Przedsiębiorcy dostali dodatkową ochronę. Nie poniosą już podwójnych kar za zaległe opłaty.
Od 31 maja obowiązuje nowelizacja kodeksu karnego oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
– Jej celem jest wyeliminowanie podwójnego karania osób fizycznych za nieopłacenie składek do ZUS lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości – informuje Kancelaria Sejmu.
Przypominamy, że przed zmianą przepisów przedsiębiorca, który nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne, musiał je zwrócić wraz z odsetkami. Oprócz tego płacił tak zwaną opłatę dodatkową, która wynosiła nawet 100 procent tego, co zalegał ZUS-owi.
Do tego możliwa była druga sankcja – za wykroczenie. Grzywna mogła sięgnąć w tym przypadku 5.000 złotych. Jeśli biznesmen zatrudniał inne osoby i nie odprowadzał składek, naruszał też prawa pracownika wynikające ze stosunku ubezpieczenia społecznego (np. prawa do pomocy medycznej lub prawa do emerytury bądź renty).
W takiej sytuacji – obok opłaty dodatkowej – możliwa była kara przewidziana przez kodeks karny. Chodzi o grzywnę, ograniczenie wolności, a nawet dwa lata więzienia.
Jakie kary zostały po zmianie prawa?
Wszystkie – ale nie można ich stosować jednocześnie. Trybunał Konstytucyjny stwierdził bowiem, że wspomniane sankcje – gdy funkcjonują oddzielnie – nie łamią ustawy zasadniczej. Łącznie tworzą jednak mechanizm prawny, który trzeba zlikwidować.
Trybunał podkreślał przy tym, że dodatkowa opłata, mimo swojej nazwy, nie ma na celu zrekompensowania ZUS nieopłacenia w terminie składek (tę funkcję pełnią odsetki od powstałych zaległości). – Jest rodzajem tzw. kary administracyjnej, która pełni funkcję represyjno-prewencyjną, zbliżoną do funkcji kar za wykroczenie lub przestępstwo – stwierdzili sędziowie Trybunału.
W związku z tym uznano, że przepisy nakładające opisane kary są niezgodne z konstytucją. Nowa ustawa realizuje wyrok Trybunału.
Tak będzie działał nowy system
Teraz przedsiębiorca nie uiści dodatkowej opłaty, jeżeli został już ukarany w tej samej sprawie za wykroczenie bądź
W taki sposób nowe przepisy nie zlikwidowały podważonych przepisów, lecz wyeliminowały mechanizm, który doprowadzał do stosowania podwójnych kar. – Zaproponowane zmiany są wystarczającym zabiegiem legislacyjnym dla wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego – twierdziło ministerstwo pracy w uzasadnieniu projektu zmian. Warto na koniec zaznaczyć, że na nowym prawie skorzystają również przedsiębiorcy, wobec których ZUS prowadzi obecnie postępowanie. Odświeżone zapisy będą stosowane bowiem również do postępowań wszczętych i niezakończonych przed 31 maja. Jeśli tego dnia toczyło się postępowanie sądowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wymierzy biznesmenowi opłaty dodatkowej. PODSTAWA PRAWNA: Ustawa z dnia 10 maja 2012 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 611). Dariusz Madejski, e-prawnik.pl