Początek reformy polskiej dyplomacji ekonomicznej...

24 lipca prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu S.A. To usankcjonowanie dotychczasowych prac Agencji i Polskiego Funduszu Rozwoju nad zmianą systemu wspierania ekspansji polskiego biznesu. Ustawa określa zasady promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna.

Czemu ma służyć nowa ustawa?

Celem wprowadzenia przyjętych regulacji jest skupienie zadań proeksportowych i proinwestycyjnych w jednej instytucji, która będzie funkcjonować w ramach Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju, co ma zapewnić koordynację działań Agencji z pozostałymi instytucjami rozwojowymi podległymi Ministrowi Rozwoju i Finansów. Przyjęcie takiego rozwiązania ma spowodować sprawną i efektywną promocję polskiej przedsiębiorczości i polskich przedsiębiorców za granicą.

Zawarte w ustawie rozwiązania mają dokonać poprawy koordynacji działań promujących polską gospodarkę za granicą, poprzez odejście od dotychczas funkcjonujących wydziałów promocji handlu i inwestycji ambasad i konsulatów Rzeczypospolitej Polskiej i ich zamianę w sieć nowych zagranicznych biur handlowych podległych Agencji, realizujących kompleksowo zadania z zakresu promocji polskiej gospodarki.

Jednocześnie, mając na uwadze założenia polityki zagranicznej, w placówkach zagranicznych (dyplomatycznych i konsularnych) mają funkcjonować piony ekonomiczne podległe ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych.

Czym ma się zajmować PAIH?

Agencja będzie realizowała szereg zadań wskazanych w art. 2 ustawy. Będą to działania proeksportowe, jak też proinwestycyjne, ukierunkowane m.in. na promocję polskich branż, wspieranie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, polskich inwestycji za granicą oraz polskich inwestycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Agencja będzie również dostarczała przedsiębiorcom informacji ekonomiczno-handlowych na temat rynków zagranicznych oraz inwestorom zagranicznym na temat warunków i uregulowań prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

PAIH zgodnie z założeniami ustawy stanie się punktem pierwszego kontaktu oraz kompleksowym źródłem wiedzy zarówno dla inwestora, jak i dla eksportera.

Uporządkowanie całego systemu promocji polskiej gospodarki zapewni efektywniejsze niż do tej pory działania na rynkach zagranicznych oraz racjonalniejsze wykorzystanie środków finansowych. - "System promocji gospodarki kosztował podatnika 110 mln zł. Środki te bardzo często wydawane były na nieskoordynowane działania, które nie przynosiły większych efektów" - zauważył Tomasz Pisula, Prezes Zarządu PAIH. - "Aktualny system będzie skupiał wszystkie działania z zakresu promocji polskiej gospodarki w jednym miejscu, a funkcjonowanie Agencji w ramach grupy PFR pozwoli również na koordynację działań z pozostałymi instytucjami rozwojowymi podległymi Ministrowi Rozwoju i Finansów" - dodał.

Agencja będzie mogła realizować zadania z zakresu promocji polskiej gospodarki powierzone jej przez ministra właściwego do spraw gospodarki bądź inne jednostki sektora finansów publicznych, wynikające w szczególności z planów i programów przyjętych przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, na których realizację Agencja będzie mogła otrzymywać dotacje celowe.

"Polska Agencja Inwestycji i Handlu jest kluczowym elementem reformy polskiej dyplomacji ekonomicznej" - podkreślił wiceminister rozwoju Tadeusz Kościński. Dodał, że zwiększenie umiędzynarodowienia polskiej gospodarki to jeden z priorytetów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. 

Jak ma być finansowana Agencja?

Ustawa wprowadza podstawę prawną do udzielenia Agencji dotacji podmiotowej z budżetu państwa, która zapewni jej funkcjonowanie (zagwarantuje odpowiednie zaplecze finansowe, kadrowe i organizacyjne), a także dotacji celowej, która zabezpieczy środki na świadczenie przez Agencję (i jej zagraniczne biura handlowe) bezpłatnych usług dla przedsiębiorców. Agencja będzie otrzymywała dotację podmiotową z budżetu państwa na dofinansowanie działalności bieżącej związanej z realizacją zadań określonych w ustawie, dotacje celowe, płatności z budżetu środków europejskich przeznaczone na realizację projektów finansowanych z udziałem środków europejskich, których beneficjentem jest Agencja, a także środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi lub z budżetu Unii Europejskiej.

Agencja będzie obowiązana do prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej dla działalności związanej z celami publicznymi oraz dla działalności związanej z celami typowo gospodarczymi, a także działalności finansowanej ze środków unijnych.

Ustawa umożliwia finansowanie zadań Agencji realizowanych przez zagraniczne biura handlowe, działające w formie oddziałów lub spółek kapitałowych, z dotacji celowych przekazywanych Agencji. Zagraniczne biura handlowe będą tworzone przede wszystkim w formie oddziałów, a w tych krajach, w których lokalne prawo na to nie pozwala – w formie spółek kapitałowych.

Jakiej pomocy będzie mogła udzielać PAIH?

Ustawa przyznaje również Agencji możliwość udzielania pomocy finansowej dotyczącej realizacji zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki związanej z programami finansowanymi z budżetu Unii Europejskiej oraz innymi programami finansowanymi ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

W zakresie promocji polskiej gospodarki Agencja będzie także mogła udzielać pomocy finansowej spełniającej przesłanki pomocy de minimis, dotyczącej w szczególności promocji eksportu polskich przedsiębiorców.

Nowe zagraniczne biura handlowe Agencji

Poprzez ustawę rząd zobowiązał się także do likwidacji Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP, które docelowo - w ciągu 3 lat - ma zastąpi sieć zagranicznych biur handlowych. ZBH uruchamiane zostają w strategicznych punktach na mapie świata - tam, gdzie polscy przedsiębiorcy tego najbardziej oczekują. 

Nowo powstające placówki wspierają przedsiębiorców przede wszystkim na tzw. rynkach wschodzących, gdzie bariery rozpoczęcia działalności są najwyższe, zwłaszcza w Azji, Afryce, Ameryce Płd. Obecnie PAIH może już wspierać operacyjnie polskich przedsiębiorców na 12 rynkach na świecie. Do końca roku Agencja ma mieć 20 takich biur za granicą a w 2019 r. - 69.

- "Główny cel, który postawiliśmy przed zagranicznymi biurami handlowymi, to kompleksowość. Wspieramy przedsiębiorców poprzez udzielanie informacji o rynku, przekazujemy różnego rodzaju analizy, raporty i poradniki. Pomagamy też w stworzeniu sieci kontaktów z lokalnymi firmami i instytucjami. Organizujemy szkolenia dla polskich i zagranicznych firm, weryfikujemy partnerów biznesowych, organizujemy misje gospodarcze, spotkania B2B oraz udział w targach" - skomentował Pisula. (PAIH)

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa z dnia 7 lipca 2017 r. o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Nowe przepisy przewidują, że w okresie 36 miesięcy od dnia jej wejścia w życie minister właściwy do spraw gospodarki dokona likwidacji wydziałów promocji handlu i inwestycji ambasad i konsulatów Rzeczypospolitej Polskiej, które docelowo mają zostać zastąpione nowymi zagranicznymi biurami handlowymi Agencji.

ustawy z dnia 7 lipca 2017 r.

o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki

przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna

Ustawa określa zasady promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna, zwaną dalej „Agencją”.

Celem wprowadzenia przyjętych regulacji jest skupienie zadań proeksportowych i proinwestycyjnych w jednej instytucji, która będzie funkcjonować w ramach Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju, co ma zapewnić koordynację działań Agencji z pozostałymi instytucjami rozwojowymi podległymi Ministrowi Rozwoju i Finansów. Przyjęcie takiego rozwiązania ma spowodować sprawną i efektywną promocję polskiej przedsiębiorczości i polskich przedsiębiorców za granicą.

Proponowane w ustawie rozwiązania mają dokonać poprawy koordynacji działań promujących polską gospodarkę za granicą, poprzez odejście od dotychczas funkcjonujących wydziałów promocji handlu i inwestycji ambasad i konsulatów Rzeczypospolitej Polskiej i ich zamianę w sieć nowych zagranicznych biur handlowych podległych Agencji, realizujących kompleksowo zadania z zakresu promocji polskiej gospodarki.

Jednocześnie, mając na uwadze założenia polityki zagranicznej, w placówkach zagranicznych (dyplomatycznych i konsularnych) mają funkcjonować piony ekonomiczne podległe ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych.

Działalność nowych zagranicznych biur handlowych będzie obejmowała zadania nieodpłatne, które dotychczas były realizowane przez wydziały promocji handlu i inwestycji ambasad i konsulatów, a także zadania nowe, w tym także odpłatne m.in: organizację zagranicznych misji gospodarczych, realizację programów wsparcia dla poszczególnych rynków lub branż, opracowywanie strategii wejścia polskich przedsiębiorstw na rynki zagraniczne, dokonywanie weryfikacji kontrahentów zagranicznych, a także świadczenie standardowych usług poza granicami kraju, zwiększających dostępność do informacji (pomoc w znalezieniu kontrahentów, zebraniu informacji o certyfikatach, cłach, logistyce, pomoc przy wyborze optymalnej formy prawnej na podjęcie działalności na zagranicznym rynku, uzyskanie dostępu do baz danych czy analizy rynkowe).

Agencja będzie realizowała szereg zadań wskazanych w art. 2 ustawy. Będą to działania proeksportowe, jak też proinwestycyjne ukierunkowane m.in. na promocję polskich branż, wspieranie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, polskich inwestycji za granicą oraz polskich inwestycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Agencja będzie również dostarczała przedsiębiorcom informacji ekonomiczno-handlowych na temat rynków zagranicznych oraz inwestorom zagranicznym na temat warunków i uregulowań prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Ustawa wprowadza podstawę prawną do udzielenia Agencji dotacji podmiotowej z budżetu państwa, która zapewni jej funkcjonowanie (zagwarantuje odpowiednie zaplecze finansowe, kadrowe i organizacyjne), a także dotacji celowej, która zabezpieczy środki na świadczenie przez Agencję (i jej zagraniczne biura handlowe) bezpłatnych usług dla przedsiębiorców. Agencja będzie otrzymywała dotację podmiotową z budżetu państwa na dofinansowanie działalności bieżącej związanej z realizacją zadań określonych w ustawie, dotacje celowe, płatności z budżetu środków europejskich przeznaczone na realizację projektów finansowanych z udziałem środków europejskich, których beneficjentem jest Agencja, a także środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi lub z budżetu Unii Europejskiej.

Agencja będzie obowiązana do prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej dla działalności związanej z celami publicznymi oraz dla działalności związanej z celami typowo gospodarczymi, a także działalności finansowanej ze środków unijnych.

Ustawa umożliwia finansowanie zadań Agencji realizowanych przez zagraniczne biura handlowe, działające w formie oddziałów lub spółek kapitałowych, z dotacji celowych przekazywanych Agencji. Zagraniczne biura handlowe będą tworzone przede wszystkim w formie oddziałów, a w tych krajach, w których lokalne prawo na to nie pozwala – w formie spółek kapitałowych.

Agencja będzie mogła realizować zadania z zakresu promocji polskiej gospodarki powierzone jej przez ministra właściwego do spraw gospodarki lub inne jednostki sektora finansów publicznych, wynikające w szczególności z planów i programów przyjętych przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, na których realizację Agencja będzie mogła otrzymywać dotacje celowe.

Ustawa przyznaje również Agencji możliwość udzielania pomocy finansowej dotyczącej realizacji zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki związanej z programami finansowanymi z budżetu Unii Europejskiej oraz innymi programami finansowanymi ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

W zakresie promocji polskiej gospodarki Agencja będzie także mogła udzielać pomocy finansowej spełniającej przesłanki pomocy de minimis, dotyczącej w szczególności promocji eksportu polskich przedsiębiorców.

Ustawa przewiduje ponadto, iż w okresie 36 miesięcy od dnia jej wejścia w życie minister właściwy do spraw gospodarki dokona likwidacji wydziałów promocji handlu i inwestycji ambasad i konsulatów Rzeczypospolitej Polskiej, które docelowo mają zostać zastąpione nowymi zagranicznymi biurami handlowymi Agencji.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl