Zatrzymanie przez policję było niesłuszne? Żądaj odszkodowania

Jeśli udowodnisz błąd funkcjonariuszy, dostaniesz nawet kilka tysięcy złotych. Zobacz, jak starać się o pieniądze.

Osoba, która została niesłusznie aresztowana bądź zatrzymana przez policjantów, ma prawo do rekompensaty.

Możemy o nią wystąpić np. wtedy, gdy podczas aresztu pogorszy się stan naszego zdrowia, przez siedzenie na komisariacie stracimy ważny kontrakt czy po prostu uznamy, że ponieśliśmy straty moralne.

Z tym ostatnim możemy mieć do czynienia m.in. w sytuacji, gdy zatrzymanie widzieli znajomi z osiedla, przez co przywarło do nas miano przestępcy.

O odszkodowanie nie staramy się jednak na komendzie. Konieczna będzie wizyta w sądzie. Dokładne zasady ustala tutaj kodeks postępowania karnego.

Nie przegap terminu, bo nic nie dostaniesz

Na początek warto zaznaczyć, że walka o pieniądze nie wiąże się dla nas z kosztami administracyjnymi. Postępowanie jest darmowe dla pokrzywdzonego.

Aby je rozpocząć, zaczynamy od napisania wniosku, który musi spełniać warunki pisma procesowego. We wniosku powinniśmy napisać, jaką kwotę chcemy otrzymać oraz oczywiście wykazać, że zatrzymanie czy tymczasowe aresztowanie było niesłuszne.

Będzie tak np. wtedy, gdy policjanci zakują nas w kajdanki bez podania powodu i podstawy prawnej, będą stosować nieuzasadnioną przemoc, zwlekać z przesłuchaniem i nie sporządzą protokołu zatrzymania. Ponadto nie ujmą nas ani na gorącym uczynku, ani bezpośrednio po nim, a następnie sąd uzna np. naszą niewinność.

Nie zapomnijmy też wykazać, że pozbawienie wolności przysporzyło nam szkód materialnych lub moralnych. Jeśli przez aresztowanie straciliśmy pracę, dołączmy do wniosku dokumentację potwierdzającą, ile wcześniej zarabialiśmy; gdy pobyt w celi nadszarpnął nasze zdrowie, załącznikiem mogą być orzeczenia lekarskie.

Gotowy wniosek składamy w sądzie okręgowym właściwym ze względu na miejsce, w którym nastąpiło zwolnienie tymczasowo aresztowanego lub zatrzymanego. Pamiętajmy jednak, żeby złożyć pismo w terminie.

Roszczenie przedawnia się bowiem po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania (w przypadku wykroczeń po upływie sześciu miesięcy). Przy tymczasowym aresztowaniu podstawą będzie wyrok uniewinniający lub orzeczenie o umorzeniu sprawy, w razie zaś zatrzymania termin zacznie biec od daty zwolnienia.

ILE WYNOSI PRZECIĘTNE ODSZKODOWANIE?
JAK SĄD USTALA WYSOKOŚĆ REKOMPENSATY?
CZYTAJ NA DRUGIEJ STRONIE

Jak sąd ustala wysokość odszkodowania?

O tym, czy dostaniemy pieniądze, zdecyduje trzyosobowy skład sędziów. Ewentualna rekompensata jest wypłacana przez Skarb Państwa, a sprawy odszkodowawcze powinny być załatwiane przez sąd w pierwszej kolejności.

Obliczając wysokość należnej nam kwoty sąd weźmie pod uwagę poniesione przez nas straty, utracone korzyści (np. wynagrodzenie za pracę), czas trwania tymczasowego aresztowania oraz inne okoliczności, np. złe warunki w celi czy utratę dobrego imienia.

Ponadto sędziowie uwzględnią wszelkie koszty, jakie ponieśliśmy – w tym  ewentualne koszty leczenia, rozstroju zdrowia bądź utracone zarobki zmniejszone po odzyskaniu wolności. Jeśli jednak przyczyniliśmy się do poniesionych szkód – np. sami zrezygnowaliśmy z pracy po zwolnieniu z aresztu – pieniądze nie będą nam przyznane lub odszkodowanie zostanie zmniejszone o określoną kwotę.

Na jakie pieniądze mogą liczyć pokrzywdzeni?

Wszystko zależy oczywiście od poniesionych przez nas strat. Ze statystyk resortu sprawiedliwości wynika, że tylko w zeszłym roku niesłusznie zatrzymani i aresztowani dostali od Skarbu Państwa łącznie ponad 4 mln złotych. Taka kwotę rozdzielono pomiędzy 200 osób.

Najniższa rekompensata opiewała na nieco ponad 200 złotych. Zazwyczaj odszkodowanie wynosiło jednak ponad tysiąc złotych, sięgając niejednokrotnie dziesiątek tysięcy.

Prawomocnie zasądzone odszkodowania w latach 1999 – 2011
w trybie art. 552

Rok

Ile osób dostało pieniądze?

Łączna wysokość odszkodowań (zł)

1999

39

222 973

2000

63

665 872

2001

84

1 470 187

2002

108

1 276 655

2003

160

2 638 334

2004

231

3 844 852

2005

261

5 085 280

2006

273

4 897 571

2007

252

7 224 616

2008

275

5 614 402

2009

173

2 388 775

2010

167

4 305 308

2011

200

4 131 822

źródło: ms.gov.pl

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl