Czy można zaskarżyć czynności komornika?
Pytanie:
"Czy mogę zaskarżyć czynności komornika w takiej sytuacji? Na moje konto bankowe została nałożona egzekucja. Doszło do zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej. Pomimo spłaty zajęcia, komornik wszczął nowe postępowania"
Odpowiedź prawnika: Czy można zaskarżyć czynności komornika?
Przygotowana dla Państwa opinia oparta została przede wszystkim na przepisach
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014r. Nr 121 – j.t.) oraz ustawy
z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014r. Nr 101 – j.t.).
Celem niniejszej opinii jest analiza przedstawionych okoliczności faktycznych w tym
w szczególności wskazanie, czy komornik może prowadzić egzekucję w opisanej sytuacji i
czy można zaskarżyć jego czynności.
Zgodnie z art. 773 §1 k.p.c. - „W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i
sądowej co do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, administracyjny organ egzekucyjny i
komornik wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i
przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądowi rejonowemu, w
którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny -
sądowy czy administracyjny - ma dalej prowadzić w trybie właściwym dla danego organu
łącznie egzekucje z tej rzeczy lub prawa majątkowego, do którego nastąpił zbieg egzekucji.
Sąd wydaje postanowienie w terminie 14 dni, biorąc pod uwagę stan każdego z postępowań
egzekucyjnych, a jeżeli są one w równym stopniu zaawansowane, wysokość egzekwowanych
należności i kolejność ich zaspokojenia, z zastrzeżeniem § 2, 21 „
Mając na uwadze przywołany powyżej przepis należy stwierdzić, że zbieg egzekucji
to sytuacja, w której do tego samego prawa majątkowego lub tej samej rzeczy dłużnika
kierowana jest równocześnie egzekucja sądowa i administracyjna albo dwie lub więcej
egzekucji sądowych prowadzonych przez różnych komorników.
W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej administracyjny organ
egzekucyjny (np. naczelnik urzędu skarbowego, Dyrektor Oddziału ZUS) i komornik
wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i
przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądowi rejonowemu, w
którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny -
sądowy czy administracyjny - ma dalej prowadzić w trybie właściwym dla danego organu
łącznie egzekucje z tej rzeczy lub prawa majątkowego, do którego nastąpił zbieg egzekucji.
Postanowienie sądu oznaczające organ właściwy do dalszego łącznego prowadzenia
egzekucji jest równoznaczne z orzeczeniem o dopuszczalności określonej drogi egzekucyjnej
w danej sprawie.
W razie wskazania komornika egzekucja sądowa staje się dopuszczalna w
niedopuszczalnej do tego czasu egzekucji administracyjnej. Natomiast w razie wskazania
organu administracyjnego może on prowadzić egzekucję także w tym zakresie, w którym
wyłączna była droga egzekucji sądowej. Ma to wykluczyć sytuację, w której egzekucja z tego
samego składnika majątku dłużnika prowadzona będzie przez kilka organów egzekucyjnych.
W przedmiotowej sprawie, na podstawie przedstawionych okoliczności oraz
załączonych dokumentów stwierdzić należy, że zbieg egzekucji nie nastąpił. Co więcej nawet
jeżeli nastąpił (ale to nie wynika z przedstawionych przez Pana informacji) to nie został
rozstrzygnięty „na korzyść komornika” w przedmiotowej sprawie. Komornik nie jest więc
uprawniony do prowadzenia egzekucji. Przy czym zakładamy, że te tytuły wykonawcze
wskazane w piśmie ZUS to administracyjne tytuły wykonawcze. Jeżeli tak to egzekucja
świadczeń z nich wynikających powinna nastąpić w oparciu o przepisy ustawy o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji i powinna być prowadzona przez
administracyjne organy egzekucyjne, a nie komornika i nie w oparciu o przepisy kodeksu
postępowania cywilnego i ustawy o komornikach. Jak wskazaliśmy powyżej, dopuszczalne
jest prowadzenie egzekucji w „niewłaściwym trybie”, czyli np. administracyjnej przez
komornika w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, ale wówczas, gdy sąd rozstrzygnął o
zbiegu egzekucji i wyznaczył komornika do dalszego prowadzenia wspólnej egzekucji. Taka
sytuacja nie zaistniała w niniejszym przypadku. W naszej ocenie może Pan zaskarżyć
działanie komornika przez złożenie skargi na czynności komornika.
Zgodnie z art. 767 k.p.c. „§1. Na czynności komornika przysługuje skarga do sądu
rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika
dokonania czynności. Do rozpoznania skargi na czynności komornika właściwy jest sąd, przy
którym działa komornik. Jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza
właściwością ogólną, skargę rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad.
§2. Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub
zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone.
§ 3. Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego
oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o
zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem.
§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia czynności, gdy strona lub
osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy
czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona, w innych wypadkach - od dnia
zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynności
komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia - od dnia dowiedzenia się
przez skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez komornika czynności
wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym czynność powinna być dokonana.
Odpis skargi sąd przesyła komornikowi, który w terminie trzech dni na piśmie sporządza
uzasadnienie dokonania zaskarżonej czynności lub przyczyn jej zaniechania oraz przekazuje
je wraz z aktami sprawy do sądu, do którego skargę wniesiono, chyba że skargę w całości
uwzględnia, o czym zawiadamia sąd i skarżącego oraz zainteresowanych, których
uwzględnienie skargi dotyczy”.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?