Sieć piątej generacji coraz bliżej

Prezydent podpisał megaustawę, czyli przepisy, które ułatwią Polakom dostęp do szybkiego Internetu.

Nowe przepisy i kolejne testy w Warszawie

Celem nowej ustawy jest usunięcie istniejących barier administracyjno-prawnych, które stanowią przeszkodę w budowie sieci szerokopasmowych. W Warszawie rozpoczęły się testy sieci 5G.

-  "Dostęp do szybkiej sieci jest dziś tym samym, czym kiedyś był dostęp do dróg i elektryczności" – powiedział we wtorek minister cyfryzacji Marek Zagórski podczas uruchomienia w Warszawie testowej sieci piątej generacji. - "Dla Polski sieć 5G to szansa na skokowy rozwój gospodarki. Chcemy zrobić wszystko, by zyskały na tym polskie firmy" – dodał szef MC.

Szybkie testy

Uruchomiona właśnie w stolicy testowa sieć 5G pozwala ściągać dane z szybkością blisko 1Gb/s. Urządzenia ją tworzące działają w paśmie 3,4 - 3,6 GHz, udostępnionym przez Urząd Komunikacji Elektronicznej. To pasmo docelowo planowane do uruchomienia sieci 5G w Polsce.

W testach będą wykorzystywane dostępne obecnie urządzenia obsługujące sieć piątej generacji, w tym ponad 100 smartfonów i routery. Stacje bazowe zostały rozmieszczone w taki sposób, aby tworzyły spójny zasięg i umożliwiały poruszanie się między nimi bez zrywania połączenia z 5G.

- "Testy umożliwiają poznanie praktycznego wymiaru sieci 5G. To dla nas bardzo ważne. Wokół niej narosło bowiem wiele mitów. Rozprawianie się z tymi mitami to jedno. Drugim ważnym elementem jest pokazywanie realnych możliwości jej zastosowań - tego, co 5G może przynieść każdemu mieszkańcowi Polski, każdemu miastu a także całej gospodarce" – powiedział minister cyfryzacji Marek Zagórski.

Nowe prawo

W poniedziałek Kancelaria Prezydenta RP poinformowała o podpisaniu ustawy o rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, w skrócie zwanej megaustawą. Nowe prawo pozwoli usunąć istniejące bariery administracyjno-prawne w budowie sieci szerokopasmowych. 

Lepszy zasięg w telefonie, szybki Internet - także tam, gdzie dzisiaj go nie ma, np. w parkach narodowych czy uzdrowiskach - to realne, pozytywne skutki nowych przepisów.

- "Polacy chcą mieć łatwy i szybki dostęp do Internetu. To dla nich narzędzie codziennego użytku, które ułatwia im życie" – powiedział minister cyfryzacji. – "Dzięki nowym przepisom Internet dotrze tam, gdzie dzisiaj go nie ma. To także wsparcie dla nowoczesnych rozwiązań telekomunikacyjnych" – dodał Marek Zagórski.

Megaustawa daje też możliwość budowy systemu monitorowania pól elektromagnetycznych (PEM). To ważne w kontekście uspokojenia obaw części społeczeństwa.

Co przewiduje ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw? 

Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy, zniwelowanie obciążeń administracyjno-prawnych, proceduralnych i finansowych jest warunkiem realizacji przez Polskę celów zawartych w Narodowym Planie Szerokopasmowym oraz zobowiązań w zakresie zapewnienia dostępu do nowoczesnych usług telekomunikacyjnych, wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej.

Ustawa wprowadza w związku z tym zmiany w:

1. ustawie z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych – rozszerzono definicję infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu o linię kablową nadziemną. Wprowadzono możliwość finansowania przez samorządy, w formie dotacji celowej, kosztów inwestycji, w szczególności przyłączy telekomunikacyjnych od granicy działki do budynku. Utworzono Fundusz Szerokopasmowy, jako instrument wsparcia rozwoju dostępności usług szerokopasmowego dostępu do internetu ze środków krajowych. Ustawa określa podstawowe warunki i tryb udzielenia wsparcia ze środków Funduszu. Wprowadzono zmiany usprawniające ustalanie treści decyzji Prezesa UKE dotyczących dostępu do infrastruktury technicznej z innymi regulatorami sektorowymi, poprzez wyłączenie z przedmiotu uzgodnień kwestii dotyczących finansowych warunków współpracy, a więc m.in. opłat z tytułu dostępu do infrastruktury technicznej podmiotu wykonującego zadania z zakresu użyteczności publicznej. Wprowadzono również zmiany przepisów dotyczących inwentaryzacji infrastruktury i sieci telekomunikacyjnych. Zmiany te obejmują zróżnicowanie częstotliwości prowadzenia inwentaryzacji w odniesieniu do informacji o infrastrukturze oraz informacji o świadczonych usługach telekomunikacyjnych i mają na celu umożliwienie posiadania przez Prezesa UKE bardziej aktualnych niż dotychczas informacji o stanie pokrycia kraju infrastrukturą telekomunikacyjną. Jednocześnie rozszerzono zakres danych podlegających inwentaryzacji o przebieg światłowodowych i innych niż światłowodowe linii kablowych zapewniających lub umożliwiających zapewnienie szerokopasmowego dostępu do internetu. Ponadto dodano w ustawie nowy rozdział 2b, który zawiera regulacje dotyczące utworzenia Systemu Informacyjnego o Instalacjach Wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne. System ten będzie publiczną, bezpłatną bazą danych zawierającą informacje o polu elektromagnetycznym w środowisku, którą będzie prowadził minister właściwy do spraw informatyzacji.  
2. ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych – zmiany wprowadzone w tej ustawie dotyczą przede wszystkim obniżenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego w odniesieniu do obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej do poziomu 0,20 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawki opłaty za umieszczenie obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej do poziomu 20 zł za 1 m² na rok, poza tym wprowadzono w ustawie możliwość zawarcia przez jednostkę samorządu terytorialnego tzw. umowy inwestycyjnej, na mocy której w zamian za realizację przez inwestora określonej w umowie inwestycji zaspokajającej zbiorowe potrzeby wspólnoty, związanej z zajęciem przez inwestora pasa drogowego w celu umieszczenia w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarzadzania drogami, jednostka ta ustala w umowie stawkę opłaty za zajęcie pasa drogowego w wysokości niższej niż ustalona w uchwale. Podjęcie przez daną jednostkę samorządu terytorialnego decyzji o zawarciu umowy inwestycyjnej będzie miało charakter dobrowolny i będzie wynikało z dokonania przez nią oceny, czy istnieje zasadność stworzenia preferencyjnych warunków inwestycyjnych dla konkretnego zamierzenia inwestycyjnego. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, takimi pożądanymi przez daną jednostkę samorządu terytorialnego zamierzeniami inwestycyjnymi mogą być np. sieci szerokopasmowe, ale także inwestycje z zakresu innego rodzaju infrastruktury technicznej np. sieci elektroenergetyczne, wodociągowe czy gazowe.
3. ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa oraz w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym – zmiany wprowadzone w tych ustawach mają na celu wprowadzenie kompetencji do zawierania umów inwestycyjnych dotyczących realizacji inwestycji zaspokajających zbiorowe potrzeby lokalnej wspólnoty, związanych z zajęciem pasa drogowego w celu umieszczenia w tym pasie urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami.   
4. ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach – zmiany wprowadzone w tej ustawie dotyczą ułatwienia dostępu do terenów leśnych w celu umieszczenia na tych terenach infrastruktury telekomunikacyjnej i polegają m.in. na sprecyzowaniu warunków zapewnienia dostępu, które będą musiały być opracowane przez nadleśniczych. W tym celu, w ustawie określono minimalny katalog postanowień, które powinny zawierać warunki zapewnienia dostępu. Ponadto, dodano do ustawy przepis, który określa sposób obliczania opłaty z tytułu umieszczenia na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej.
5. ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – zmiany wprowadzone w tej ustawie dokonują m.in. zmian pojęć zdefiniowanych w tej ustawie. W definicji obiektu liniowego uwzględniono w zastrzeżeniu zawartym w definicji tego obiektu, iż kable zainstalowane w kanale technologicznym nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego. Dokonano także zmiany definicji tymczasowego obiektu budowlanego uwzględniając w przykładowym wyliczeniu takich obiektów także przenośne wolnostojące maszty antenowe.
6. ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska – zmianie uległ przepis upoważniający do wydania rozporządzenia określającego dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku. Zmiana polega na zmianie organu upoważnionego do wydania rozporządzenia, w miejsce ministra właściwego do spraw środowiska, wskazano ministra właściwego do spraw zdrowia. Ponadto, wprowadzono zmiany, zgodnie z którymi pomiary pól elektromagnetycznych wokół instalacji lub urządzeń mają być wykonywane bezpośrednio przed uruchomieniem instalacji lub urządzenia. Dodano przepis stanowiący o konieczności wykonania pomiarów pól elektromagnetycznych na pisemny wniosek właściciela lub zarządcy nieruchomości, na której nastąpiła zmiana istniejącego stanu zagospodarowania i zabudowy nieruchomości skutkująca zmianami w występowaniu miejsc dostępnych dla ludności w otoczeniu instalacji lub urządzenia. Doprecyzowano również pojęcie „miejsca dostępnego dla ludności” poprzez jednoznaczne przesądzenie, że miejsca takie ustala się według istniejącego a nie potencjalnego stanu zagospodarowania i zabudowy nieruchomości na dzień dokonywania kwalifikacji określonego przedsięwzięcia. Dodano także przepis, zgodnie z którym jednym z elementów zgłoszenia instalacji, której emisja nie wymaga pozwolenia, mogąca negatywnie oddziaływać na środowisko, jest sprawozdanie z wykonanych pomiarów pól elektromagnetycznych. W ustawie wprowadzono również dwa przepisy karne, zgodnie z którymi karze grzywny podlegał będzie podmiot, który: (1) będąc obowiązany do przekazania wyników pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku nie przekazał ich w określonym terminie oraz (2) eksploatuje instalację, w której stwierdzono przekroczenie w miejscach dostępnych dla ludności dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
7. ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zmieniono m.in. przepis wskazujący katalog podmiotów, z którymi należy uzgodnić projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, dodając do tego katalogu Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.  Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, zmiana ta związana jest z koniecznością zwiększenia zakresu ochrony bezpieczeństwa ruchu kolejowego zapewnianego przez urządzenia łączności zdalnej, która może ulegać zakłóceniom lub degradacji w wyniku realizacji inwestycji w okolicach linii kolejowych o znaczeniu państwowym.     
8. ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody – zmiany polegają na dodaniu do katalogu wyjątków od generalnej zasady zakazu budowy lub przebudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych na terenie parku narodowego i rezerwatu przyrody, instalacji infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze w celu zapewnienia telekomunikacji na tym obszarze. Analogicznie jak w przypadku pozostałych sytuacji, gdy takie odstępstwo jest możliwe, tak i w przypadku instalacji infrastruktury telekomunikacyjnej, możliwość taka będzie istniała po spełnieniu procedur istniejących w ustawie, tj. po uzyskaniu zezwolenia ministra właściwego o spraw środowiska w przypadku parku narodowego, a w przypadku rezerwatu przyrody po uzyskaniu zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz, w obu przypadkach, po zagwarantowaniu kompensacji przyrody.
9. ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne – dodano, m.in. regulację przewidującą możliwość zawarcia przez Prezesa UKE z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym umowy inwestycyjnej dotyczącej realizacji inwestycji zapewniającej pełny, niezakłócony zasięg usług telekomunikacyjnych świadczonych w technologiach mobilnych na danym obszarze. Celem tego rozwiązania, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest zainteresowanie operatorów świadczących usługi w technologiach bezprzewodowych dokonaniem inwestycji zapewniających pokrycie zasięgiem ruchomych publicznych sieci telekomunikacyjnych na wskazanym przez Prezesa UKE obszarze, na którym takie pokrycie nie jest wystarczające. Zachętą do podjęcia takich inwestycji będzie obniżenie opłat za prawo do korzystania z częstotliwości radiowych lub opłaty telekomunikacyjnej. Uwzględniając nowoutworzony Fundusz Szerokopasmowy wskazano, że opłaty za wykorzystywanie numeracji oraz opłaty za prawo do korzystania z częstotliwości radiowych stanowią dochód budżetu państwa, a w zakresie określonym w przepisach o Funduszu Szerokopasmowym – bezpośrednie przychody tego Funduszu.        
10. ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – zmiany wprowadzone do tej ustawy obniżają wysokość opłaty od wniosku o wpis w księdze wieczystej służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do poziomu 40 zł, oraz obniżają wysokość opłaty wpisu roszczeń wynikających z art. 30 lub 33 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, do wysokości 30 zł.
11. ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych – zmiany wprowadzone do tej ustawy znoszą obowiązujący aktualnie zakaz budowy stacji bazowych telefonii ruchomej.    
12. ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji i o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływani na środowisko – zmiany wprowadzone do tej ustawy są konsekwencją zmian wprowadzonych do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
13. ustawie z dnia 27 października 2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej – m.in. dodano regulację przewidującą uzupełnienie zakresu obowiązków operatora OSE także o działania zabezpieczające uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju. Dodano także regulację, która umożliwi operatorowi OSE korzystanie z przyłączy telekomunikacyjnych doprowadzonych do szkół bezpośrednio przez ich organy prowadzące, z pominięciem konkurencyjnej procedury uzyskiwania dostępu do tych przyłączy.   
14. ustawie z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Dróg Samorządowych - zmiany wprowadzone do tej ustawy są konsekwencją zmian wprowadzonych do ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Ustawa zasadniczo wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.  

A.J.
Zespół e-prawnik.pl