Jakość handlowa pieczywa

Kontrolą objęto:

 w zakresie oceny organoleptycznej - 489 partii pieczywa, o łącznej masie 55 ton,
 w zakresie oznaczania parametrów fizykochemicznych  - 360 partii pieczywa,
o łącznej masie 37 ton,
 w zakresie znakowania - 455 partii pieczywa, o łącznej masie 52 ton.

III. WYNIKI KONTROLI

 ocena organoleptyczna

Na podstawie oceny punktowej do najwyższych poziomów jakości, tj. I i II zakwalifikowano odpowiednio 58% i 29% ogółu skontrolowanych partii pieczywa. Niższą jakością charakteryzowało się natomiast pieczywo zakwalifikowane do III i IV poziomu jakości co stanowiło 13% ogółu skontrolowanych partii pieczywa, ze względu na wady wyglądu zewnętrznego spowodowane niewłaściwym wyrośnięciem ciasta, ciemniejszą lub jaśniejszą barwę skórki, niedostateczną elastyczność i porowatość miękiszu.

W przypadku 3 partii pieczywa (0,6% ogółu skontrolowanych partii), o łącznej masie
0,5 tony (co stanowiło 0,9% skontrolowanej masy) stwierdzono zaniżoną w odniesieniu do deklarowanej przez producenta masę produktu.

 parametry fizykochemiczne

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych ze względu na zaniżoną
w odniesieniu do deklarowanej przez producenta zawartość tłuszczu stwierdzono
w przypadku 2 partii pieczywa (0,6% ogółu skontrolowanych w tym zakresie partii),
o łącznej masie 0,02 ton (co stanowiło 0,1% skontrolowanej masy).
 znakowanie

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 224 partii pieczywa (49,2% ogółu skontrolowanych partii), o łącznej masie 17,8 ton (co stanowiło 34% skontrolowanej masy).
Nieprawidłowości dotyczyły:

 braku określenia rodzaju pieczywa,
 nieprecyzyjnego określenia producenta, tj. brak adresu, nazwy lub formy prawnej,
 braku informacji o warunkach przechowywania w przypadku pieczywa pakowanego,
 niepełnej informacji dotyczącej składu pieczywa,
 nie wyszczególnienia składników w kolejności malejącej,
 nieprawidłowego określenia zawartości netto produktu, tj. użycie określenia „waga", „waga netto" zamiast „masa netto" lub braku tego wyrażenia przed ilością nominalną,
 braku informacji o terminie przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości oraz poprzedzenia daty minimalnej trwałości nieprawidłowym wyrażeniem, tj. „należy spożyć do" „data ważności", „data spożycia" zamiast „najlepiej spożyć przed",
 nie wyszczególnienia w wykazie składników zastosowanej dozwolonej substancji dodatkowej,
 umieszczania tolerancji wagowej przy określeniu ilości nominalnej pieczywa,
 braku numeru partii produkcyjnej,
 braku wykazu składników,
 nie umieszczenia informacji, w którym miejscu opakowania znajduje się data minimalnej trwałości,
 nie wyszczególnienia w składzie, procentowej zawartości składników wymienionych w nazwie.

Inne ustalenia z kontroli

 warunki składowania i transportu pieczywa

Zastrzeżenia wniesiono do:
- braku monitoringu temperatury i wilgotności względnej w pomieszczeniach magazynowych w 10 piekarniach (5,5% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń magazynowych z powodu zabrudzenia i zagrzybienia ścian, obecności owadów i pozostałości odchodów szkodników  w 13 piekarniach (7% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- przechowywania w magazynie przeterminowanych surowców w 4 piekarniach
(2,2% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- braku sprzętu kontrolno pomiarowego w 2 piekarniach (1,1% ogółu skontrolowanych podmiotów).

 kontrola jakości surowców

W toku kontroli ustalono:

- stosowanie w 15 piekarniach (8,2% ogółu skontrolowanych podmiotów)  do produkcji pieczywa karmelu jako barwnika, który nie może być dodawany do chleba w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 roku w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu,
- 4 piekarnie (2,2% ogółu skontrolowanych podmiotów) stosowały do produkcji pieczywa przeterminowane surowce, np. mieszanki piekarnicze, ECO-sos pieczarkowy, ser cukierniczy, suchy zakwas.

 prawidłowość pakowania i paczkowania pieczywa

Kontrola prawidłowości pakowania i paczkowania wykazała, że 21 piekarni, w których przeprowadzono kontrolę jakości handlowej pieczywa, stosowało przyrządy pomiarowe, które nie posiadały ważnych cech legalizacji (11,5% ogółu skontrolowanych podmiotów).

 wymagania formalno-prawne

W wyniku kontroli stwierdzono, że 77 kontrolowanych piekarni (z czego 35 podmiotów dokonało zgłoszenia działalności w trakcie trwania lub po zakończeniu kontroli) nie dopełniło obowiązku zgłoszenia podjęcia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu, do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, co stanowi 42,3% ogółu skontrolowanych podmiotów.

IV. SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej pieczywa, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

- wydano ogółem 54 decyzje administracyjne, w tym:

 36 decyzji administracyjnych nakazujących dostosowanie oznakowania pieczywa do obowiązujących przepisów na partie o łącznej masie 5.043 kg,
 13 decyzji administracyjnych zakazujących wprowadzania artykułu rolno-spożywczego do obrotu, w tym:
- 10 decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu przeterminowanych dodatków do produkcji pieczywa, np. mieszanek piekarniczych, ECO- sosu pieczarkowego, sera cukierniczego, na partie o masie 118 kg,
- 3 decyzje administracyjne zakazujące wprowadzenia do obrotu pieczywa do czasu właściwego oznakowania, na partie o łącznej masie 34 kg,
 5 decyzji określających rodzaj i stopień wad pieczywa oraz bułki tartej, na partie o łącznej masie 127 kg,

- nałożono 146 grzywien w drodze mandatu karnego na łączną kwotę 22.550 zł
na osoby odpowiedzialne za stwierdzone nieprawidłowości, w związku z:

 wprowadzaniem do obrotu artykułu o niewłaściwej jakości handlowej,
 niewłaściwym oznakowaniem artykułu rolno-spożywczego,
 brakiem cech legalizacji wag,
 niewłaściwym stanem sanitarnym pomieszczeń magazynowych,
 niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia działalności do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

W związku ze stwierdzonymi w kontrolowanych jednostkach niewłaściwymi warunkami sanitarnymi panującymi w magazynach surowców i wyrobów gotowych, a także stosowaniem karmelu jako barwnika do wypieku pieczywa przekazano 17 informacji do Inspekcji Sanitarnej.

Zgodnie z właściwością miejscową do WIJHARS w: Gdyni, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, gdzie zlokalizowane są zakłady produkujące surowce do wypieku pieczywa, przekazano do rozpatrzenia 18 spraw dotyczących nieprawidłowego znakowania surowców.

WIJHARS w: Białymstoku, Gdyni, Poznaniu i Wrocławiu pouczyły 5 kontrolowanych podmiotów m.in. o konieczności dostosowania oznakowania pieczywa do obowiązujących
w tym zakresie przepisów prawnych.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Kontrolę jakości handlowej pieczywa pszennego, żytniego i mieszanego przeprowadzono
w 182 piekarniach (tj. w 6,0% piekarni znajdujących się w ewidencji WIJHARS) na terenie 16 województw.

W porównaniu do wyników kontroli jakości handlowej pieczywa przeprowadzonej
w I kwartale 2008 roku, nastąpił spadek o 7 punktów procentowych udziału partii pieczywa zakwalifikowanego na podstawie oceny punktowej do poziomu jakości I (z 65% w I kwartale 2008 roku do 58% w II kwartale 2008 roku) przy jednoczesnym wzroście o 5 punktów procentowych partii pieczywa zakwalifikowanego do II poziomu jakości (z 24% w I kwartale 2008 roku do 29% w II kwartale 2008 roku) oraz wzrósł o 3 punkty procentowe udział partii pieczywa zakwalifikowanego do III i IV poziomu jakości (z 9% w I kwartale 2008 roku do 12% w II kwartale 2008 roku) co wskazuje na nieznaczne pogorszenie jakości pieczywa. Może to wynikać, ze stosowania surowców o gorszej jakości lub z niewłaściwych warunków
w trakcie wypieku pieczywa, które mają wpływ na cechy organoleptyczne głównie wygląd zewnętrzny, barwę i grubość skórki, a także elastyczność i porowatość miękiszu.

Stwierdzone w II kwartale 2008 roku w wyniku przedmiotowej kontroli nieprawidłowości dotyczyły w niewielkim stopniu zaniżonej masy netto pieczywa (0,6% ogółu skontrolowanych partii) oraz zaniżonej zawartości tłuszczu (0,6%, ogółu skontrolowanych partii) w odniesieniu do deklaracji producenta.

W porównaniu do wyników kontroli jakości pieczywa przeprowadzonej w I kwartale 2008 roku nastąpił wzrost o około 12 punktów procentowych (z 37,4% - w I kwartale 2008 roku do 49,2% - w II kwartale 2008 roku) udziału partii pieczywa niewłaściwie oznakowanego.

Utrzymujący się nadal wysoki procent stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie znakowania może wskazywać na nieznajomość obowiązujących w tym zakresie przepisów, świadome nie stosowanie się producentów do przepisów lub może też wynikać
z niezrozumienia obowiązujących przepisów dotyczących znakowania.

W celu zapewnienia właściwej jakości pieczywa oferowanego konsumentowi oraz mając na uwadze znaczący udział tego artykułu w żywieniu oraz dużą ilość producentów, kontrole jakości handlowej pieczywa zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli GIJHARS na 2008 rok będą realizowane w kolejnych kwartałach.

Źródło: www.ijhar-s.gov.pl