Ułatwienia w głosowaniu dla osób niepełnosprawnych

Według art. 49b ust. 1 wspomnianej ustawy pełnomocnikiem może zostać jedynie osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania.

Pełnomocnictwa do głosowania można udzielić we własnym domu przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed pracownikiem urzędu gminy. Akt pełnomocnictwa sporządzany jest na wniosek wyborcy najpóźniej w 10 dniu przed dniem głosowania.

Wniosek, który kierujemy do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL oraz adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo do głosowania, a także wyraźne oznaczenie wyborów, których pełnomocnictwo dotyczy.

Do wniosku należy dołączyć kopię orzeczenia o niepełnosprawności lub dokumentu poświadczającego wiek (dla osób kończących 75 lat) oraz pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem.

W przypadku, gdy osoba ta nie jest wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania, to do wniosku trzeba dołączyć kopię zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przyszłemu pełnomocnikowi.

Osoba starsza czy niepełnosprawna będzie mogła cofnąć udzielone wcześniej pełnomocnictwo i wziąć udział w wyborach samodzielnie. Dokonuje się tego najpóźniej na 2 dni przed dniem wyborów, składając stosowne oświadczenie do organu, który je wydał.

Nowela ułatwia oddanie głosu również wyborcom przebywającym w szpitalach i zakładach opieki społecznej. Wrzucą oni swój głos do tzw. urny pomocniczej, przy obecności co najmniej dwóch członków obwodowej komisji wyborczej.

W planach są kolejne ułatwienia w głosowaniu dla osób niepełnosprawnych. Propozycje posłów Platformy Obywatelskiej – przedstawione w projekcie ustawy o dostosowaniu organizacji wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych – zakładają m.in. oddanie głosu za pomocą listu oraz wydawanie niewidomym kart w alfabecie Braille’a.

Osoba, która zgłosi chęć głosowania korespondencyjnego otrzyma pocztą, najpóźniej na 10 dni przed dniem wyborów, poleconą przesyłkę z materiałami wyborczymi. Listonosz będzie mógł ją wydać jedynie adresatowi.

W przesyłce znajdziemy dwie koperty. Po dokonaniu wyboru kartę do głosowania zapakujemy w pierwszą kopertę, którą umieścimy w drugiej. Przesyłka trafi pocztą do komisji wyborczej. Pierwsza, zewnętrzna koperta zostanie otwarta w obecności członków komisji. Wewnętrzną zaklejoną wrzuci do urny jej przewodniczący.

Proponowane przepisy mają umożliwić również samodzielne głosowanie osobom niewidomym. Zapewnią to specjalne karty do głosowania z nakładkami w alfabecie Braille’a.

Projekt ustawy o dostosowaniu organizacji wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych przeszedł dopiero pierwsze czytanie w Sejmie i znajduje się obecnie w komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego.

Oznacza to, że na wejście przepisów przed czerwcowymi wyborami prezydenckimi nie mamy co liczyć – jest to niemożliwe ze względów legislacyjnych.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl