Rewolucja w dziedziczeniu. Spadki od ręki

24.10.2011

Automatycznie staniesz się właścicielem zapisanych w testamencie rzeczy. Wystarczy podpis notariusza.

Od 23 października obowiązuje nowelizacja kodeksu cywilnego, która ma skończyć z fikcją w testamentach.

Nowe prawo pozwala przepisać np. samochód, mieszkanie czy nawet całą firmę konkretnej osobie. Co prawda wcześniej też było to możliwe, lecz nie stawaliśmy się właścicielem zapisanej rzeczy automatycznie. Gdy spadkobierców było kilku, trzeba było się dogadać, kto i co weźmie dla siebie.

Jeśli spadkodawca chciał np. byśmy odziedziczyli jego samochód, to po jego śmierci na podstawie takiego zapisu w testamencie otrzymywaliśmy jedynie prawo do roszczenia o wydanie auta. Przeniesienie własności musiało być potwierdzone pisemną umową z innymi spadkobiercami. Takie spory często kończyły się w sądach.

Wola testatora w końcu będzie spełniana

Wspomniana nowelizacja ma urealnić rozporządzanie spadkiem. Pozwoli na to tzw. zapis windykacyjny. Jeśli osoba spisująca testament zdecyduje się na taki zapis, to podobnie jak przed zmianą prawa będzie mogła określać, co ma przypaść poszczególnym osobom.

Różnica tkwi w tym, co będzie się działo w chwili otwarcia spadku. - Zapis windykacyjny powoduje nabycie przedmiotu zapisu przez zapisobiercę już w chwili śmierci testatora, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań – czytamy w uzasadnieniu do nowelizacji kodeksu.

Oznacza to, że nie będziemy musieli już prosić rodziny, by przeniosła na nas własność do auta. Zbędne staną się umowy," a co za tym idzie unikniemy kłótni i rozwiązywania sporów przed sądem. By otrzymać przedmiot zapisu będziemy musieli jedynie wystąpić do sądu rejonowego lub notariusza, który stwierdzi jego nabycie. Później pozostanie odjechanie zapisanym samochodem lub przeprowadzka do zapisanego mieszkania.

Co możne być przedmiotem zapisu windykacyjnego?
- rzecz oznaczona co do tożsamości (np. nieruchomość, samochód, działka),
- zbywalne prawo majątkowe (np. spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego),
- przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
- użytkowanie lub służebność.
Czego nie można przepisać zapisem windykacyjnym?
- pieniędzy.

Nie każdy testament przeniesie własność automatycznie

Zapis windykacyjny ma również pewne ograniczenia. Po pierwsze możemy go ustanowić jedynie w testamencie notarialnym. Odwołanie zapisu może jednak nastąpić w każdej chwili w dowolnej formie, np. w testamentem własnoręcznym. Po drugie zapis windykacyjny będzie bezskuteczny, jeżeli w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu nie będzie należał do spadkodawcy.

Ponadto beneficjent zapisu windykacyjnego będzie odpowiadał za długi spadkowe, razem ze spadkobiercami i proporcjonalnie do wartości otrzymanych przysporzeń (z ograniczeniem do wartości zapisu).

Warto też zaznaczyć, że ta sama osoba może być jednocześnie zapisobiercą i spadkobiercą (np. dziedziczyć w 1/4 całego majątku) oraz z zapisu windykacyjnego (np. mieszkanie i samochód). W takiej sytuacji wartość spadku się pomniejsza, natomiast udział tej osoby w sensie ułamkowym nie zostaje pomniejszony.

Fiskus ściągnie podatek z zapisu

Zapis windykacyjny będzie obciążony podatkiem od spadków i darowizn na takich samych zasadach, co zwykłe spadki i darowizny. Daniny nie zapłaci jedynie najbliższa rodzina spadkodawcy, czyli małżonek, rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, rodzeństwo, pasierbowie, ojczym i macocha.

Wprowadzenie do polskiego prawa spadkowego zapisu windykacyjnego nie wiąże się z likwidacją istniejącej już postaci zapisu, który w ustawie jest nazwany zapisem zwykłym.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

zniesmaczony 2013-10-30 10:52:04
Niby prawo jest sztuką tego co dobre i sprawiedliwe, a czy tak do końca jest? Windykacja tu się słyszy i tam się słyszy, a ja jestem za tym aby wywalić te wszystkie bzdety z porządku polskiego prawa i wprowadzić krótko testament jako rozporządzenie majątkiem forma darowizny i tyle, a rodzaje testamentów krótka piłka przed notariuszem, własnoręczny i ustny w którego przypadku kilka obostrzeń i koniec. O jeszcze dla zabezpieczeni interesów zrobił bym odesłanie do względnych i bezwzględnych przesłanek ważności oświadczenia woli i gra. A fiskusa bym w ogóle z tego wyłączył, bo przecież od tego majątku już był płacony podatek.
Edmund2000 2013-10-29 18:04:42
Nie rozumię to jak było do tej pory Prawo jest tylko dla złodziei i bogatych.W majestacie tzw. "polskiego prawa"hehehehehehe wszystko jest lipą.Mam przyznane alimenty tzw. wyrokiem sądowym i nic 6 lat czekam z córką nie widzi winnych w tym że wszyscy olewają wyrok Polskiego Sądu i mają go gdzieś.która już skończyła maturę i dalej się uczy a prokurator mówi że to jest niekaralne.komornik ŚWIECZKOWSKI z RUMII śpi w najlepsze, MOPS nic nie da bo przekraczam coś tam. a sąd nic nie może .
Artur 2013-10-24 21:35:33
Dodam jeszcze co ma Sąd i cwaniaki do mojego majątku który według swojej woli zapisze komu będę chciał. Synowi, Córce czy Wnukom. To jest moja wola a nie Sądu i cwaniaków.
Artur 2013-10-24 21:03:05
Rozbudowali, pogmatwali, wydłużyli czas dla krętaczy aby mogli nabić kasę. Po co te testamenty skoro i tak nie ma szacunku dla zapisów zmarłego. Chyba tylko chodzi o to aby skłócić rodziny a majątek życia spadkodawców został rozgrabiony przez cwanych adwokatów.
kaooone 2013-10-24 19:16:30
Niestety polskie elity znów strzeliły nam gola. Zamiast zlikwidować obecny prawo spadkowe, to jeszcze je rozbudowali. Szkoda, na szczęście nie ma w europie granic, więc młodzi jeszcze mają szanse z tego bagna uciec.

Czytaj także

Jak szybko zaspokoić się z nieruchomości - czyli uproszczona egzekucja z nieruchomości

RODO - czyli co to jest RODO?

Ogólne zasady dziedziczenia subkonta w ZUS

Zmiany w podatku od spadków i darowizn na 2007 rok oraz zwolnienia dla bliskich

Kto może dochodzić zachowku?

Za jakie długi odpowiada spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Jak otrzymać zaświadczenie o przebiegu ubezpieczeń społecznych z ZUS?

Rozpoczynanie działalności gospodarczej na Ukrainie

Zastosowanie art. 6a p.z.p. do zamówień podzielonych na części.

Pytania i odpowiedzi

Sprzedaż nieruchomości z wolnej ręki

Pytanie: "Czy istnieje możliwość sprzedaży przed licytacją zadłużonych nieruchomości, jeżeli wartość zadłużenia przekracza wartość nieruchomości? Ugoda z wierzycielami nie wchodzi w rachubę."

Dziedziczenie praw autorskich i wynalazczych

Pytanie: "Co można zapisać w testamencie, a czego nie? Czy tzw. dobra niematerialne, np. własność intelektualna, patenty, etc. podlegają dziedziczeniu?"

Pozwolenie na budowę

Pytanie: "Pozwolenie na budowę budynku użytkowego zostało wydane na mnie i na żonę. Moja żona zmarła. Czy pozwolenie zachowuje swoją ważność? Czy mogę bez przeszkód realizować zaplanowaną inwestycję i jaka będzie jej prawna sytuacja? Jakie znaczenie ma tu fakt, że nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe, a spadkobiercami są nasze dzieci i ja jako małżonek (mieliśmy wspólnotę majątkową, a żona nie pozostawiła testamentu)? "

Złamanie ręki na oblodzonym chodniku

Pytanie: "Witam. Złamałem rękę na oblodzonym chodniku. Czy mogę ubiegać się o odszkodowanie za doznaną krzywdę od osoby, która była odpowiedzialna za odśnieżanie?"

Sprzedaż z wolnej ręki zajętych ruchomości

Pytanie: "Proszę o rozwianie wątpliwości, bo spotkałem się z różniącymi się od siebie opiniami komorników. Czy jako wierzyciel mam prawo od razu skutecznie żądać sprzedaży zajętego towaru dłużnika z wolnej ręki - po cenach stanowiących 3/4 wartości ceny zakupu przez dłużnika, bez licytacji, bez zgody na to dłużnika, a kupującym byłby przedsiębiorca prowadzący obrót takimi ruchomościami?"

Samochód w spadku po ojcu

Pytanie: "Czy jeśli zmarły ojciec pozostawił w spadku samochód osobowy, a nabywał go w trakcie trwania małżeństwa z matką ( jak rozumiem samochód ten stanowił wspólność majatkową), to w jakiej części dziedziczy go żona a w jakiej części jedyne ich, pełnoletnie dziecko?"

Składniki majątkowe, które nie podlegają dziedziczeniu

Pytanie: "Które ze składników majątkowych należących do spadkodawcy, nie podlegają dziedziczeniu?"

Zaległe postępowanie spadkowe

Pytanie: "Spadkodawca zmarł w 2001 r., zostawił testament, w którym na spadkobiercę wyznaczył syna. Oprócz niego jest jeszcze córka. Postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone, ale w Urzędzie Skarbowym stwierdzono, że nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po śmierci w 1996r. żony spadkodawcy. Co powinien zrobić syn zmarłego? Czy ponownie powinien złożyć do sądu wniosek o nabycie spadku ? Czy w tym wniosku ma podlegać dziedziczeniu całość majątku, czy tylko część po (...)"

Darowizna - formularz zgłoszenia SD-Z2

Pytanie: "W ciągu ostatnich 5 lat dostałem od brata jedną darowiznę na kwotę 9500 zł. Ponieważ jest to kwota wolna od podatku od darowizn wiec nie była ona nigdzie zgłaszana, jak również była to darowizna z ręki do ręki. Teraz mój brat chciałby mi dać np. 20 000 zł, wykonałby to przelewem ze swojego na moje konto, a ja wypełniłbym stosowny druk zgłoszenia SD-Z2 do urzędu skarbowego, gdzie w polu F7 Środki pieniężne - wpiszę te 20 000zł.Czy wypełniając ten formularz SD-Z2 (oprócz (...)"

Sprzedaż praw z akcji imiennych

Pytanie: "Komornik na podst. art. 911 (7) kpc ogłosił sprzedaż zajętych praw majątkowych dłużnika wynikających z posiadania akcji imiennych z wolnej ręki. Postanowienie sądu brzmiało następująco: Na podstawie art. 911 (7) par. 1 kpc sprzedać zajęte prawa majątkowe dłużnika z tytułu posiadanych przez niego akcji imiennych. Wierzyciel zgłosił formalny wniosek o sprzedaż zajętych w dniu 16 stycznia 2006 r., praw majątkowych z wolnej ręki w trybie art. 911(7) par. 1 kpc. Dłużnik otrzymał (...)"

Okazanie dokumentów policjantowi

Pytanie: "W czasie kontroli drogowej policjant okazuje w sposób czytelny dokumenty, natomiast nie daje ich do ręki celem sprawdzenia. Kontrolowany natomiast musi przekazać dokumenty policjantowi. Moim zdaniem jest różnica pomiędzy okazaniem a przekazaniem dokumentów. Kodeks drogowy tego nie precyzuje. Jakie przepisy to regulują szczegółowo? Czy istnieje przepis mówiący, ze dokumenty należy dać policji, a policjant tylko pokazuje z pewnej odległości?"

Spadek po ojcu a wspólny majątek rodziców

Pytanie: "Zmarł mój ojciec, który był w związku małżeńskim we wspólnocie majątkowej. Ojciec w ostatnich latach był chory i żona ojca przeniosła zgromadzone środki finansowe na swoje konta bankowe. Czy one także w jakimś stopniu podlegają dziedziczeniu w oparciu o wspólnotę majatkową? "

Sposoby nabycia spadku

Pytanie: "Jakie są sposoby nabycia spadku?"

Jaka część zachowku należy mi się po ojcu jeżeli, gdy zmarł byłam niapełnoletnia, a uzyskałam pełnoletnosć w trakcie trwania postępowania spadkowego

Pytanie: "Jaka część zachowku należy mi się po ojcu jeżeli, gdy zmarł byłam niapełnoletnia, a uzyskałam pełnoletnosć w trakcie trwania postępowania spadkowego? "

Definicja siły wyższej

Pytanie: "Czy warunek chroniący przed skutkami niewykonania umowy z powodu wystąpienia tzw. siły wyższej musi być obwarowany wymienieniem przykładów tej siły? Czy istnieje jakiś "katalog" sił wyższych?"