Obrót bronią uregulowany

Co przewiduje ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym? 

Nowe przepisy mają umożliwić lepszą kontrolę obrotu bronią i amunicją, a także wdrożenie Systemu Rejestracji Broni (SRB). Dostosowują polskie prawo do dyrektywy Rady Unii Europejskiej, która wprowadza obowiązek prowadzenia skomputeryzowanego systemu rejestracji danych o każdej broni palnej objętej tą dyrektywą. W ustawie wprowadzono definicje odnoszące się do broni palnej w związku z jej wywozem i wywozem czasowym do krajów trzecich, tranzytem przez kraj trzeci do kraju trzeciego, a także zasady wydawania zezwoleń na wywozy broni palnej, procedury uproszczone w zakresie wywozu czasowego i powrotnego broni palnej na wniosek przedsiębiorców albo podmiotów, którym została udzielona koncesja na wytwarzanie lub obrót bronią palną.

Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania przez przedsiębiorców działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym i obrotu nimi, a także kontroli tej działalności. Umożliwi przewóz amunicji na podstawie jednego dokumentu – zgody przewozowej, poświadczonej przez właściwego komendanta wojewódzkiego policji bez konieczności uzyskania zgody ministra ds. gospodarki. Nowe przepisy nie przewidują wymiany dotychczas udzielonych koncesji. W ustawie określono również zasady oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych.

Wdrożenienie unijnych przepisów

Nadrzędnym celem ustawy jest implementacja przepisów:

• dyrektywy Rady 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni (Dz. Urz. UE L 256 z 13.09.1991), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/51/WE z dnia 21 maja 2008 r. (Dz. Urz. UE L179/5 z 8.7.2008) oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2017 r. (Dz. Urz. UE L 137/22 z 24.5.2017);
• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/28/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku i kontroli materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. Urz. UE L. 96 z 29.03.2014, str. 1).

Ponadto ustawodawca wprowadził normy służące stosowaniu dwóch rozporządzeń:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 258/2012 z dnia 14 marca 2012 r. wdrażającego art. 10 Protokołu Narodów Zjednoczonych przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (protokół NZ w sprawie broni palnej), oraz ustanawiającego zezwolenia na wywóz i środki dotyczące przywozu i tranzytu dla broni palnej, jej części i komponentów oraz amunicji (Dz. Urz. UE L 94 z 30.03.2012, str. 1);
• rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2403 z dnia 15 grudnia 2015 r. ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku (Dz. Urz. UE L. 333 z 19.12.2015, str. 62), zmienionego rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/337 z dnia 5 marca 2018 r. (Dz. Urz. UE L 202 z 05.03.2018, str. 56).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/51/WE z dnia 21 maja 2008 r. oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/853 z 17 maja 2017 r., zmieniające dyrektywę Rady 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni nakłada na państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązek wprowadzenia systemu śledzenia historii każdej jednostki broni palnej począwszy od jej wytworzenia lub importu, przez kolejnych posiadaczy, aż do faktycznego jej zniszczenia. System prowadzony w formie skomputeryzowanego systemu rejestracji danych o każdej broni palnej ma zagwarantować upoważnionym organom dostęp do systemów rejestracji danych, w których zapisane i przechowane będą informacje o typie, marce, modelu, kalibrze, numerze seryjnym, nazwie i adresie dostawcy oraz osobie nabywającej lub posiadającej broń. Administratorem systemu będzie minister właściwy do spraw wewnętrznych. Na mocy dyrektywy wprowadzony został również jednolity sposób oznakowania broni palnej oraz jej istotnych części, który jest uznawany w obrocie na obszarze Unii Europejskiej, podczas ich wytwarzania oraz importu z krajów spoza Wspólnoty.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 258/2012 określa zasady dotyczące zezwoleń na wywóz oraz środków dotyczących przewozu i tranzytu w odniesieniu do broni palnej, jej części i istotnych części oraz amunicji w celu wdrożenia art. 10 Protokołu Narodów Zjednoczonych przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.

Z kolei rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2403 ustanawia wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku.

Poza wyżej opisanymi rozwiązaniami wynikającymi z konieczności implementowania przepisów Unii Europejskiej, ustawa zasadniczo utrwala dotychczasowy stan prawny obowiązujący w regulowanej przez nią sferze działalności gospodarczej. Ustawa przejmuje większość regulacji dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, dokonując głównie zmian o charakterze porządkującym i doprecyzowującym przepisy.  

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa wchodzi w życie zasadniczo po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które wchodzą w życie z dniem 14 grudnia 2019 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl