Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów daje UOKiK większe prawa
Przepisy odpowiadają na problemy konsumentów na różnych rynkach i są wynikiem analiz organizacji konsumenckich, Ministra Finansów, Ministra Sprawiedliwości oraz UOKiK - podaje Urząd.
Analizy wykazały przede wszystkim, że konsumenci na rynku usług finansowych są niedostatecznie chronieni - np. oferowane im produkty są niedostosowane do ich potrzeb, oraz że system eliminowania niedozwolonych postanowień wzorców umów jest nieefektywny.
Ustawa przewiduje 6-miesięczne vacatio legis. Pozwoli to wszystkim uczestnikom rynku na dokładne zapoznanie się z regulacjami.
W myśl nowych przepisów zabronione będzie proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru. Celem tego rozwiązania jest nakłonienie przedsiębiorców do analizowania, czy dana usługa rzeczywiście odpowiada potrzebom konsumentów.
Decyzje tymczasowe - na wzór postępowań w sprawie praktyk ograniczających konkurencję - pozwoli na szybką reakcję na praktyki zagrażające zbiorowym interesom konsumentów. Jeszcze w toku postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów decyzja tymczasowa zobowiąże przedsiębiorcę do zaniechania określonych działań. Pozwoli zapobiec uprawdopodobnionym zagrożeniom. Będzie ona wydawana na czas nie dłuższy niż do wydania decyzji kończącej postępowanie w sprawie.
Ustawa przewiduje również wprowadzenie instytucji tajemniczego klienta, która pozwoli na uzyskanie dowodów w postępowaniu w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. UOKiK będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania tylko za zgodą sądu.
UOKiK natomiast nie będzie stosował prowokacji, a jedynie będzie mógł sprawdzić sposób oferowania produktu lub usługi, a także procedurę zawierania umowy. nstytucja tajemniczego klienta będzie miała zastosowanie do wszelkich praktyk, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów.
Urząd uzyskał również prawo do publikowania bezpłatnych komunikatów i ostrzeżeń w publicznym radiu i telewizji - dzięki temu będzie możliwe szybkie i skuteczne ostrzeganie konsumentów o zachowaniach lub zjawiskach, które istotnie zagrażają ich interesom.
Przepisy przewidują również nowy model kontroli postanowień wzorców umów - to Prezes UOKiK w decyzji administracyjnej będzie rozstrzygał o niedozwolonym charakterze postanowienia wzorca umowy i zakazywał jego dalszego wykorzystywania:
- Prezes UOKiK będzie mógł określić środki usunięcia skutków naruszenia zakazu stosowania postanowień niedozwolonych - np. poinformowanie konsumentów będących stronami umów o uznaniu klauzuli za niedozwoloną.
- Decyzje UOKiK uznające postanowienie za niedozwolone będą mieć skutek tylko w stosunku do przedsiębiorcy, który je stosuje oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.
- Postępowanie będzie wszczynane z urzędu lub z inicjatywy konsumentów, rzeczników konsumentów, Rzecznika Ubezpieczonych oraz organizacji konsumenckich, którzy uzyskają status zawiadamiającego.
- Większą skuteczność eliminacji klauzul z wzorców umów zapewni możliwość nakładania przez UOKiK kar za stosowanie postanowień niedozwolonych - do 10 proc. obrotu.
- Przedsiębiorca będzie miał także możliwość uniknięcia kary jeśli sam zobowiąże się do zmiany praktyk.
- Przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia odwołania od decyzji stwierdzającej stosowanie niedozwolonych klauzul do SOKiK.
- Kontrola incydentalna, czyli indywidualne dochodzenie praw przez konsumenta w związku ze stosowaniem klauzuli, będzie nadal sprawowana przez sądy cywilne.
- Decyzje UOKiK będą publikowane na stronie Urzędu.
- Dotychczasowy charakter rejestru klauzul niedozwolonych zostanie utrzymany przez wskazany w ustawie czas.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?