Darowizny doliczalne do spadku a umowa dożywocia

Pytanie klienta:

""Czy nieruchomość będąca przedmiotem umowy dożywocia może być uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów o zachowku?""

Odpowiedź prawnika:

Przez darowiznę w rozumieniu art. 993 i nast. Kodeksu cywilnego należy rozumieć przysporzenie dokonane przez spadkodawcę działającego donandi causa. Przysporzenie to dokonywane jest w wykonaniu umowy darowizny stypizowanej w Kodeksie cywilnym. Umowa dożywocia, mimo iż punktu widzenia osób trzecich może być uznana za pewną formę darowizny, taką jednak w świetle prawa nie jest, co będzie miało istotne znaczenie z punktu widzenia dalszych rozważań. Przede wszystkim konieczne jest zauważenie, że nabywca nieruchomości jest zobowiązany do utrzymywania dożywotnika do końca życia, toteż nie można uznać, iż jest to świadczenie bezpłatne, skoro przeniesienie własności nieruchomości jest skorelowane z tego typu obowiązkiem. W tym zakresie można by argumentować, że nieruchomość (np. dom, mieszkanie) nie podlega zaliczeniu na poczet schedy od której liczymy zachowek, gdyż nie umowa dożywocia nie jest darowizną. W ten sposób majątek od którego liczymy zachowek byłby znacznie uszczuplony.