Do jakiego wieku dziecka muszę płacić alimenty?

Odpowiedź prawnika: Do jakiego wieku dziecka muszę płacić alimenty?

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie przepisów:

- ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: KRO).Przepisy prawa nie określają konkretnego wieku dziecka, którego osiągniecie powoduje ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka. Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości, czy też ukończenia nauki na określonym poziomie. To, kiedy obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka (również pełnoletniego) wygasa, zależy przede wszystkim od tego, czydziecko może utrzymać się samodzielnie i od tego, czy znajduje się ono w stanie niedostatku. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 31 stycznia 1986 r. (sygn. akt. III CZP 78/85) wyjaśniam.in.: Obowiązek alimentacyjny rodziców kończy się z momentem, w którym dziecko – zreguły po uzyskaniu wykształcenia i przygotowania do określonego zawodu – jest w stanieutrzymać się samodzielnie.

Wynika to z art. 133 § 1 KRO, który wskazuje, iż rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, adochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Natomiast art. 133 § 2 KRO wskazuje, że uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w stanie niedostatku. Z tego przepisu wynika więc, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka istnieje również wtedy, kiedy pełnoletnie dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie, ale znajduje się w niedostatku.

Z drugiej strony zakres obowiązku alimentacyjnego uzależniony jest od możliwości zarobkowych rodziców. Te możliwości nie są równoznaczne z dochodem uzyskiwanym przez nich, ale są uzależnione od tego, jaki dochód mogliby uzyskać, biorąc pod uwagę ich wiek ,stan zdrowia, wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Panuje pogląd, iż trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Nie będą zobowiązani do alimentowania rodzice, których dziecko jest pełnoletnie i kontynuuje naukę, ale zaniedbuje się ono w studiach, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy ich w przewidzianym programem okresie (tak wyrok SN z dnia 8 sierpnia 1980 r., sygn. III CRN144/80).

Dziecku, które podjęło wyższe studia, przysługuje w stosunku do rodziców roszczenie alimentacyjne w zasadzie do ich ukończenia. Tak jest jednak z reguły wtedy, gdy dziecko niemające jeszcze określonego zawodu od razu po ukończeniu szkoły średniej podejmuje studia wyższe. W wypadku jednak, gdy ukończyło ono średnią szkołę zawodową, uzyskało konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu wyższych studiów, a jego wiek przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia, nie może żądać od rodziców finansowania znacznie opóźnionych studiów, lecz powinno podjąćpracę zarobkową i wykorzystać szerokie możliwości, jakie państwo stwarza osobom dorosłym w zakresie zaocznych studiów wyższych (wyrok SN z dnia 17 grudnia 1976 r.,sygn. akt. III CRN 280/76).

Tak więc, podsumowując: co do zasady Pana obowiązek alimentacyjny istnieje dozakończenia studiów córki, jednakże gdyby okazało się, że córka znajduje się nadal w niedostatku, to ten obowiązek nadal będzie istniał. Oczywiście można podnosić, że córka ma ukończone studia i może podjąć pracę zarobkową. W tym kierunku powinien iść pozew o ustalenie ustania obowiązku alimentacyjnego.

W przypadku bowiem gdy obowiązek alimentacyjny realizowany jest z uwagi na zapadły wyrok sądowy – obowiązek uiszczania alimentów istnieje do momentu sądowego ustalenia jego ustania.Okolicznością uzasadniającą ustalenie ustania obowiązku alimentacyjnego – jest tak zwana zmiana stosunków, co najczęściej oznacza, że uprawniony do alimentacji, zakończył edukację, posiada wykształcenie pozwalające mu na podjęcie pracy, czy też pomimo możliwości – nie kontynuuje nauki i nie decyduje się na podjecie pracy zarobkowej.

Przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 KRO należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutekczego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Ustalenie zmiany stosunków następuje natomiast poprzez porównanie stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu bądź obniżeniu.

Tak więc, jak córka skończy studia i będzie mogła podjąć pracę, można wnosić o ustalenie ustania obowiązku alimentacyjnego, właśnie z powodu zmiany okoliczności, o czym mowa w art. 138 KRO.