Znowelizowane prawo geodezyjne i kartograficzne

Ułatwiony dostęp do danych planistycznych przy pomocy internetu, przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz upowszechnienie zbiorów danych przestrzennych dotyczących dokumentów planistycznych – to efekty zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które już uchwalił Sejm.

Czemu mają służyć zmiany prawa geodezyjnego i kartograficznego?

Przyspieszenie procesu inwestycyjnego, mniej biurokracji dla geodetów, bezpłatny dla wszystkich dostęp do danych – takie m.in. będą efekty zmian w prawie geodezyjnym i kartograficznym oraz niektórych innych ustaw.

- "Przygotowane przez nas zmiany usprawnią realizację prac geodezyjnych i kartograficznych, dzięki czemu proces inwestycyjno-budowlany zostanie znacząco przyspieszony" – powiedziała minister rozwoju Jadwiga Emilewicz.

 - "Efektem nowelizacji będą transparentne zasady wykonywania prac geodezyjnych oraz jednoznacznie określone prawa i obowiązki, zarówno wykonawców prac geodezyjnych, jak również organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej. Możliwość racjonalnego zaplanowania prac geodezyjnych oraz uproszczenie, a nawet eliminacja niektórych procedur, przyczynią się do przyspieszenia wykonywania tych prac" – podkreśliła.

A wiceszef resortu rozwoju Robert Nowicki dodał: – "Zmiany w ustawie idą w trzech kierunkach. Po pierwsze, w związku z tym, że mniej czasu zajmą formalności związane z pracami geodezyjnymi, skróceniu ulegnie także sam proces inwestycyjny. Po drugie, starostwa powiatowe z urzędu zaktualizują dane w ewidencji gruntów i budynków. Po trzecie, bezpłatnie udostępnimy dane geodezyjne".

Z korzyścią dla wszystkich

Efektem planowanych zmian będzie zmniejszenie procedur dla geodetów, co znacznie ułatwi im pracę. Bez względu na to, czy jest to budowa domu, drogi czy linii kolejowej, inwestycje będą szybsze dla wszystkich.

Nowe przepisy zniosą też nadmierne ograniczenia, w tym biurokratyczne, które występują w procesie prowadzenia prac geodezyjnych i kartograficznych. Zostanie uproszczony sposób pobierania od geodetów opłat za dokumenty potrzebne im do pracy. Wprowadzona będzie również możliwość rozpoczęcia prac geodezyjnych w każdej chwili – trzeba będzie je zgłosić w ciągu 5 dni.

A mniej formalności na linii geodeta – starostwo powiatowe, pozwoli geodetom szybciej uzyskać potrzebne dokumenty. W efekcie, czas potrzebny na załatwienie formalności związanych z pracami geodezyjnymi skróci się o dwie trzecie – średnio z 60 do 18 dni. A to oznacza, że krótszy będzie czas potrzebny na realizację każdej inwestycji.

Bezpłatny i szybszy dostęp   

Wiele danych przestrzennych było do tej pory dostępnych tylko na wniosek i za opłatą. Chodzi o: dane topograficzne, zdjęcia lotnicze, dane pomiarowe LIDAR, Numeryczny Model Terenu, podstawowe dane o działkach i budynkach.

Po wejściu w życie nowych przepisów, będzie można pobrać je bezpłatnie ze strony GEOPORTAL.GOV.PL. Takie dane mogą być potrzebne przedsiębiorcom na przykład do tworzenia aplikacji na smartfony, wykorzystujących informacje o przestrzeni albo do budowy przyłącza gazowego. Jest to zmiana postulowana zarówno przez przedsiębiorców, jak i osoby indywidualne. Dane przestrzenne należą do jednych z najbardziej wartościowych informacji sektora publicznego. Rozwiązanie to wychodzi też naprzeciw polityce otwierania danych publicznych określonej w „Programie otwierania danych publicznych” z  2016 r.

Dane rzetelne i wiarygodne 

Projekt przewiduje uszczegółowienie zasady wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych. Doprecyzowane będą też relacje prawne między wykonawcami tych prac, a organami administracji geodezyjnej i kartograficznej.

Informacje, zawarte w ewidencji gruntów i budynków będą aktualizowane na podstawie materiałów, które znajdują się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym – z urzędu (czyli bez konieczności składania wniosku). Rozwiązanie to usprawni proces aktualizacji danych w bazie danych ewidencji gruntów i budynków.
Projekt zmniejsza także zakres informacyjny w ewidencji gruntów i budynków przez usunięcie z niej informacji, które znajdują się w innych rejestrach państwowych. Rozwiązanie to optymalizuje prowadzenie poszczególnych baz danych i jednoznacznie wskazuje podmioty odpowiedzialne za aktualność i rzetelność zasobów. Zmiany obejmą też procedurę uzyskiwania uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii.

Pzygotowan zmiana umożliwi osobie zdobywającej praktykę zawodową, w uzasadnionych przypadkach (np. śmierć osoby, pod której kierunkiem wykonywane były prace), potwierdzenie tej praktyki poprzez złożenie oświadczenia (pod rygorem odpowiedzialności karnej) o odbyciu takiej praktyki.

Cyfrowe dane planistyczne - cyfryzacja planowania przestrzennego

Przygotowane zmiany będą również służyć usprawnieniu procesu inwestycyjnego. Dzięki nim obywatele i przedsiębiorcy będą mieli ułatwiony dostęp do danych planistycznych i będą mogli zapoznać się z ich treścią przez internet. Nowe przepisy wprowadzą obowiązek tworzenia zbiorów danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego, wraz z określeniem ich minimalnego zakresu. Wymaganie to będzie dotyczyć również aktów już obowiązujących. W ten sposób zostanie wykonany pierwszy istotny krok w kierunku upowszechnienia zbiorów danych przestrzennych dotyczących dokumentów planistycznych. Rozwiązania te przyczynią się do powstania jednolitych w skali kraju zbiorów, które opisują zasięgi aktów planowania przestrzennego oraz powiązanych z nimi dokumentów.

- "Zmiana została zaprojektowana z myślą o przyspieszeniu procesu inwestycyjno-budowlanego, co stanie się możliwe dzięki wykorzystaniu współczesnych rozwiązań cyfrowych. Jak dotąd nie powstały cyfrowe bazy danych przestrzennych, które w sposób jednolity, precyzyjny i wiarygodny prezentowały informacje o ustaleniach planistycznych w skali kraju. Stan ten utrudniał dostęp do informacji o planowanym zagospodarowaniu przestrzennym, a w konsekwencji spowalniał tempo procesu inwestycyjnego. Dlatego wprowadzamy nowe rozwiązania, które pozwolą na powszechne udostępnianie dokumentów planistycznych poprzez techniki geoinformacyjne (GIS). Tym sposobem stawiamy istotny krok w kierunku upowszechniania zbiorów danych przestrzennych dotyczących aktów planowania przestrzennego" – wyjaśniła minister rozwoju Jadwiga Emilewicz.

Nowe przepisy w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pozwolą obywatelom i przedsiębiorcom na łatwiejszy dostęp do danych planistycznych za pośrednictwem internetu. Wprowadzą obowiązek tworzenia zbiorów danych przestrzennych dla wszystkich aktów planowania przestrzennego, wraz z określeniem ich minimalnego zakresu. Wymaganie to będzie dotyczyć również aktów już obowiązujących. Dzięki temu w skali kraju powstaną jednolite zbiory, które opisują zasięgi aktów planowania przestrzennego oraz powiązanych z nimi dokumentów.

- "Stosowanie nowych regulacji, umożliwi efektywne uzyskanie pełnej i jednolitej informacji o ustaleniach planistycznych w skali całego kraju. Z kolei posiadanie zbiorów danych przestrzennych z informacją o wiarygodnych i aktualnych granicach obowiązujących dokumentów, pozwoli inwestorowi na sprawne określenie ścieżki procesu inwestycyjnego – w oparciu o obowiązujący plan miejscowy lub przez decyzję o warunkach zabudowy" – zaznaczył wiceminister rozwoju Robert Nowicki.  

Co istotne, zaproponowane regulacje wprowadzają podstawy prawne do wydania jednolitego w skali kraju standardu baz danych planistycznych. Oznacza to uporządkowanie procesu cyfryzacji dokumentów planistycznych. 

Elektroniczne akty planistyczne

Przyjęte rozwiązania nakładają na organy wydające akty planowania przestrzennego (APP), takie jak plan zagospodarowania przestrzennego województwa, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, obowiązek tworzenia cyfrowych danych przestrzennych dla APP. Będą one musiały także prowadzić obejmujące je zbiory danych przestrzennych. 

Ustawa wprowadza obowiązek cyfryzacji w zakresie minimalnym tj. utworzenie granicy APP w postaci wektorowej wraz z rysunkiem APP w postaci rastra z odniesieniem przestrzennym (georeferencją) oraz odwołaniem do treści dokumentu przez łącze internetowe.

Dzięki stosowaniu regulacji, możliwie stanie się uzyskanie pełnej i jednolitej informacji o ustaleniach planistycznych w skali całego kraju. Z kolei zaś posiadanie zbiorów danych przestrzennych z informacją o zasięgach obowiązujących na terenie całego kraju APP pozwoli inwestorowi na uzyskanie odpowiedzi na pytanie o obowiązujące na danym terenie APP. To zaś pomoże określić odpowiednią ścieżkę procesu inwestycyjnego – w oparciu o obowiązujący plan miejscowy lub poprzez decyzję o warunkach zabudowy.
Rozwiązanie to znacząco ułatwi dostęp do informacji o przeznaczeniu danego terenu. Dzięki zamieszczeniu rysunku dokumentu planistycznego dostępna stanie się informacja o przeznaczeniu potencjalnego terenu inwestycyjnego oraz jego otoczenia, co ma wpływ na decyzję inwestora o wyborze lokalizacji inwestycji.

Skąd potrzeba zmiany?

Dotychczas w Polsce nie było standardu określającego zasady tworzenia cyfrowych danych planistycznych co skutkuje powstawaniem danych niejednolitych, wykorzystujących różne, niekoniecznie spójne nazewnictwo (niespójność semantyczna). W rezultacie utrudnione, a niekiedy wręcz niemożliwe jest łączenie danych z różnych źródeł i wykonywanie analiz przestrzennych.

Ponadto projektowane rozwiązanie usprawni i umożliwi terminowe wykonywanie Dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2007/2/WE z dnia 14 marca 2007 r., ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) w zakresie zagospodarowania przestrzennego.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl