeszcze w lipcu przyjmiemy bardzo ważne regulacje w obszarze walki ze smogiem. Jak dodał na zakończenie szef rządu, możemy walczyć ze smogiem skutecznie, a nasz rząd poważnie zajął się tym problemem.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl