Rząd szykuje bat na niepłacących alimentów

Najważniejsze propozycje zmian w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Obecnie należności dłużnika alimentacyjnego wobec Skarbu Państwa, powstałe z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego, egzekwowane są dwutorowo: przez komorników sądowych (w trybie egzekucji sądowej) i przez naczelników urzędów skarbowych (w trybie egzekucji administracyjnej). Nie skutkuje to jednak wzrostem wielkości wyegzekwowanych należności, a generuje znaczne koszty związane z obsługą głównie egzekucji administracyjnej. Aby zracjonalizować proces dochodzenia tych należności zaproponowano likwidację egzekucji administracyjnej i zastąpienie jej egzekucją sądową.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że należności odzyskiwane przez komorników sądowych znacznie przewyższają (w niektórych przypadkach nawet kilkadziesiąt razy) te uzyskiwane w trybie egzekucji administracyjnej. Jednocześnie w wielu gminach, mimo poniesionych kosztów związanych z egzekucją administracyjną, nie wyegzekwowano w tym trybie żadnych należności.

Zmieniono także sposób przekazywania gminom środków z odzyskanych od dłużników alimentacyjnych należności Skarbu Państwa powstałych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Należna gminom część odzyskanych środków, tj. 40 proc., będzie trafiać tylko do tej gminy, która wypłacała osobom uprawnionym świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Rozwiązanie to jest realizacją postulatów gmin.

Przyjęto, że w sytuacji, gdy organ właściwy dłużnika alimentacyjnego po otrzymaniu od organu właściwego wierzyciela kolejnego wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika, ustali, iż jego sytuacja nie uległa zmianie lub po raz kolejny uniemożliwia on przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego bądź odmówi złożenia oświadczenia majątkowego - to organ właściwy dłużnika nie będzie już zobowiązany do ponownego podejmowania tych samych działań wobec dłużnika.

Przewidziano także ujednolicenie przepisów dotyczących sposobu ustalania dochodu osób ubiegających się o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego w oparciu o dochód uzyskany i dochód utracony.

Wprowadzono korzystne regulacje dla osób, które utraciły środki na utrzymanie w wyniku śmierci rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Do dochodu osób ubiegających się o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego - nie będą wliczane kwoty zasądzonych alimentów, gdy nie są one już otrzymywane, bo zmarł rodzic zobowiązany do ich płacenia.
Założono, że katalog nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zostanie rozszerzony o sytuację, gdy świadczenia te zostały wypłacone innej osobie niż wskazana przez odpowiedni organ. Obecnie katalog nie uwzględnia wprost przypadku, gdy świadczenie alimentacyjne pobrała osoba do tego nieuprawniona.
Uregulowano również sytuację, gdy po śmierci osoby uprawnionej do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, pieniądze nadal wpływały na jej rachunek. Nowe przepisy zobowiązują banki oraz kasy oszczędnościowo-kredytowe do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela świadczeń przekazywanych po śmierci osoby uprawnionej.

Najważniejsze proponowane zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych

Przyjęto zmiany dotyczące procedury stosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz zmiany dotyczące dochodzenia świadczeń nienależnie pobranych oraz wypłaconych po śmierci osoby uprawnionej (są one analogiczne do proponowanych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). Ujednolicono przepisy dotyczące sposobu ustalania dochodu z uwzględnieniem dochodu utraconego i dochodu uzyskanego. Do dochodu osób ubiegających się o świadczenia rodzinne nie będą wliczane dochody pochodzące z umów o dzieło w sytuacji ich utraty.

Wprowadzono procedurę zwrotu nadpłaconego zasiłku pielęgnacyjnego, gdy organ emerytalno-rentowy przyzna za ten sam okres dodatek pielęgnacyjny. Zaproponowano, aby osobie, której przyznano dodatek pielęgnacyjny za okres, za który wypłacono jej zasiłek pielęgnacyjny - ZUS oraz inne organy emerytalno-rentowe (które przyznały dodatek pielęgnacyjny do emerytury lub renty) wypłaciły emeryturę lub rentę pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku pielęgnacyjnego.

Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem części przepisów, które wchodzą w życie po 6 miesiącach od daty ich ogłoszenia.

(źródło: premier.gov.pl)