Co zrobiło MPiPS, aby zapobiegać przemocy wobec dzieci?

Niektórzy z nas twierdzą, że klaps dziecku nie zaszkodzi. Ale, czy aby na pewno? Z badań przeprowadzonych w ubiegłym roku przez MPiPS wynika[1] między innymi, że:

• 64% Polaków zna w swoim otoczeniu rodziny, w których dochodzi do różnych form przemocy;
• co trzeci Polak doświadczył przemocy w rodzinie;
• 14% respondentów żyje w gospodarstwie, w którym ofiarą przemocy było dziecko;
• tylko 20% badanych, dotkniętych problemem przemocy fizycznej, korzysta z pomocy odpowiednich instytucji.

Sytuacja jest więc poważna. Rząd zdecydował się na wprowadzenie nowych przepisów, które całkowicie będą zakazywać bicia dzieci. Taki prawny zakaz stosowania kar fizycznych wobec dzieci wprowadziło już dziesięć europejskich krajów: Austria, Chorwacja, Cypr, Dania, Finlandia, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Szwecja i Włochy.  

Obecnie w Polsce obowiązują dwa akty prawne, które mają za zadanie przeciwdziałać przemocy w rodzinie. Jest to Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który został uchwalony pod koniec 2006 roku oraz Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie obowiązująca od 2005 r.   W ubiegłym roku podjęto interwencje (tzw. interwencja kryzysowa) w obronie 25 000 dzieci [2]. Z usług całodobowych placówek - ośrodków wsparcia, ośrodków interwencji kryzysowej, specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie skorzystało 3 800 dzieci. Były to w większości dzieci, które po przeżytej awanturze musiały na jakiś czas  opuścić dom.            

Środki finansowe przeznaczane z budżetu państwa na realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z roku na rok wzrastają. W 2006 wyniosły one 8 000 000 zł. w 2006 r., 2007 - 12 000 000 zł, 2008 - ponad 16 000 000 zł.  

Życie pokazało, że są to działania niedostateczne.  MPiPS zdecydowało się na zmianę prawa.  

I Jesteśmy w trakcie przygotowywania raportu dotyczącego krzywdzenia dzieci w Polsce. Raport ten zawierać będzie  informacje dotyczące:

- liczby, wieku, płci dzieci, wobec których stosowana jest przemoc w rodzinie;

- liczby, wieku, płci dzieci, które doświadczają przemocy rówieśniczej;

- form stosowanej przemocy w podziale na przemoc: fizyczną, psychiczną, ekonomiczną i seksualną;

- liczby spraw sądowych związanych z popełnieniem przestępstw wobec dzieci;

- liczby zabójstw na tle rodzinnym z uwzględnieniem dzieci;

- podejmowanych działań interwencyjnych w przypadkach krzywdzenia dzieci;

- podejmowanych działań profilaktycznych na rzecz zmniejszenia zjawiska przemocy wobec dzieci;  

Opracowany raport pozwoli na dokonanie oceny sytuacji dzieci krzywdzonych w Polsce i da podstawy do zmian legislacyjnych w szeroko rozumianym obszarze przeciwdziałania przemocy wobec dzieci.  

II 25 czerwca 2008 r. organizujemy ogólnopolską konferencję pod nazwą: „Przemoc w rodzinie - Zareaguj, nie bądź obojętny".  

III planujemy przeprowadzić ogólnopolską kampanię społeczną, która uwrażliwi społeczeństwo na problem. Liczymy na współpracę z mediami.   Planujemy również następujące zmiany prawne:

w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 180, poz. 1493:

1. Wprowadzenie zakazu krzywdzenia dzieci, w tym całkowitej likwidacji stosowania kar cielesnych;
2. Wprowadzenie nakazu opuszczenia lokalu przez osobę stosującą przemoc w rodzinie od chwili zgłoszenia zdarzenia przez ofiarę oraz wskazanie miejsc, do których sprawcy będą mogli być kierowani;
3. Wprowadzenie bezpłatnej obdukcji lekarskiej;
4. Rozszerzenie definicji przemocy w rodzinie o przemoc ekonomiczną;
5. Wprowadzenie do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie procedury Niebieskiej Karty;
6. Wzmocnienie systemu profilaktyki w samorządach gminnych

a)     wprowadzenie obowiązku tworzenia zespołów interdyscyplinarnych

b)      wprowadzenie ustawowego obowiązku tworzenia i realizowania lokalnych programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie.  

w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie:

1. Rozszerzenie Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie poprzez opracowanie programu osłonowego mającego na celu wsparcie finansowe gmin w realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, w tym w szczególności rozwój profilaktyki; 2. Wzmocnienie dotychczasowych działań poprzez zwiększenie środków finansowych na:

• rozszerzenie oferty szkoleniowej dla pracowników pierwszego kontaktu;
• zwiększenie liczby sprawców uczestniczących w programach korekcyjno-edukacyjnych;
• zwiększenie infrastruktury instytucji pomocowych dla ofiar przemocy w rodzinie.

Już dziś w Kodeksie karnym  są przepisy (art. 156, 157, 191, 207) dotyczące sankcji za przestępstwa, które narażają na utratę zdrowia czy życia - dotyczą one wszystkich krzywdzonych, w tym również dzieci. Ostatnie tragiczne wypadki pokazują jednak, że są one niewystarczające.   MPiPS planujemy zakończenie prac legislacyjnych  jeszcze w 2008 roku.

[1] Raporty z przeprowadzonych wcześniej badań zostały zamieszczone na stronie internetowej: http://www.mpips.gov.pl/ w lewym menu „Przemoc w rodzinie" zakładka „Komunikaty".  

[2] W chwili zgłoszenia  zawiadomienia  o przemocy w rodzinie do ośrodka pomocy społecznej, pracownik socjalny jest zobowiązany do interwencji w ramach procedury „Niebieska Karta". Zastosowanie procedury „Niebieskiej Karty" daje możliwość wstępnego zdiagnozowania sytuacji ofiary, poinformowania ofiary o przysługujących jej prawach oraz opracowania indywidualnego planu pomocy.

Źródło: www.mpips.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl