Jak zgłosić przestępstwo?

Jeśli dana osoba jest świadkiem albo ofiarą przestępstwa, np. ktoś ukradł jej samochód albo rower ktoś ją oszukał, to może ona zgłosić takie zdarzenie na policji albo w prokuraturze. Sprawdź, jak to zrobić.

Wezwanie policji

Kiedy wezwać policję?

Jeżeli ktoś kradnie samochód, widzisz bójkę uliczną lub inne niepokojące zdarzenie, jesteś świadkiem kradzieży, wypadku drogowego, napadu albo włamania albo niszczenia cudzej własności, słyszysz krzyki, wyzwanie o pomoc — natychmiast powinieneś wezwać policję. Policję należy wezwać od razu, kiedy zauważy się zagrożenie — dzięki temu zwiększy się szansę na zatrzymanie sprawcy. Dzięki temu sprawca może zostać złapany, co ochroni Ciebie i innych przed jego kolejnymi działaniami. 

Nie należy zastanawiać się, czy ktoś wezwał pomoc wcześniej, należy zadzwonić mimo wszystko. Lepiej zadzwonić kilka razy niż wcale. 

Jeżeli jednak dana osoba wie o zdarzeniu, które nie wymaga natychmiastowego wezwania policji (na przykład ktoś ukradł jej rower albo portfel z pieniędzmi, oszukał ją przy sprzedaży internetowej, porysował jej lakier na samochodzie) — warto zgłosić to przestępstwo w jednostce policji albo w prokuraturze.

Kto może wezwać policję?

Każdy, kto jest:

• świadkiem wypadku lub przestępstwa,
• ofiarą przestępstwa.

Na jaki numer dzwonić?

Numery alarmowe 112 i 997 są czynne całą dobę:

• 112 — to ogólny numer alarmowy; pracownik infolinii przekieruje zgłoszenie do odpowiednich służb ratunkowych — policji, straży pożarnej lub pogotowia ratunkowego
• 997 — to numer alarmowy policji; łączy do najbliższej jednostki. 

Należy przekazać rozmówcy informacje o zdarzeniu:

• opisać dokładnie, co się stało,
• wskazać miejsce zdarzenia — na przykład podać miejscowość, nazwę ulicy, numer domu albo mieszkania,
• podać liczbę poszkodowanych — jeśli są, należy przy tym opisać ich stan, na przykład czy są przytomni, czy mają jakieś obrażenia,
• przedstawić się i podać swój numer telefonu.

Nie należy rozłączać się, ale trzeba czekać na instrukcje od osoby, która odebrała telefon pod nr alarmowym.

Dlaczego warto zgłosić przestępstwo?

Dzięki temu można pomóc policji w zatrzymaniu przestępcy i na przykład:

• uchronić się i innych przed jego kolejnymi działaniami — na przykład przed kolejną kradzieżą czy pobiciem,
• zwiększyć bezpieczeństwo w swojej okolicy,
• odzyskać swoje rzeczy albo pieniądze — jeżeli ktoś okradł albo oszukał zgłaszającego.

Kiedy zgłosić przestępstwo?

Im szybciej zgłosi się przestępstwo, tym większe szanse na zatrzymanie sprawcy lub odnalezienie skradzionej rzeczy.

Jeżeli jednak np. dana osoba zgubi dowód, sąsiad zaleje jej mieszkanie albo sprzedawca nie zgodzi się na zwrot towaru, który według jej ma wady techniczne — nie należy zgłaszać tego na policji albo w prokuraturze. Takie zdarzenia nie są przestępstwami.

Kto może zgłosić przestępstwo?

Każdy, kto:

• ma informację o przestępstwie lub jest jego świadkiem,
• jest ofiarą przestępstwa.

Zgłoszenie nic nie kosztuje.

Jak zgłosić przestępstwo?

Na policji albo w prokuraturze

W tym celu należy przygotować wszystkie potrzebne dokumenty, pójść na policję albo do prokuratury. Tam należy opowiedzieć wszystko, co się wie o przestępstwie. Policjant albo prokurator spisze protokół z zeznaniami zgłaszającego. Należy go przeczytać uważnie i jeżeli wszystko się zgadza - podpisać. Przyjmujący zgłoszenie poinformuje zgłaszającego, jakie ten ma prawa oraz obowiązki. Jeśli ma on wątpliwości — powinien porozmawiać o tym z policjantem albo prokuratorem.

Następnie można czekać na list z decyzją o wszczęciu albo umorzeniu postępowania w sprawie. 

Gdzie zgłosić przestępstwo?

Można je zgłosić:

• w dowolnej jednostce policji. Jeśli ktoś zgłosi przestępstwo w jednostce, która nie jest właściwa dla miejsca jego popełnienia, to jego zgłoszenie zostanie przekazane do odpowiedniej jednostki, gdzie sprawa będzie prowadzona;
• w każdej jednostce prokuratury, w godzinach pracy, czyli najczęściej od 8.00 do 16.00 (sprawdź dane kontaktowe jednostek prokuratury).

Co przygotować?

Należy przygotować dokument ze zdjęciem, który zawiera dane zgłaszającego — na przykład prawo jazdy, dowód osobisty, paszport, książeczkę wojskową.

W niektórych sytuacjach trzeba przygotować dodatkowe dokumenty, na przykład:

• dokumenty, które pozwolą rozpoznać skradziony przedmiot, bo na przykład zawierają jego numery fabryczne — jeżeli ktoś ukradł rzecz zgłaszającego, na przykład sprzęt RTV, rower, telefon komórkowy,
• dokumenty lekarskie, na przykład wypis ze szpitala, prześwietlenie — jeżeli udzielono zgłaszającemu-poszkodowanemu pomocy medycznej.

Pisemnie - listownie, mailem lub faksem

W tym celu należy przygotować wszystkie potrzebne dokumenty i napisać zawiadomienie o przestępstwie. Następnie należy wysłać je mailem, faksem lub pocztą na adres policji albo prokuratury. Potem wystarczy czekać na list — tj. pisemne wezwanie do ustnego uzupełnienia zawiadomienia. Po spotkaniu na policji lub w prokuraturze, można czekać na list z decyzją o wszczęciu lub umorzeniu postępowania.

Co przygotować?

Należy przygotować pisemne zawiadomienie o przestępstwie (można np. skorzystać ze wzoru zawiadomienia o przestępstwie).   

W zawiadomieniu trzeba napisać jak najwięcej informacji na temat przestępstwa, które się zgłasza, tj. należy:

• opisać dokładnie, co się stało, w jaki sposób, kiedy i gdzie,
• napisać, kto jest sprawcą — jeśli się wie,
• podać nazwę i adres jednostki policji lub prokuratury, do której wysyła się zawiadomienie,
• podać swoje dane kontaktowe: imię, nazwisko, telefon i adres — aby policja mogła się z skontaktować ze zgłaszającym,
• podpisać się.

W niektórych sytuacjach trzeba przygotować dodatkowe dokumenty, na przykład:

• dokumenty, które pozwolą rozpoznać skradziony przedmiot, bo na przykład zawierają jego numery fabryczne — jeśli ktoś ukradł rzecz zgłaszającego, na przykład sprzęt RTV, rower, telefon komórkowy, 
• dokumenty lekarskie, na przykład wypis ze szpitala, prześwietlenie — jeśli udzielono mu pomocy medycznej.

Gdzie wysłać zawiadomienie?

Zawiadomienie należy wysłać do jednostki policji albo prokuratury (właściwej dla miejsca zdarzenia).

Jeżeli zawiadamiający sam nie może wysłać pisma, bo na przykład jest w szpitalu, to może poprosić kogoś o pomoc. Taka osoba może w jego imieniu wysłać zawiadomienie na policję albo do prokuratury.

Anonimowo

Jeśli dana osoba chce zgłosić przestępstwo, ale nie chce podawać swoich danych, bo na przykład boi się zemsty, to może zrobić to anonimowo. Każde zgłoszenie jest tak samo ważne — policjanci powinni potraktować je poważnie. Zgłoszenie anonimowe można przekazać telefonicznie bądź pisemnie. Może to jednak zmniejszyć skuteczność działania policji, gdyż policjanci będę musieli poświęcić czas na uzupełnienie oraz potwierdzenie informacji o przestępstwie, które mogliby uzyskać od zawiadamiającego.

Żeby zgłosić przestępstwo anonimowo, należy przygotować wszystkie potrzebne dokumenty, napisać własnoręcznie zawiadomienie o przestępstwie i wysłać je mailem, faksem lub pocztą na adres jednostki policji albo prokuratury.

Co przygotować?

Trzeba przygotować pisemne zawiadomienie o przestępstwie. W zawiadomieniu należy napisać jak najwięcej informacji na temat przestępstwa, które się zgłasza, tj. trzeba:

• opisać dokładnie, co się stało, w jaki sposób, kiedy i gdzie,
• napisać, kto jest sprawcą — jeśli się wie,
• podać nazwę i adres jednostki policji lub prokuratury, do której wysyła się zawiadomienie.

Gdzie wysłać zawiadomienie?

Zawiadomienie należy wysłać do jednostki policji albo prokuratury (właściwej dla miejsca zdarzenia - sprawdź dane kontaktowe jednostek prokuratury).

Fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa jest karalne!

Zgodnie z art. 238 Kodeksu karnego, kto zawiadamia o przestępstwie, lub o przestępstwie skarbowym organ powołany do ścigania wiedząc, że przestępstwa nie popełniono, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 1990 r., poz. 179, ze zm.);
• ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r., Nr 89, poz. 555, ze zm.);
• ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1600, ze zm.).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl