Transgraniczne ściganie przestępców

Polscy policjanci odzyskują auta skradzione za granicą i zatrzymują przestępców poszukiwanych przez wymiar sprawiedliwości poszczególnych państw europejskich. Możliwe jest to ponieważ polska policja ma dostęp do Systemu Informacyjnego Schengen, w którym znajdują się informacje m.in. o skradzionych przedmiotach i osobach poszukiwanych w krajach należących do obszaru Schengen. Nie ma granic, swobodnie można przemieszczać się po Europie, ale nie oznacza to, że przestępcy są bezkarni. SIS jest skutecznym narzędziem pozwalającym ścigać ich za przestępstwa, które popełnili.

Od momentu, kiedy Polska stała się jednym z państw obszaru Schengen możemy w sposób nieograniczony poruszać się w jego obrębie. Także osoby, które przekroczyły granicę Polski będącą jednocześnie granicą Unii Europejskiej mogą swobodnie poruszać się po krajach będących członkami obszaru. Jednak przestępcy uciekający przed polskim wymiarem sprawiedliwości do innego kraju europejskiego tylko pozornie są bezkarni. Nie ma granic, kontroli granicznych, ale są inne narzędzia, które pozwalają policjom europejskim współpracować, wymieniać informacje o przestępcach, osobach poszukiwanych i skradzionych przedmiotach i skutecznie ścigać przestępców. System Informacyjny Schengen oraz sieć biur SIRENE zapewnia szybką i skuteczną wymianę informacji pomiędzy państwami.

Bazy danych Systemu Informacyjnego Schengen (SIS)

System Informacyjny Schengen to złożony system zbierania i przekazywania informacji, do których dostęp mają m.in. policja, krajowe organy odpowiedzialne za kontrole graniczne oraz inne organy prowadzące kontrole celne przeprowadzane wewnątrz kraju, służby koordynujące te kontrole oraz właściwe do wydawania wiz.

Źródło: www.policja.pl / KGP, 22 listopada 2008

SIS umożliwia wymianę informacji pomiędzy państwami obszaru Schengen o:

• cudzoziemcach, którym należy odmówić prawa wjazdu na terytorium państw strefy Schengen,

• osobach poszukiwanych europejskim nakazem aresztowania,

• osobach zaginionych,

• świadkach oraz innych osobach, których miejsce pobytu należy ustalić w związku z prowadzonym postępowaniem karnym,

• osobach i przedmiotach poszukiwanych do celów niejawnego nadzoru lub szczególnej kontroli.

Ponadto w SIS znajdują się informację dotyczące skradzionych pojazdów, zaginionej broni, skradzionych i zagubionych dokumentów tożsamości oraz numerów skradzionych banknotów.

Każde państwo należące do obszaru Schengen w celu prawidłowego korzystania z SIS tworzy na swoim terytorium krajowy moduł Systemu Informacyjnego Schengen (N.SIS) oraz biuro SIRENE. N.SIS jest kopią jednostki centralnej Systemu Informacyjnego Schnegen (C.SIS) usytuowanej w Strasburgu.

Dzięki Systemowi Informacyjnemu Schengen polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości mają stały dostęp do informacji o przestępcach poszukiwanych w innych krajach, a policje innych krajów posiadają informacje o poszukiwanych przez polski wymiar sprawiedliwości. Dane wprowadzone do systemu przez Polskę dostępne są dla służb i organów pozostałych państw. Wymiana informacji działa oczywiście w dwie strony. Mamy więc większe szanse na sprowadzanie i ukaranie tych, którzy popełnili w naszym kraju przestępstwo i uciekli za granicę. Mając dostęp do danych pozostałych państw możemy zatrzymywać na terenie naszego kraju osoby, które popełniły przestępstwo w innym kraju i przekazać je w ręce tamtejszego wymiaru sprawiedliwości.

Jak działa wymiana informacji?

Na granicy, która jest granicą zewnętrzną Unii Europejskiej oraz na terenie całego kraju podczas kontroli granicznych, celnych lub kontroli policyjnych wykonywanych zgodnie z przepisami krajowymi, funkcjonariusze uprawnionych służb korzystają z danych przetwarzanych w SIS w celu sprawdzenia, czy osoba lub przedmiot poddany kontroli jest odnotowany w SIS i dlaczego tam się znalazł. W przypadku gdy podczas kontroli granicznej na granicy zewnętrznej lub kontroli dokonywanej na terytorium kraju dojdzie do odnalezienia osoby lub przedmiotu zarejestrowanych w SIS, funkcjonariusze podejmują wobec tej osoby lub przedmiotu stosowne działania. Działania te są różne dla każdej kategorii wpisu. Na przykład, jeżeli kontrola odbywa się na granicy zewnętrznej, a osoba kontrolowana figuruje w SIS jako cudzoziemiec, któremu należy odmówić wjazdu na terytorium obszaru Schengen, wówczas odmawia się jej prawa przekroczenia granicy. Natomiast, w przypadku gdy podczas kontroli w ruchu drogowym na terytorium kraju kontrolowany pojazd okaże się być poszukiwanym jako skradziony, wówczas funkcjonariusze podejmą czynności w celu wyjaśnienia sprawy i zatrzymania pojazdu.

Obecnie trwają prace nad stworzeniem unowocześnionej wersji Systemu Informacyjnego Schengen - tzw. Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II). System zostanie wdrożony na nowoczesnej platformie technicznej oraz wyposażony w nowe funkcjonalności. Między innymi możliwe będzie przetwarzanie danych biometrycznych jako załączników do poszczególnych wpisów. Taka modyfikacja systemu pozwoli jeszcze skuteczniej ścigać przestępców na terenie krajów obszaru Schengen.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl