SN o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym

Wyrok Sądu Najwyższego dotyczył początku biegu przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (art. 442[1] § 1 k.c.) w stanie prawnym przed 27.06.2017 r.

Co orzekł SN?

W wyroku z 15 czerwca 2022 r., sygn. akt II CSKP 505/22, wydanym w sprawie z powództwa przedsiębiorcy (spółki akcyjnej) przeciwko Skarbowi Państwa, Sąd Najwyższy dokonał wykładni art. 442 § 1 zd. 1 k.c. oraz art. 442¹ § 1 zd. 1 k.c.  w pierwotnym brzmieniu i w konsekwencji uwzględnił skargę kasacyjną powoda. Sprawa dotyczyła odszkodowania za szkodę wywołaną błędną implementacją prawa Unii Europejskiej.

Sąd Najwyższy wskazał, że w dawnym stanie prawnym bieg przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym rozpoczynał się z dniem, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Przedawnienie nie biegło zatem od momentu, w którym poszkodowany w istocie nie posiadał jeszcze odpowiedniej wiedzy, choć, z obiektywnego punktu widzenia, powinien był lub mógł ją powziąć przy zachowaniu należytej staranności. Stanowisko takie zostało wsparte wynikami językowej, systemowej oraz historycznej wykładni wspomnianych unormowań.

Uzasadnienie SN

W uzasadnieniu wyroku podkreślono możliwość ustalania faktów psychologicznych, takich jak dowiedzenie się o określonym stanie rzeczy (szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia), w drodze domniemania faktycznego. Wyjaśniono przy tym, że tego rodzaju ustalenie różni się do tzw. przypisania normatywnego, rozumianego jako kontrfaktyczne przyjęcie, że poszkodowany wiedział o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, wyłącznie na podstawie czynników obiektywizujących dokonanie oceny prawnej, takich jak kwalifikacje podmiotowe poszkodowanego i stawiane mu w związku z tymi kwalifikacjami wymagania odpowiadające wzorcowi należytej staranności.

Zob. wyrok SN z dnia 15 czerwca 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt II CSKP 505/22)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl