Czy Rząd zablokuje inwestycje w sektorze energetycznym?
PKPP Lewiatan jest zaniepokojona zapowiedzią przywrócenia regulacji cen detalicznych dla klientów biznesowych. Nasze obawy budzi też publikacja oczekiwanych przez Prezesa URE cen na rynku hurtowym, których poziom znajduje się znacznie poniżej cen kosztów wytwarzania energii oraz zawartych już kontraktów dwustronnych na zakup energii elektrycznej na rok 2009. Dyskusji wymagają niektóre wątki rządowego „Planu Stabilności i Rozwoju", zakładającego m.in. zwiększenie zakresu regulacji i ingerencji administracyjnej w sektorze energetycznym.
Natychmiastową reakcją na te działania było m.in. postawienie przez jeden z banków w stan wymagalności finansowania jednej z inwestycji w spółce energetycznej. Realne niebezpieczeństwo zatrzymania procesu inwestycji w sektorze energetycznym zagraża bezpieczeństwu energetycznemu kraju, gdyż oznacza braki w dostawach prądu w perspektywie 2011 roku.
Rozumiemy, że opisane działania są odpowiedzią Rządu i Regulatora na przedstawiany przez energetykę wzrost cen energii w 2009 roku. Analiza przyczyn tego stanu rzeczy została m.in. wskazana przez Prezesa URE i jest po części wynikiem przeprowadzonej konsolidacji poziomej i pionowej energetyki, co spowodowało spadek konkurencyjności i płynności rynku energii. Sytuacja wymaga podjęcia zarówno krótko - jak i średnioterminowych kroków, które umożliwiłyby z jednej strony spowolnienie tempa wzrostu cen energii, a z drugiej zapewniłyby stabilne ramy dla inwestycji w sektorze.
Poniżej przedstawiamy propozycje regulacji, które w naszym przekonaniu przyczynią się do zmniejszenia presji na wzrost cen energii w krótkim terminie, utrzymując równocześnie zaufanie inwestorów i instytucji finansowych do stabilności i perspektyw rozwoju rynku energii w Polsce.
W perspektywie narastania kryzysu w Europie i w Polsce, należy poszukiwać rozwiązań nie polegających na wprowadzaniu dodatkowych regulacji, ale wręcz przeciwnie: należy podejmować odważne działania w zakresie obniżania podatków i eliminowania zbędnych barier administracyjnych. Zakres środków, jakimi dysponują rząd i Regulator w celu załagodzenia zaistniałej sytuacji oraz zmniejszenia presji na wzrost cen, jest w istocie dość znaczny i zasadniczo sprowadza się do podjęcia następujących działań:
1. Obniżenie stawki opłaty przejściowej wynikającej z ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r.
o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 130, poz. 905). W ustawie założono koszty osierocone na rok 2009 w wysokości 2,1 mld zł, wynikające z podniesienia, na wniosek niektórych wytwórców, stawek rekompensat na 2009 rok o 9% w stosunku do obowiązujących w 2008 roku. Przy obserwowanym wzroście cen na rynku hurtowym utrzymywanie rekompensat z tytułu rozwiązania kontraktów długoterminowych na takim poziomie nie jest uzasadnione. Utrzymanie stawek opłaty przejściowej w takiej wysokości oznacza - w sytuacji wzrostu cen sprzedaży energii elektrycznej na rynku hurtowym - wzrost cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych o 20% w 2009 roku w stosunku do 2008 roku . Przyjęcie zerowej stawki - oznaczałoby wzrost ceny energii elektrycznej o 10%, czyli 6,50 złotych średnio miesięcznie.
2. Redukcja stawki akcyzy na energię elektryczną do minimalnego poziomu określonego w dyrektywach 2003/96/WE i 2004/96/WE, tj. odpowiednio 1,0 €/MWh (gospodarstwa domowe) i 0,5 €/MWh (klienci biznesowi). Obniżenie stawki proponował Prezes URE już w marcu 2008 r. w dokumencie "Program pomocy odbiorcom wrażliwym społecznie na rynku energii elektrycznej i gazu oraz propozycje zmian legislacyjnych, niezbędnych do wdrożenia programu". Zwracamy jednocześnie uwagę, że zmniejszone wpływy budżetowe z tytułu obniżenia stawek akcyzy zostaną zrekompensowane zwiększonymi wpływami z tytułu VAT, wynikającymi ze wzrostu cen energii.
3. Zwiększenie konkurencji na rynku dostawców energii poprzez uproszczenie procedur, a najlepiej automatyzację, procedury zmiany sprzedawcy.
4. Zwiększenie transparentności oraz płynności hurtowego rynku energii poprzez:
4.1. Wprowadzenie obligatoryjnej sprzedaży 100% produkowanej energii elektrycznej na ogólnie dostępnym transparentnym rynku zorganizowanym przez podmioty posiadających bloki wytwórcze objęte ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 130, poz. 905).
4.2. Kontrola czy handel energią elektryczną wewnątrz skonsolidowanych grup energetycznych odbywa się po cenach rynkowych lub czy te podmioty stosują te same ceny dla klientów z grupy i dla klientów zewnętrznych (zagadnienie cen transferowych), alternatywnie wprowadzenie analogicznego jak w punkcie 3.
1 obowiązku dla tych grup.
4.3. Przygotowanie przez Prezesa URE, we współpracy z PSE - Operator, w terminie do dnia 31.03.2009 r., raportu o stanie konkurencyjności rynku hurtowego. Raport powinien obejmować ocenę stopnia koncentracji rynku w każdej godzinie roku, wskazywać potencjalne obszary wykorzystywania siły rynkowej przez producentów oraz zawierać rekomendacje dla rządu (Ministra Skarbu Państwa) i Prezesa UOKiK dotyczące działań mających na celu wspieranie konkurencji (horyzont krótkoterminowy) oraz jej rozwój (horyzont długoterminowy).
5. Wprowadzenie ścisłego nadzoru właścicielskiego nad polityką cenową i inwestycyjną prowadzoną przez spółki węglowe. Podkreślenia wymaga poziom oczekiwań cenowych spółek węglowych na rok 2009 sięgający 50% wzrostu w stosunku do cen obowiązujących w roku 2008. Jednocześnie pojawia się obawa, że w przypadku zrealizowania powyższego scenariusza cenowego - co bezpośrednio przełoży się na koszt wytwarzania energii elektrycznej - znacząco pogorszy się konkurencyjność polskiego górnictwa węglowego w stosunku do importu. Ponadto istnieje niebezpieczeństwo, że spółki węglowe mogą mieć realny problem z zainwestowaniem tak znaczącej nadwyżki finansowej.
Podsumowanie
Realizacja powyższych punktów powinna prowadzić do zapewnienia równowagi pomiędzy potrzebami inwestycyjnymi sektora energetycznego i realnymi możliwościami finansowymi odbiorców energii. Zwracamy uwagę na konieczność zapewnienia tej równowagi i stabilności działań oraz rozwoju rynku z punktu widzenia realizacji nowych inwestycji. Tym samym z rynku zniknęłyby negatywne komunikaty, które pojawiły się w ostatnim czasie dotyczące m.in. cen maksymalnych na rynku czy też uzasadnionego poziomu cen hurtowych na rok 2009.
Zaledwie jedno z opisanych powyżej działań - zmniejszenie do zera opłaty przejściowej w 2009 roku - zmniejszyłoby obciążenie odbiorców energii o kwotę sięgającą 2,3 miliarda zł w stosunku do stawek, jakie miałyby obowiązywać w 2009 roku. Zmniejszenie stawki akcyzy przełoży się analogicznie na spadek cen energii elektrycznej płaconych przez odbiorców. Przykładowo, obniżenie stawek akcyzy do poziomu minimalnego obowiązującego w krajach Unii Europejskiej, prowadzi do zmniejszenia obciążenia odbiorców o kwotę sięgającą 2 miliardów złotych.
Jesteśmy przekonani, że przeprowadzenie przedstawionych działań odbuduje zaufanie do rynku, przyczyni się do zauważalnego uproszczenia rozliczeń na rynku energii oraz sprawi, że Polska będzie postrzegana, jako kraj zorientowany na deregulację i stabilizację otoczenia regulacyjnego. Prawdziwej stabilizacji należy bowiem upatrywać w deregulacji, rozwoju konkurencji i przewidywalnych regulacjach.
Propozycje rozwiązań ZPPE przesłaliśmy do Michała Boni, Ministerstwa Gospodarki, Urzędu Regulacji Energetyki oraz posłów.
Źródło: PKPP Lewiatan - www.pkpplewiatan.pl
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?